W stosunku do tradycyjnych rozwiązań ITS oferują możliwości o wiele szerszego i bardziej kompleksowego oddziaływania na sytuację na drodze, w tym na bezpieczeństwo. Tradycyjne komunikaty na drodze (np. znaki drogowe, tablice ostrzegawcze) oddziaływują tylko miejscowo i mają wpływ na sytuację wyłącznie w ich bezpośrednim otoczeniu, a więc w strefie ograniczonej zasięgiem wzroku i postrzeganiem kierowców. Ponadto tradycyjne znaki ulokowane są trwale w określonym miejscu drogi, a ich przekaz jest niezmienny bez względu na to, co dzieje się w danej chwili na drodze, a więc niezależnie od tego, czy sytuacja rzeczywiście jest niebezpieczna czy nie. Poza tym tradycyjny znak drogowy zawsze pokazuje to samo. U uczestników ruchu zatem występuje przyzwyczajenie skutkujące niezwracaniem należytej uwagi na ich treść.

Odwrotnie funkcjonują inteligentne systemy. Obejmują one swoim działaniem znaczny obszar sieci drogowej (w idealnej sytuacji całą sieć), a więc również to, co pozostaje w danej chwili poza zasięgiem wzroku i percepcji uczestników ruchu. ITS na bieżąco monitorują sytuację drogową na rozległym terenie przetwarzając jednocześnie dane o wielu czynnikach, których człowiek nie byłby w stanie analizować ze względu na wybiórczość postrzegania, konieczność koncentracji na prowadzeniu pojazdu oraz ograniczony zasięg wzroku. Inteligentne systemy dostarczają informacji do których normalnie kierowca nie miałby dostępu, a jednocześnie wyręczają go z części zadań związanych z analizą sytuacji i reagowaniem na bieżący rozwój wydarzeń w ruchu drogowym. Właśnie w takich okolicznościach ITS służą kierowcom pomocą podając komunikaty o sytuacji na drodze, dając wskazówki dotyczące zachowania w danym momencie oraz dalszej jazdy. Ponadto ułatwiają prowadzenie pojazdu i obsługę urządzeń pokładowych, a nawet w szczególnych przypadkach, przejmują częściową kontrolę nad pojazdem.

Z punktu widzenia wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego ITS można podzielić na dwie grupy: systemy zaprojektowane specjalnie z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa, które zmniejszają zagrożenia na drogach w sposób bezpośredni oraz systemy zaprojektowane w innych celach, których wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego ma charakter wtórny i pośredni. Przykładem takich systemów bezpośrednich są: systemy wykrywania wypadków i systemy ostrzegania przy użyciu znaków informacyjnych o zmiennej treści (np. informujące o ograniczeniu prędkości, objeździe, zamknięciu pasa ruchu), systemy wykrywania przypadków naruszenia prawa oraz jego egzekwowania, elektroniczne prawa jazdy, automatyczny nadzór nad prędkością i kontrola wjazdu na czerwonym świetle, inteligentne dostosowanie prędkości, systemy wykrywania, ostrzegania i zarządzania wypadkami i sytuacjami nagłymi, antyalkoholowa blokada zapłonu itp. Przykładami systemów pośrednich są te, które poprawiają płynność ruchu (w tym systemy automatycznego pobierania opłat), systemy zarządzania ruchem oraz nadające pierwszeństwo transportowi publicznemu, systemy monitoringu transportu towarowego, a także usługi w postaci informacji dla podróżujących umożliwiającej planowanie bezpiecznych tras i godzin przejazdu.

Bezpieczeństwo ruchu drogowego zależy w największym stopniu od zachowań ludzi w dostosowaniu prędkości jazdy, unikaniu jazdy pod wpływem alkoholu i narkotyków, stosowaniu środków redukujących obrażenia (głównie pasów bezpieczeństwa, fotelików i kasków). Te trzy czynniki mają wpływ zarówno na zapobieganie wypadkom (ryzyko wypadkowe), jak również na ich konsekwencje. W związku z tym jednym z celów zastosowania ITS jest eliminowanie tych niebezpiecznych zachowań.

Innym aspektem wykorzystania ITS jest zwiększające się zagrożenie w ruchu spowodowane stopniowo narastającym zjawiskiem zagęszczenia na europejskich drogach. W ciągu ostatnich 30. lat liczba samochodów osobowych na drogach Wspólnoty wzrosła prawie trzykrotnie i obserwowany jest dalszy dynamiczny wzrost, zaś liczba ludności utrzymuje się  na podobnym poziomie. Oznacza to, że coraz więcej osób aktywnie uczestniczy w ruchu drogowym, a więc coraz wyższy odsetek ludności Unii Europejskiej jest narażony na wypadek drogowy.
Ponieważ bezpieczeństwo ruchu na drodze zależy od człowieka, to właśnie w konkretnej sytuacji drogowej zachowania i reakcje ludzi decydują o uniknięciu zagrożenia. Zadaniem inteligentnych systemów transportowych jest wspomaganie człowieka i umożliwianie mu podejmowania właściwych decyzji oraz skłanianie do przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa. Mając to na uwadze warto zwrócić uwagę na dwa zagadnienia: poprawę bezpieczeństwa infrastruktury drogowej i wprowadzanie bezpieczniejszych pojazdów.

Tweet