Witam,

Czy istnieją jakieś formalne procedury ogłaszania listy obszarów proponowanych do objęcia ochroną w ramach Programu Natura 2000? Czy wystarczy przekazanie materiałów z Seminarium Biogeograficznego, które taką listę zatwierdziło, do GDOŚ, aby należało je już uwzględniać jako potencjalne obszary N2k? Podchodząc do tego ze zdrowym rozsądkiem - należy. Ale czy jakieś procedury nie regulują tego zagadnienia w sposób szczegółowy? Jednym słowem - od kiedy potencjalny obszar N2k jest oficjalnie potencjalnym obszarem?

Zgodnie z wymaganiami UE obszar potencjalny jest "potencjalny" od momentu przesłania go przez organizacje pozarządowe lub instytucje naukowe do Komisji Europejskiej (nie musi być nawet wysłany do GDOS). Wynika to z tego, że procedura uznawania tego obszaru trwa kilka-kilkanaście miesięcy a ważne jest aby obszar podlegał ochronie dosłownie od dnia kiedy został zgłoszony nieoficjalnie. W grę tu wchodzi zasada ostrożności tj. niepogarszania stanu bytowania gatunków oraz siedlisk podlegających ochronie. Z tego też względu realizacja inwestycji na obszarze potencjalnym jest praktycznie niemożliwa lub bardzo trudna albowiem trzeba udowodnić podczas postępowania OOS że inwestycja w żaden sposób nie pogorszy stanu środowiska w zakresie ochrony elementów w zgłoszonym obszarze. Obszar potencjalny staje się obszarem oficjalnym "rządowym" w momencie gdy zgłosi go strona polska czyli Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska do Komisji Europejskiej. Staje się to po tym jak polscy eksperci na zlecenie GDOŚ zweryfikują czy obszar potencjalny zgłoszony przez organizacje pozarządowe spełnia kryteria pozwalające na wyznaczenie obszaru (reprezentatywność siedlisk i gatunków, stan zachowania, granice obszaru).

Z poważaniem,

Daniel Maranda

Panie Danielu, bardzo dziękuję za odpowiedź. O tym, że procedura oceny habitatowej na potencjalnych obszarach sieci N2k jest długotrwała i trudna, miałem okazję przekonać się na własnej skórze. Zasada przezorności stosowana w momencie trwania procedury weryfikacji i zatwierdzania obszarów potencjalnych może być - niestety - biczem kręconym na samego siebie... W przypadku rozpatrywania wszystkich przedmiotów ochrony obszaru potencjalnego wskazuje się na szereg potencjalnych oddziaływań na potencjalne przedmioty ochrony. Czasami okazuje się, że w oficjalnych dokumentach po zatwierdzeniu obszarów potencjalnych, przedmioty ochrony znikają, natomiast opisane potencjalne zagrożenie stanowi pretekst do zgłaszania uwag przez organy opiniujące lub inwestora... Ale to tylko na marginesie.
Drążąc temat, chciałem zapytać, czy gdzieś są dostępne SDF-y dla przedstawionych nowych obszarów na ShadowList 2010? Bo granice można znaleźć na stronach Salamandry. A bardziej szczegółowe dane?
I kolejne pytanie: skąd mam wiedzieć, czy - zgodnie z tym, co napisał Pan w odpowiedzi na mój post - wyznaczone przez NGO-s potencjalne obszary zostały przekazane do Komisji Europejskiej? W raportach OOŚ należy zamieszczać dane AKTUALNE, więc skąd wiadomo, że ShadowList jest już w KE? A skoro większość obszarów z tej listy to powtórzone obszary, które nie znalazły się na oficjalnej liście w październiku 2009, to być może przez cały czas należało je traktować jako potencjalne? Czy raporty wykonane w okresie X.2009 - V.2010, które nie uwzględniały nie zatwierdzonych obszarów z ShadowList 2008, tych samych, które pojawiły się ponownie na ShadowList 2010 są wykonane zgodnie z prawem? A może jeżeli oddano je we wspomnianym okresie, to znaczy że teoretycznie są poprawne, ale faktycznie mogą nie obejmować oddziaływania na ponownie zgłoszone obszary?
I kolejna wątpliwość: skoro ponownie zgłoszono obszary, które nie uzyskały akceptacji władz polskich przed październikiem 2009, to jaka jest szansa, że tym razem przejdą przez procedurę zatwierdzania? A jeśli się to nie uda, to czy za dwa lata nie powstanie ShadowList 2012?

