Zabezpieczanie osuwisk w budownictwie drogowym wiąże się z koniecznością rozwiązania szeregu problemów technicznych i geologicznych obejmujących stabilizację i wzmocnienie gruntów, systemy drenaży i uporządkowanie gospodarki wodnej oraz naprawę uszkodzonych odcinków infrastruktury komunikacyjnej, a także często ich modernizację. Do każdego z tych obszarów należy dobrać odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne i środki techniczne. Zabezpieczenie osuwiska stanowi kompleksową budowlę geotechniczną, gdzie coraz szersze zastosowanie znajdują nie tylko techniki wiertnicze i tradycyjne materiały budowlane, ale również technologie oparte na geosyntetykach.
W latach 2004-2008 w ramach realizacji Programu Osłony Przeciwosuwiskowej powstała możliwość praktycznego zastosowania i sprawdzenia szeregu technicznych rozwiązań i konstrukcji przy zabezpieczaniu osuwisk w różnych warunkach geologicznych, topograficznych i morfologicznych. Wymienione czynniki w połączeniu z ograniczeniami wynikającymi z istniejącej infrastruktury technicznej oraz uwarunkowaniami przestrzennymi wynikającymi z własności gruntów, miały wpływ na opracowanie takich konstrukcji i technologii, które łączyły w sobie pewność zabezpieczenia z jak najmniejszą ingerencją terytorialną.
Osuwisko, czyli ruch mas gruntowych na zboczu czy skarpie jest jednym z procesów geologicznych. Utrata stateczności gruntu budującego skarpę czy zbocze wynika z przekroczenia wytrzymałości gruntu na ścinanie wzdłuż tzw. powierzchni poślizgu. Proces ten wywołany jest przez siły grawitacji pochodzące od ciężaru gruntu i obciążeń zewnętrznych oraz przez siły hydrodynamiczne spowodowane przez przepływ wody. W przypadku szlaków komunikacyjnych, budowa drogi zakłócająca naturalną morfologię terenu często przez zbytnie podcięcie zbocza, zbytnie pochylenie skarpy, zbyt słabe zagęszczenie nasypu czy niewłaściwe odwodnienie, podwyższa znacznie zagrożenie osuwiskowe. W wielu obszarach dodatkowo mamy do czynienia ze sprzyjającymi powstaniu osuwiska niekorzystnymi warunkami geologicznymi.
Charakter form osuwiskowych może być różny, począwszy od stosunkowo płytkiego spełzywania mas gruntowych, spływów, obrywów do osuwisk właściwych z przemieszczeniem mas gruntowych wzdłuż płycej lub głębiej położonej powierzchni poślizgu. Technologie przyjęte do zabezpieczenia osuwiska powinny łączyć w sobie stabilizację gruntów, odwodnienie powierzchniowe i wgłębne z równoczesną odbudową i ukształtowaniem geometrii skarp z odpowiednim umocnieniem konstrukcyjnym. Wymagania środowiskowe warunkują ponadto, aby zabezpieczenie osuwiska było w harmonii z otaczającym krajobrazem i spełniało normy ochrony środowiska naturalnego. Przedstawione w artykule zagadnienia i podane zalecenia wynikają z praktyki w projektowaniu i realizacji zabezpieczeń kilkunastu osuwisk karpackich, gdzie zastosowano technologię stabilizacji i wzmocnienia gruntów opartą m.in. o geosyntetyczne systemy komórkowe.
Zabezpieczenie osuwiska jako budowla geotechniczna
Zabezpieczenie osuwiska stanowi kompleksową budowlę geotechniczną, naprawiającą skutki oraz eliminującą przyczyny mające wpływ na powstania osuwiska. Taka budowla geotechniczna obejmuje konstrukcje odwadniające, różnego typu przypory, iniekcje, gwoździowanie, palowanie i mikropalowanie, kotwienie, konstrukcje oporowe i zabezpieczenia przeciwerozyjne. Szerokie zastosowanie w konstrukcjach geotechnicznych przy zabezpieczaniu osuwisk znalazły materiały geosyntetyczne w postaci geotekstyliów, geomembran i wyrobów pokrewnych. Jedną z nowoczesnych technologii geosyntetycznych zastosowaną w zabezpieczaniu osuwisk jest Komórkowy System Ograniczający - system geokomórkowy (obie nazwy są prawidłowe), oparty na materiale geosyntetycznym o komórkowej strukturze.
W skład tego najbardziej technicznie zaawansowanego, kompleksowego systemu geosyntetycznego wchodzą geosiatki komórkowe o różnej wysokości i wymiarach, wypełnienia konstrukcyjne (gleba, piaski, kruszywa, beton), elementy łączące, systemy kotwienia oraz różnego typu geosyntetyki płaskie i geostekstylia. Systemy geokomórkowe zostały zastosowane z powodzeniem na kilkunastu osuwiskach na obszarze Małopolski, Podkarpacia i Śląska przy rozwiązywaniu problemów konstrukcyjnych w trudnych warunkach gruntowo-wodnych przy odbudowie korpusów drogowych, drenażach, ścianach oporowych i zabezpieczeniach stromo nachylonych skarp i zboczy. Na rys. 1 przedstawiono podstawowe zastosowania komórkowego systemu ograniczającego przy zabezpieczeniach konstrukcyjnych osuwisk w budownictwie komunikacyjnym
- poprz.
- nast. »»
