Po trzech latach stabilności prawnej, prawdopodobnie od drugiego kwartału 2013 r., czeka nas kolejna rewolucja formalno-prawna w tej dziedzinie. W związku z tym warto spojrzeć wstecz i przypomnieć sobie historię ciągłych zmian usuwających dotychczasowe błędy po to, żeby wprowadzić nowe. Syntezę tej historii przedstawia slajd, na którym w lewej kolumnie zostały wymienione daty i związane z nimi regulacje prawne, a także ich długotrwały brak. Prawa kolumna to dwa okresy w tej historii, różniące się sposobem wyznaczania granic strefy płatnego parkowania. Dla mnie historia ta jest trochę dłuższa, bo w 1971 r. próbowałem zorganizować pierwsze parkowanie płatne w Warszawie. Okazało się wówczas, że spółdzielnia posiadająca wówczas wyłączność na prowadzenie takich działań, musiałaby dokładać do ceny biletów. Tak przynajmniej wynikało z ich wyliczeń.
Jak w Polsce zmieniały się sposoby wyznaczania stref płatnego parkowania
Do połowy 1999 r. granice strefy płatnego parkowania były oznaczone znakami pionowymi B-39 („strefa ograniczonego postoju”) oraz B-40 („koniec strefy ograniczonego postoju”). Do obszaru regulacji prawnych ustawy Prawo o ruchu drogowym zasada ta została po raz pierwszy przeniesiona z poprzedniego stanu prawnego (ustawa o bezpieczeństwie i porządku na drogach publicznych), w treści rozporządzeniu Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z 9 sierpnia 1983 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U.1983.50.224). Bilety potwierdzające uiszczenie opłaty, miały być jednym ze sposobów kontrolowania czasu postoju, co należy uznać za dość karkołomną „figurę” prawną.
Trzydzieści lat stosowania opłat za parkowanie
Zgodnie z rozporządzeniem Ministrów Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych z 11 stycznia 1993 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (ostatnim przed zmianą sposobu wyznaczania strefy płatnego parkowania), znak B-39 oznaczał: wjazd do strefy w obszarze zabudowanym, w której postój na wszystkich drogach podlega specjalnym ograniczeniom i czas jego trwania jest sprawdzany w sposób przyjęty w danej miejscowości. Rodzaj ograniczeń lub sposób sprawdzania czasu trwania postoju podany jest za pomocą symbolu lub napisu w dolnej części znaku (Dz.U.93.32.145, §6 ust.23).
1 lipca 1999 r. weszło w życie rozporządzenie Ministrów Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych, które po raz pierwszy wprowadziło w Polsce znak D-44 „strefa parkowania” (wraz ze znakiem D-45 oznaczającym koniec takiej strefy), jako właściwe oznakowanie strefy, w której zabroniony jest postój pojazdu bez wniesienia opłaty.
Wyznaczone miejsce strefy płatnego parkowania i granice terenowe jej obowiązywania wskazują znaki: D-44 („strefa parkowania”) oraz D-45 („koniec strefy parkowania”). Znaki te ustawiane są na granicy określonego obszaru w mieście, na podstawie projektu organizacji ruchu, zatwierdzonego przez właściwy organ zarządzający ruchem, zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U.03.177.1729). Granica obszaru została wcześniej określona w uchwale rady miasta o ustanowieniu strefy płatnego parkowania. Na znaku D-44 podawana jest informacja o tym, w jakie dni tygodnia i w jakich godzinach postój w strefie jest płatny. Może być podany symbol określający sposób pobierania opłaty, ale wśród obecnie obowiązujących symboli przewidzianych do stosowania na znaku D-44, nie ma oznaczeń dla najnowszych sposobów wnoszenia opłat: automaty parkingowe, albo telefony komórkowe. Jednak jak wynika z obserwacji, parkujący nie mają wątpliwości do czego służą zainstalowane automaty parkingowe i nie jest to tematem sporów lub dyskusji z osobami kontrolującymi prawidłowość parkowania. Natomiast przy korzystaniu z telefonów komórkowych wykazują nawet szczególną pomysłowość.
Podstawy prawne pobierania opłat
Zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U.2009.1240 z późniejszymi zmianami), Rozdz. 2 „Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych”: art.5 (…)
2. Dochodami publicznymi są:
1) daniny publiczne, do których zalicza się: (…), a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz (…), jednostek samorządu terytorialnego, (…) wynika z odrębnych ustaw.
Ta „odrębna ustawa”, z której wynika obowiązek daniny w formie ponoszenia świadczenia pieniężnego za parkowanie pojazdów to ustawa o drogach publicznych. Do czasu ewentualnej zmiany kwalifikacji opłaty za parkowanie w szczególnie zatłoczonych rejonach miast, obowiązuje kwalifikacja, jaką nadał tej opłacie Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 10 grudnia 2002 r., sygn. Akt P 6/02 - danina publiczna.
Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tj.Dz.U.2007.115 z późniejszymi zmianami), Rozdz. 1 „Przepisy ogólne” Dzieli w art.13, obowiązki ponoszenia opłat na:
*Takie, do których korzystający z dróg publicznych są zobowiązani (ust.1). Są to opłaty za:
1) parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania;
3) przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych, w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (…), za które uważa się także zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej.
(pkt. 2 w ust. 1, został uchylony z dn. 19 października 2012 r.)
*Takie, do których korzystający z dróg publicznych mogą być zobowiązani (ust. 2). Mogą to być opłaty za:
1) przejazdy przez obiekty mostowe i tunele zlokalizowane w ciągach dróg publicznych;
2) przeprawy promowe na drogach publicznych.
- poprz.
- nast. »»
