Estetyka dróg jest nierozerwalnie związana z otaczającym krajobrazem i zielenią w pasie przydrożnym. Krajobraz stanowi zatem ważny element studiów w projektowaniu dróg. Rozpatrywany powinien być zarówno od strony jego postrzegania przez kierowców jako gwarant bezpiecznej i płynnej jazdy, jak i od strony zachowania jego piękna, a nawet wzbogacenia i uporządkowania.
Dyskusja nad relacjami pomiędzy walorami estetycznymi dróg i ich wpływem na bezpieczeństwo ruchu została zapoczątkowana podczas pierwszej konferencji z cyklu „Estetyka i ochrona środowiska w drogownictwie” [9]. Przegląd badań krajowych i zagranicznych ujawnił złożoność i wielodyscyplinarność zależności pomiędzy estetyką i bezpieczeństwem dróg. Zagadnienia estetyki i bezpieczeństwa łączy wspólny temat „jakość życia”, który był przedmiotem skoordynowanych w ramach projektu SIZE studiów prowadzonych w ośmiu krajach Europy w ostatnich latach [1].
Wyniki badań jakości życia osób starszych w zależności od warunków mobilności ukazały wiele problemów łączących elementy bezpieczeństwa i estetyki otoczenia transportu, a wypracowane propozycje rozwiązań mogących poprawić warunki mobilności w większości dotyczą bezpiecznej i przyjaznej dla użytkowników infrastruktury drogowej. Przedstawienie wyników europejskich badań na ogólnoświatowym forum naukowym [2] zaowocowało ideą dokonania porównania wyników badawczych projektu SIZE w zakresie estetyki dróg z doświadczeniami i realizacjami na kontynencie amerykańskim, w szczególności w Kanadzie.
Estetyka w wynikach europejskiego projektu SIZE
Wyniki końcowe projektu SIZE [3] ukazały, oprócz zależności dotyczących warunków mobilności oraz propozycji rozwiązań barier mobilności w Europie [4], również relacje pomiędzy jakością infrastruktury drogowej a satysfakcją użytkowników. Walory estetyczne dróg i obiektów drogowych, a także urządzeń wspomagających mobilność, stanowią jeden z aspektów oceny jakości życia w odniesieniu do warunków mobilności. W badaniach wyróżniono następujące elementy (Haindl, Risser 2007) niezbędne do rozważenia przy ocenie jakości życia w odniesieniu do warunków mobilności: bezpieczeństwo obiektywne i subiektywne, równość, komfort, estetyka, koszty, potrzeby społeczne.
Estetyka, jako jeden z czynników uznanych za istotny w kształtowaniu infrastruktury transportu, a szczególnie dróg i ich wizualnego otoczenia, powinna być rozważana nie oddzielnie, ale wraz z pozostałymi elementami wymienionymi powyżej. Estetyka rozwiązań projektowych dyskutowana jest więc w relacji do kosztów, do komfortu użytkowania, do potrzeb społecznych oraz w relacji do dostępności tych rozwiązań dla wszystkich użytkowników. Szczególnie ważną relacją jest współzależność pomiędzy estetycznymi walorami dróg i ich elementów a szeroko rozumianym bezpieczeństwem drogowym. Estetyka rozwiązań w drogownictwie, z natury subiektywna, wspomagać ma nie tylko bezpieczeństwo obiektywne ruchu drogowego, ale także subiektywne poczucie bezpieczeństwa poszczególnych użytkowników dróg i wszystkich uczestników ruchu, a więc również pieszych, rowerzystów i wszystkich innych.
Interdyscyplinarne zagadnienia kształtowania estetycznych i bezpiecznych tras komunikacyjnych zaczęły być przedmiotem badań i studiów zasadniczo wraz z dynamicznym rozwojem motoryzacji, który rozpoczął się po II wojnie światowej. Badania te miały jednak przez niemal pół wieku charakter nieskoordynowanych i rozproszonych poszukiwań w rozwijających się równolegle dziedzinach, z których do najistotniejszych należą: inżynieria drogowa i bezpieczeństwo ruchu, estetyka i architektura krajobrazu, ochrona środowiska, psychologia transportu, czy wreszcie trójwymiarowa wizualizacja przestrzeni. Dopiero w ostatnich dziesięcioleciach zauważono dążenie poszczególnych grup ekspertów do zacieśnienia współpracy naukowej i badawczej dla zintegrowania prowadzonych badań zmierzających do poprawy stanu drogownictwa. Obecnie problemy bezpieczeństwa dróg i estetycznego kształtowania przestrzeni, a więc problemy dotyczące jakości życia, mają szansę pełniejszej integracji w procesie projektowania, w efekcie wykorzystania metod wizualizacji i sieci komputerowych.
- poprz.
- nast. »»
