Spis treści

Skuteczne i efektywne PPPPartnerstwo publiczno-prywatne (PPP) jest formą realizacji zadań publicznych. W formule ujętej regulacjami prawnymi jest stosunkowo nowym rozwiązaniem. Na podstawie przepisów ustawowych jest stosowane w państwach europejskich od 15 lat. Wdrożenie PPP stało się wyzwaniem cywilizacyjnym i ekonomiczną koniecznością. W sytuacji ograniczonych funduszy budżetowych poszukiwano możliwości spełnienia społecznych oczekiwań w zakresie świadczenia usług publicznych.

Liczba dziedzin, w jakich państwo staje się odpowiedzialne za zapewnienie świadczeń, wzrasta wraz z postępem technicznym, na przykład w dziedzinie telekomunikacji i informatyki, czy transportu. Równocześnie rośnie świadomość społeczeństw odnośnie  poziomu i standardu świadczonych im usług. Skutkiem tego nastąpiła swoista presja na budżety publiczne i inwestowanie w infrastrukturę. Tymczasem w politykach gospodarczych państw stawia się na obniżanie obciążeń fiskalnych. To redukuje ilość pozyskiwanych środków z podatków i ogranicza możliwości kierowania dostatecznych nakładów  na przedsięwzięcia infrastrukturalne. Dodatkowych źródeł pieniędzy na inwestycje zaczęto więc szukać na rynku.

Regulacje prawno-organizacyjne PPP

Prywatyzacja w sferze publicznej może być stosowana, ale w bardzo ograniczonym zakresie. Urynkowienie bowiem oznacza pozbawienie społeczeństw powszechnego dostępu do należnych im świadczeń, ponadto pozbawia państwo kontroli nad określonymi sferami życia publicznego. Luka pomiędzy rosnącym oczekiwaniem społecznym a ograniczeniami budżetowymi w budowaniu i eksploatowaniu infrastruktury publicznej dała impuls do tworzenia nowych rozwiązań prawno-organizacyjnych. Dlatego została wprowadzona formuła PPP, która nie jest w żaden sposób prywatyzacją, natomiast zastępuje ją pozostawiając równocześnie usługi publiczne domeną państwa.

Pierwszy specjalny akt prawny regulujący zasady współpracy sfery życia publicznego i sektora prywatnych przedsiębiorstw uchwalony został w 1992 roku w Wielkiej Brytanii. Było to państwo, które za rządów Margaret Thatcher uzyskało duże społeczne przyzwolenie dla procesu prywatyzacji usług komunalnych, niemniej okazało się, że są tego pewne granice. Przykładem może być prywatyzacja mieszkań komunalnych. Okazało się, że państwo nie mogło w wymaganym stopniu wypełnić swoich obowiązków socjalnych i musiała nastąpić rekomunalizacja mieszkań. Pewnych sfer nie można sprywatyzować ze względów bezpieczeństwa państwa. Taki akt prawny stał się więc potrzebny, by precyzyjnie określić, co pozostaje domeną państwa, a jakie korzyści zyska strona prywatna angażując się w przedsięwzięcie publiczne. W tej chwili Wielka Brytania ma duże doświadczenia i jest światowym liderem w wykorzystaniu tego narzędzia inwestycyjnego.

PPP otwiera dostęp do kapitału prywatnego, co umożliwia zwiększenie nakładów na inwestycje infrastrukturalne oraz przyspiesza ich realizację. Daje też oszczędności w środkach budżetowych. W Wielkiej Brytanii szacuje się, że projekty PPP w stosunku do tradycyjnych są tańsze o 15-17 procent. Ponadto podnosi się standard usług, ponieważ prywatne przedsiębiorstwa dysponują doświadczeniem w działalności operacyjnej i wykorzystują innowacyjne technologie.

PPP to formuła, w której prywatyzuje się działalność gospodarczą w usługach publicznych, a więc wszystkie te czynności, które są potrzebne, by daną usługę uruchomić. Natomiast odpowiedzialność za poziom i standardy tych usług pozostaje po stronie publicznej. To określa się w umowie cywilno-prawnej zawieranej przez strony prywatną i publiczną. W umowie identyfikuje się wszystkie prawa i obowiązki oraz dzieli ryzyka, przypisując je tym partnerom umowy, którzy z danym rodzajem ryzyka najlepiej sobie poradzą. Adekwatnie do tego ustala się wynagrodzenie partnera.

Argumenty za PPP

Konstrukcja formuły PPP pozwala w realizacji usług publicznych uzyskać: korzyść, skuteczność i efektywność. Korzyść odnosi się do sprostania oczekiwaniom społecznym, skuteczność – to realizacja społecznych potrzeb mimo braku środków budżetowych, a efektywność oznacza mniejsze koszty działania w porównaniu do tradycyjnej formuły realizacji zadań publicznych. Te trzy elementy stały się zasadniczymi argumentami upowszechniającymi stosowanie tego instrumentu w państwach na całym świecie. Największy udział w projektach PPP ma sektor „drogi i transport” – w latach 1994-2007 łączna ich wartość sięgnęła 185 mld euro. Najwięcej projektów PPP realizowanych jest w Europie – w latach 1994-2007 wykonano w tej formule projekty o łącznej wartości 170 mld euro. Po Wielkiej Brytanii Niemcy są drugim europejskim krajem sięgającym powszechnie do tej formuły (regulacje prawne PPP zostały tam uchwalone w 2004 roku). Natomiast w wykorzystaniu PPP w projektach drogowych europejskimi liderami są Irlandia i Hiszpania.

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.