Od 2009 roku do września 2013 roku (tj. w okresie 57 miesięcy) wszczęto 277 postępowań zmierzających do wyłonienia partnera prywatnego lub koncesjonariusza. Najwięcej postępowań było ogłoszonych w roku 2012 (27,89%), następnie 61 w roku 2010 (22,02%), 52 w roku 2013 (18,77%), 44 w roku 2009 (15,88%) oraz 43 w roku 2011 (15,52%). Takie dane podaje „Raport rynku PPP. Ocena obecnego stanu i perspektyw finansowego zaangażowania sektora prywatnego i publicznego w rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce”.
Badania, którego efektem jest przytaczany raport, na zlecenie Ministerstwa Gospodarki wykonały Fundacja Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego oraz Kancelaria Doradztwa Gospodarczego Cieślak i Kordasiewicz. Dokument ten został opublikowany na stronie internetowej resortu gospodarki.
W łącznej liczbie analizowanych w badaniu postępowań aż 77,98% dotyczyła osobnych, niepowtarzających się przedsięwzięć (osobnych projektów), tzn. takich, których zakres, wartość i przedmiot współpracy różnił się od innych postępowań. Liczba wszczętych (niepowtarzających się) postępowań dotyczących konkretnych projektów, wyniosła odpowiednio 30 w roku 2009, 46 w roku 2010, 35 w roku 2011, 63 w roku 2012 oraz 42 w roku 2013. Oznacza to, że w badanym okresie wszystkie postępowania dotyczyły 216 oryginalnych projektów. Część podmiotów publicznych, pomimo niepowodzeń kolejnych postępowań dotyczących wyłonienia partnera prywatnego czy koncesjonariusza, wszczynała postępowanie ponownie, niekiedy nawet 4 razy. Ostatecznie w wyniku zainicjowanych 277 postępowań zawarto łącznie 58 umów. Jedną w roku 2009, najwięcej (18) w roku 2011, po 15 w latach 2010-2012 oraz 9 umów w roku 2013 (do końca września).
Autorzy raportu podkreślają, że zaledwie 21% postępowań zakończyło się zawarciem umowy. Ponad połowa wszystkich wszczętych postępowań została unieważniona z różnych przyczyn. Najczęściej powodem tego był brak zainteresowania strony prywatnej przedsięwzięciem lub złożona oferta, która nie mogła być przyjęta. Większej wartości zawieranych transakcji sprzyjało zaangażowanie środków UE, które stanowią znaczną część montażu finansowego projektów w skali całego rynku. Najwięcej umów obejmowało średni okres od 5 do 15 lat.
W raporcie wskazano, że widoczna jest tendencja do większej skuteczności postępowań odnoszących się do projektów relatywnie dużych, tj. o wartościach większych niż 100 mln zł. W projektach, które stały się przedmiotem zawartych umów o znacznej wartości, zaangażowanie finansowe podmiotów publicznych było istotne.
We wnioskach raportu podkreślany jest wciąż jeszcze niski stopnień znajomości zasad, na jakich opiera się PPP. To w praktyce paraliżuje ten rynek i stanowi poważną barierę w realizacji tego typu przedsięwzięć. Autorzy opracowania zaznaczają, że dostęp do wiarygodnych informacji dotyczących natury PPP oraz możliwość zapoznania się z udanymi realizacjami bezpośrednio wpływa na podniesienie poziomu wiedzy na temat dopuszczalnego zakresu stosowania tej formuły. W ten sposób obniża się też poziom niechęci do posługiwania się tą formułą wśród podmiotów publicznych.
Natomiast jako kluczowe dla zwiększenia zaangażowania głównej części publicznych środków finansowych pochodzących z budżetów podmiotów publicznych jest stworzenie klarownych ram regulacyjnych w zakresie zasad, na jakich udział finansowy tej strony wpływa na limity ich zobowiązań budżetowych. Dotyczy to szczególnie rachunkowości i sprawozdawczości budżetowej. Obecny stan niejednoznaczności interpretacyjnej paraliżuje szersze zaangażowanie finansowe podmiotów publicznych w PPP, co odczuwane jest nawet przez sektor prywatny (obawa o interpretację natury kontraktu przez RIO). W raporcie podkreślono, że jasność w tym zakresie jest absolutnym priorytetem, niezależnie od tego jak ostatecznie zakwalifikowane będą umowy o PPP w prawie budżetowym; pewność prawna i interpretacyjna jest warunkiem koniecznym dalszego rozwoju rynku PPP i związanego z nim wzrostu finansowego zaangażowania podmiotów sektora prywatnego.
Źródło: Ministerstwo Gospodarki/Fundacja Instytut PPP: „Raport rynku PPP. Ocena obecnego stanu i perspektyw finansowego zaangażowania sektora prywatnego i publicznego w rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce”
