Plany dotyczące budowy infrastruktury muszą być oparte na zapotrzebowaniu i możliwościach finansowych inwestora. Żeby jednak mogło dojść do ich realizacji, potrzebne jest także uzyskanie wymaganych decyzji administracyjnych.

- 27 października 2015 roku weszła w życie duża nowelizacja specustawy drogowej – powiedziała Ewa Welc, dyrektor Wydziału Architektury i Budownictwa w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim podczas IX Seminarium Technicznego "Aktualne zagadnienia budownictwa komunikacyjnego" w Suwałkach. – Wprowadziła ona szereg rozwiązań dotyczących zasad oraz procedur dotyczących prowadzenia postępowania, ale i wymogów dla inwestorów w zakresie składania wniosków, przygotowania materiałów.

Głównym celem nowelizacji ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych było usprawnienie realizacji inwestycji drogowych w kontekście wykorzystania funduszy Unii Europejskiej. Chodziło m.in. o wyeliminowanie najczęściej sygnalizowanych wątpliwości interpretacyjnych, które utrudniają stosowanie ustawy.

Nowelizacja m.in. umożliwiła zrzeczenie się odszkodowań przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego za grunty przejęte pod drogi. Doprecyzowała też przepis, zgodnie z którym organy wydające decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) wydają ją dla całej inwestycji, w tym dla wszystkich elementów i robót budowlanych wynikających z inwestycji głównej. Nowelizacja wskazała, że wniosek o wydanie decyzji ZRID powinien określać nieruchomości lub ich części, które mają przejść na własność Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego. Wniosek musi też zawierać informacje o nieruchomościach, wobec których zastosowane będzie ograniczenie w korzystaniu. Zmiany doprecyzowały też przepisy dotyczące organów właściwych do wydawania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, jeśli wychodzi ona poza granice powiatu.

Wojewoda jest uprawniony do wydawania decyzji ZRID dla dróg wojewódzkich i krajowych. Jeżeli inwestycja jest prowadzona na terenie dwóch województw, to decyzję wydaje ten wojewoda, na którego terenie leży największa część powierzchni przeznaczonej pod inwestycję. Takie uprawnienia ma także starosta, który wydaje jedną decyzję, gdy teren inwestycji obejmuje więcej powiatów.

Do tej pory można było też przebudowywać istniejące drogi, infrastrukturę, media w ramach inwestycji podstawowej, ale nie można było wybudować nowego odcinka drogi. Teraz umożliwiono nie tylko przebudowę, ale i budowę nowych odcinków dróg, urządzeń wodnych i zjazdów, nierozerwalnie związanych z inwestycją podstawową.

Jest już możliwość określenia nieruchomości planowanych do przejęcia przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego oraz określenie nieruchomości przeznaczonych do czasowego zajęcia.

- We wnioskach mają być określone nie tylko działki, ale także konkretne inwestycje jakie będą realizowane, jakie podłączenia, jakie elementy infrastruktury będą realizowane na działkach do czasowego zajęcia – powiedziała Ewa Welc. - Możemy dyskutować z organem centralnym na temat różnych rozwiązań projektowych, ale na pewno wymogi formalne muszą być spełnione - dodała dyrektor WAiB.

Decyzja ZRID nie może orzekać o przejęciu działek na rzecz innego zarządcy drogi niż wnioskodawca. Zarządca inwestycji podstawowej, który buduje również na drogach innych kategorii, dopiero po wybudowaniu i oddaniu do użytku może przekazać nieruchomość na rzecz innych zarządców dróg. Nie można tego zrobić wcześniej.

- Jeżeli trzeba zmienić decyzję ZRID, np. ze względu na konieczność zastosowania innych rozwiązań konstrukcyjnych, drogowych, to przy wydawaniu decyzji zmieniających w trybie nadzwyczajnym, stosuje się przepisy takie jak przy wydaniu decyzji podstawowej, bez obowiązku zawiadamiania w drodze obwieszczenia w prasie – wyjaśniła Ewa Welc. – Na wniosek strony można zmienić każdą decyzję administracyjną, a w przypadku inwestycji drogowych, zgodę musi wyrazić tylko i wyłącznie zarządca drogi.

Zarządcy dróg muszą też określać kategorie dróg we wnioskach. Nie wystarczy napisać, że jest to droga publiczna. W prowadzonych postępowaniach o wydanie ZRIDu, przez podziały nieruchomości albo przez realizację dodatkowych inwestycji, często brakuje połączenia sąsiadujących nieruchomości z drogą. Tymczasem, jak wyjaśnia Ewa Welc, zapewnienie dostępu do drogi publicznej jest obowiązkiem zarządcy drogi.

Nie ma możliwości wywłaszczenia z cudzej własności na przyszłe, niesprecyzowane plany. Na każdej działce wywłaszczonej musi być wykazane, że na tej działce jest element drogi. To zarządca drogi decyduje o tym, jakie rozwiązania techniczne zastosować, ale wojewoda musi sprawdzić, czy teren zajmowany jest tylko i wyłącznie pod drogę.

Zdarzają się sytuacje, gdy dwóch zarządców występuje o podział tych samych działek na różne inwestycje. – Jest to całkowicie niedopuszczalne – podkreśliła dyrektor Ewa Welc. – Nie dopuszcza się zbiegu inwestycji na tych samych nieruchomościach. Zarządcy muszą uzgodnić, który pierwszy dokona podziału i dopiero po przejęciu nieruchomości, drugi zarządca może zaprojektować inwestycję.

IH
(na podstawie informacji z IX Seminarium Technicznego "Aktualne zagadnienia budownictwa komunikacyjnego", które odbyło się 8-10 lutego br. w Suwałkach)