Szereg pytań - czy ktoś podejmie rzeczową dyskusję?
Żeby nie było wątpliwości - JESTEM ZA OCHRONĄ PRZYRODY! Rozsądną ochroną...

Marcin Kowalczyk

Sprawa Shadow List jest już tradycją i wraca co dwa lata. Pierwsza była w 2004 potem 2006, 2008 i teraz mamy 2010. Per analogia następna będzie w 2012.

W interesie NGO jest wysyłanie obszarów do KE bo tylko w takim przypadku są one (tj. obszary i NGOsy) traktowane poważnie. W 2004 i 2006 roku najpierw były starania i rozmowy z polskimi władzami ale wtedy rząd stanął okoniem i odrzucił wszystko bez jakiejkolwiek dysusji w efekcie czego teraz wszystko jest wysyłane do KE. Zwłaszcza, że Komisja traktuje polskie NGOsy zajmujące się siecią N2000 bardzo poważnie i częściej wierzy im niż stronie rządowej, która z automatu jest ta zła. Mogę tylko powiedzieć, że rozmawiałem z jenym z autorów tej nowej listy i potwierdził wysłanie tego do KE.
Problem z inwestycjami ocenianymi w ostatnich latach gdzie nie brano pod uwagę obszarów skreślonych podczas prac WZSów jest i nie będzie go łatwo rozwiązań. Na szczęście dla Wykonawców GDOŚ czyli instytucja zarządzająca siecią N2000 wygenerował swojego czasu pismo, że do oceny należy brać tylko to co wysłała Polska do KE a to co odrzucono nie traktuje się nawet jako obszary potencjalne. Już wtedy wiele osób powątpiewało w sens tego pisma ale była to podstawa do analiz. Sam miałem taką sytuację, że zniknął obszar gdzie wariantowaliśmy specjalnie aby go ominąć. Po jego usunięciu udało się na szczeście utrzymać wariant omijający więc teraz nie ma problemu. Na chwilę obecną konieczne będzie dokonanie oceny wpływu inwestycji bez względu na ich stan zaawansowania na te obszary tylko oczywiście dopiero po tym jak zostaną one utworzone. Konsekwencje tego są takie, że w skrajnym przypadku coś jest budowane to należy wstrzymać do czasu utworzenia tego obszaru ze względu na zasadę ostrożności.
Raporty wykonane w okresie w jakim Pan pisze są zgodne z prawem ale w tym przypadku wchodzi w grę paragraf o pojawieniu się nowych okoliczności co niesie za sobą konieczność oceny oddziaływania w zakresie wpływu na N2000, jest to słynny art. 72 ustawy ocenowej, tylko, że jest problem bo on uruchamia się w momencie utworzenia tego obszaru czyli de facto zgłoszenia go przez stronę polską.

SDFy są w posiadaniu NGOsów. Zgłaszając obszary zobowiązane były do przesłania również tej dokumentacji do KE oraz GDOŚ. Więc posiadaczami tych materiałów są te trzy instytucje. Wyciągnięcie tego z GDOŚia jest trudne, choć spodziewam się, że w najbliższym czasie zamieszczą to na stronach naturowych a potem będą konsultacje społeczne dla tych obszarów. Najłatwiej jest według mnie uzyskać to z Salamandry lub Klubu Przyrodników. Jeszcze mi się nie zdarzyło żebym nie dostał od nich tego typu materiałów jak ładnie poprosiłem i uzasadniłem po co mi to

Pozdrawiam,

Daniel Maranda

Panie Danielu, dziękuję za wyczerpanie tematu
Widzę, że zasadniczo działamy i myślimy w dość podobny sposób. Potrzebowałem potwierdzenia i cieszę się, że go znalazłem.
Temat właściwie można uznać za zamknięty, co oczywiście nie znaczy, że do dalszej dyskusji nie można się przyłączyć.

Dziękuję i pozdrawiam -
Marcin Kowalczyk