Resort infrastruktury przygotował nowy projekt Programu Budowy Dróg Krajowych, ujmując w nim zadania inwestycyjne na lata 2011-2015. Łączna wartość planowanych w tych latach wydatków wyniesie 78 mld zł.

Pierwotny tego rodzaju dokument programowy został uchwalony przez Radę Ministrów w 2007 roku i dotyczył inwestycji drogowych na lata 2008-2012 (www.mi.gov.pl). Obecny projekt ma charakter średniookresowego dokumentu programowego. Projekt programu uwzględnia stan realizacji zadań pierwotnego programu i dokonuje korekt w stosunku do jego założeń, między innymi wynikających z uwarunkowań finansowych państwa, grupując planowane przedsięwzięcia drogowe na dwóch listach. Pierwsza lista to zadania inwestycyjne, których realizacja rozpocznie się do 2013 r., druga – to zadania priorytetowe których realizacja może zostać rozpoczęta do 2013 r.

Okres realizacji programu zaplanowano na 5 lat. Natomiast okres programowania rzeczowego i finansowego obejmuje okres 3 lat (2011-2013). Dlatego program zawiera szczegółową listę zadań inwestycyjnych, których realizacja zostanie rozpoczęta do 2013 r. oraz określa wielkość środków przeznaczonych w Krajowym Funduszu Drogowym oraz zapisanych budżecie państwa na ten cel. Może ona się zmienić w wyniku kolejnych rozstrzygnięć przetargów (oszczędności przetargowe) czy zlecenia robót dodatkowych (wynikających z obiektywnych okoliczności), a także innych czynników, które decydują o możliwościach inwestycyjnych i wykonawczych. Uruchomienie projektów z listy zadań priorytetowych, których realizacja może być rozpoczęta do 2013 roku, również zakładana jest w wyniku uzyskania oszczędności w przetargach bądź będących efektem rozliczenia i zamknięcia finansowania inwestycji oddawanych do użytku.

W październiku tego roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie niektórych działań związanych z realizacją Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 (nie dotyczy ona działań podjętych przed wejściem jej w życie). Zgodnie z tą uchwałą przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w wyniku których może nastąpić przekroczenie kwoty 23,2 mld zł stanowiącej sumę zaciąganych zobowiązań finansowych w wyniku realizacji programu, liczoną od dnia 1 sierpnia 2010 r., konieczne jest uzyskanie zgody Rady Ministrów. Uzyskanie zgody oznaczać będzie przyznanie dodatkowych środków na realizacje zadań z listy zadań priorytetowych, których realizacja może być rozpoczęta do 2013 roku. Przyjęcie więc w ten sposób zdania do realizacji nie będzie wymagało wprowadzania zmian do programu.

W 2012 roku przeprowadzona zostanie aktualizacja programu, która będzie miała na celu określenie szczegółowej listy zadań oraz środków niezbędnych na realizacje do 2015 roku. Aktualizacja m.in. nastąpi w kontekście finansowania w ramach nowej perspektywy budżetowej UE.

Według założeń nowego programu do 2015 roku powinna zostać zakończona realizacja wszystkich kluczowych odcinków autostrad, z wyjątkiem A2 na odcinku od Mińska Mazowieckiego do wschodniej granicy państwa. Powinny też zakończyć się wszystkie prace przygotowawcze dla dróg ekspresowych ujętych w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 oraz na wybranych ciągach realizowanych w perspektywie finansowej 2015-2020. Natomiast realizacja dróg ekspresowych będzie zakończona na wybranych ciągach oraz uruchomiona na pozostałych ciągach priorytetowych. Zgodnie z projektem resortu infrastruktury również przewidywana jest realizacja obwodnic najpilniejszych z punktu widzenia natężenia ruchu oraz zapewnienia bezpieczeństwa oraz zakładane jest uruchomienie procesu prac przygotowawczych na zadaniach realizowanych w przyszłych perspektywach finansowych.

Według projektowanych w programie zamierzeń także powinno zostać zakończone dostosowywanie sieci dróg krajowych do przenoszenia nośności 11,5 tony/oś na głównych szlakach tranzytowych oraz przygotowanie systemu wieloletnich kontraktów na utrzymanie dróg, jak też opracowanie kompleksowego systemu zarządzania ruchem na sieci dróg krajowych.

W latach 2011-2015 planuje się kontynuowanie i zakończenie realizacji inwestycji drogowych w następujących ciągach:

• Korytarz I: Budzisko – Warszawa: przygotowanie do realizacji priorytetowego ciągu ekspresowego S61 (zgodnie z nowym przebiegiem trasy Via Baltica określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 20 października 2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz. U. Nr 187, poz. 1446).
• Korytarz II: Świecko – Kukuryki: zakończenie realizacji ciągu autostrady A2 na odcinku Świecko – Mińsk Mazowiecki, rozpoczęcie w miarę możliwości budowy odcinka Mińsk Mazowiecki – wschodnia granica państwa.
• Korytarz III: Olszyna/Zgorzelec – Korczowa: zakończenie realizacji całego ciągu autostrady A4 na terytorium Polski.
• Korytarz VI: Gdynia/Gdańsk – Cieszyn/Gorzyczki/Zwardoń: zakończenie realizacji całego ciągu autostrady A1 na terytorium Polski.

