Przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw został skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. To wstęp do kompleksowych zmian systemowych, opracowywanych przez MIR oraz Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego.
Ustawa jest podstawowym aktem regulującym zagadnienia planowania i zagospodarowania przestrzennego. Jej nowelizacja jest odpowiedzią na potrzebę dokonania szybkich zmian, rozwiązujących najpilniejsze problemy związane z kształtowaniem przestrzeni, a jednocześnie nie powodujących po stronie gmin dodatkowych obciążeń. Umożliwi gminom efektywne gospodarowanie przestrzenią – zanim przeprowadzone zostaną długofalowe zmiany systemowe. Kierunek planowanych zmian jest zgodny z postulatami zgłaszanymi m.in. przez samorządy, stowarzyszenia urbanistów i architektów.
Zgodnie z założeniami projekt ustawy powinien zostać zatwierdzony przez Radę Ministrów przed końcem pierwszego półrocza br. i przyjęty przez parlament obecnej kadencji.
Najistotniejsze i wymagające najszybszych działań problemy dotyczą:
- nieuwzględniania przy planowaniu przestrzeni zasad urbanistyki – chaotyczna i rozproszona zabudowa oznacza wyższe koszty budowy i utrzymania infrastruktury (m.in. dróg, sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, szkół, ośrodków zdrowia), a także większe wydatki na dojazdy do pracy, kin, muzeów i restauracji;
- niekorzystnego bilansu kosztów i zysków związanych z prowadzoną polityką przestrzenną i wynikającego z tego rosnącego deficytu w budżetach gmin, m.in. konieczność wykupu przez gminę gruntów pod drogi publiczne, budowę infrastruktury do ich obsługi;
- nadmiernej ilości terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, wynikającej z braku przeprowadzania analiz potrzeb rozwojowych gmin i ich sytuacji demograficznej;
- niskiego poziomu udziału społeczności lokalnej w planowaniu przestrzeni, co prowadzi do licznych konfliktów;
- utrudnień dla realizacji idei miasta zwartego, przyjaznego użytkownikom, w tym pieszym, rowerzystom i niepełnosprawnym – ustawa ma dziś charakter wyłącznie proceduralny, nie nadaje planowaniu przestrzennemu kierunku merytorycznego, którego wymagają dzisiejsze wyzwania cywilizacyjne.
Projektowane rozwiązania mają przyczynić się m.in. do przekierowania inwestycji budowlanych na tereny przygotowane do zabudowy i wyposażone w niezbędną infrastrukturę, wprowadzenia rozwiązań umożliwiających gminom lepsze bilansowanie wydatków i wpływów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym, określenia zasad efektywnego gospodarowania przestrzenią, wzmocnienia udziału społeczeństwa w procesie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wzmocnienia roli studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz jego mocniejsze powiązanie z realnymi potrzebami i możliwościami gminy, a także zwiększenia dostępu do informacji przestrzennej.
Źródło: MIR