W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, Polska jest dobrze przygotowana do wykorzystania środków unijnych w latach 2014-2020. Umowa partnerstwa z Polską została zaakceptowana przez Komisję Europejską 23 maja 2014 roku. Spośród wszystkich krajów Unii Polskę wyprzedziły w przygotowaniach tylko Dania i Niemcy.
NIK stwierdza, że zarówno działania ministra infrastruktury i rozwoju, jak i zarządy województw oraz urzędy marszałkowskie, dopełniły swoich obowiązków. Podjęte przez ministerstwo działania umożliwiły przygotowanie i przekazanie do Komisji Europejskiej projektu umowy partnerstwa oraz projektów krajowych i regionalnych programów operacyjnych. Przygotowano też projekt Ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, która weszła w życie 8 kwietnia 2014 r., a także opracowano też projekt Ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020.
Zarządy województw opracowały i przekazały do Komisji Europejskiej projekty regionalnych programów operacyjnych, a w ministerstwie i urzędach marszałkowskich prowadzono działania w celu przygotowania instytucji do realizacji programów operacyjnych w latach 2014-2020.
Zdaniem NIK należy podkreślić, że w projektach krajowych programów operacyjnych oraz w projektach programów regionalnych zaplanowano uwzględnienie uproszczeń, mających na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych we wdrażaniu funduszy w okresie 2014-2020. Mają one dotyczyć zarówno regulacji prawnych, jak i instytucjonalnych, w tym sposobu występowania o dofinansowanie i realizacji oraz rozliczania projektów przez beneficjentów.
Podjęta została decyzja o powierzeniu instytucjom zarządzającym programami operacyjnymi obowiązków związanych z poświadczaniem wydatków, poniesionych w ramach programów operacyjnych (tzw. certyfikacji wydatków). W ramach systemu wdrażania programów operacyjnych nie będzie funkcjonowała oddzielna Instytucja Certyfikująca, nie będą także funkcjonowały Instytucje Pośredniczące w Certyfikacji.
Zdaniem NIK, należy jednak zapewnić rozdzielenie funkcji zarządzania i certyfikacji w ramach Instytucji Zarządzających. Realizacja zadań dotyczących poświadczania poniesionych wydatków powinna być instytucjonalnie i proceduralnie rozdzielona od zadań związanych z zarządzaniem i kontrolą, tzn. zadania te nie mogą być realizowane przez te same osoby i komórki organizacyjne. Podział ten będzie szczególnie istotny przy realizacji projektów własnych samorządu województwa. Przejęcie zadań w zakresie certyfikacji wydatków przez IZ RPO wymaga szczególnej uwagi zarządów województw, gdyż urzędy marszałkowskie będą to zadanie wykonywać po raz pierwszy (wcześniej te zadania wykonywały urzędy wojewódzkie).
Źródło: NIK