Planowane pozostałe cele w zakresie rozwoju dróg krajowych w perspektywie do roku 2013 to:

• stworzenie sieci autostrad o łącznej długości ok. 810,4 km (łącznie z odcinkami budowanymi w systemie koncesyjnym/Partnerstwa Publiczno Prywatnego – 168,3 km),
• stworzenie sieci dróg ekspresowych o łącznej długości 691,2 km,
• budowa 26 obwodnic drogowych miejscowości dotkniętych wysoką uciążliwością ruchu tranzytowego z zachowaniem dbałości o ochronę obwodnic przed nową zabudową - łączna długość obwodnic 203 km,
• przebudowa odcinków dróg krajowych pod katem poprawy bezpieczeństwa ruchu w ramach programu „Drogi Zaufania”,
• poprawa stanu nawierzchni na drogach krajowych tak, aby w 2012 roku 66% sieci dróg krajowych było w stanie dobrym, a 34% w stanie niezadowalającym i złym.

GDDKiA poprowadzi budowy w systemie tradycyjnym, w tym przez drogową spółkę specjalnego przeznaczenia. Minister Infrastruktury rozważa powołanie drogowej spółki specjalnego przeznaczenia do realizacji drogi ekspresowej S19 na całym przebiegu za wyjątkiem odcinka Stobierna – węzeł Rzeszów Wschód. W systemie PPP realizowane będą następujące odcinki autostrad płatnych:

1. Autostrada A1 na odcinku Nowe Marzy – Toruń (62,4 km) budowana przez spółkę GTC S.A.  Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2011 rok.
2. Autostrada A2 na odcinku Świecko – Nowy Tomyśl (105,9 km).  Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2012 rok.
3. Autostrada A1 na odcinku Tuszyn – Pyrzowice (138,9 km) – trwa analiza systemu realizacji.
4. Autostrada A2 na odcinku Warszawa – granica państwa – trwa analiza systemu realizacji.

Projekt programu został skierowany do konsultacji społecznych i międzyresortowych. Termin zgłaszania uwag mija 27 grudnia br.

Mapa przedstawia stan realizacji sieci dróg ekspresowych i autostrad w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 (stan na 15 listopada 2010 r.). Zakres Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 obejmował 147 zadań, w tym zawarto dwie pozycje zbiorcze, tj.: budowy 25 obwodnic na drogach krajowych oraz wzmocnienie sieci drogowej. Przewidywana dla niego wielkość łącznych środków sięgała 121 mld zł. W latach 2008-2010 wydatki z budżetu państwa i Krajowego Funduszu Drogowego szacuje się na ok. 53,8 mld zł. Według stanu na dzień 15 listopada 2010 r. w budowie i przebudowie jest 1400 km dróg krajowych. Trwają prace przy budowie nowych tras, w tym 735 km autostrad, 510 km dróg ekspresowych i 87 km obwodnic. W ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 obecnie realizowana jest także przebudowa 68 km istniejącej sieci.

Mapa przedstawia stan realizacji programu na koniec 2013 roku. Zakładany efekt programu na koniec 2013 roku:

• liczba kilometrów autostrad oddana do ruchu 810,4 km (w tym w systemie koncesyjnym/PPP 168,3 km),
• liczba kilometrów dróg ekspresowych oddana do ruchu 691,2 km,
• liczba obwodnic oddanych do ruchu / ilość kilometrów oddanych obwodnic 26 szt. / 203 km,
• liczba kilometrów dróg krajowych wzmocnionych i przebudowanych 244,1 km,
• liczba dróg w stanie dobrym – 66% oraz w stanie niezadowalającym i złym – 34%,
• liczba ofiar na drogach krajowych – zmniejszenie w stosunku do roku 2009 o 25%.

Priorytetami inwestycyjnymi do roku 2015 są połączenia pomiędzy najważniejszymi ośrodkami gospodarczymi kraju, generującymi największy popyt transportowy. Są nimi autostrady: A1 (zakończenie budowy na całym przebiegu), A2 (zakończenie budowy na odcinku Świecko – Mińsk Mazowiecki, rozpoczęcie w miarę możliwości budowy odcinka Mińsk Mazowiecki – wschodnia granica państwa), A4/A18 (zakończenie budowy na całym przebiegu), A8 (zakończenie budowy na całym przebiegu) oraz drogi ekspresowe: S1, S2, S3, S5, S7, S8, S17, S19, S69.