Zapowiedziana w Narodowym Programie Rowerowym (2002 r.) nowelizacja prawa o ruchu drogowym (StVO) weszła w życie w 2009 roku. We wprowadzaniu jej przepisów korzystano z doświadczeń we wdrażaniu nowelizacji z 1997 r. Nowelizację zasad ruchu rowerowego połączono z innym ważnym zagadnieniem sformułowanym w  haśle: „mniej znaków drogowych – lepsze oznakowanie“. Celem zmian było m.in. uproszczenie reguł korzystania z infrastruktury rowerowej i uelastycznienie przepisów oraz zwiększenie możliwości gmin w tworzeniu przyjaznych rowerzystom rozwiązań.

Nowelizacja prawa o ruchu drogowym (StVO) z 1997 r. uwzględniała minimalne wymagania infrastruktury rowerowej w rozporządzeniu do prawa o ruchu drogowym (VwV-StVO). Wówczas po raz pierwszy dopuszczono m.in. ulice rowerowe, pasy rowerowe, ochronne pasy rowerowe.1 Nowelizacja prawa o ruchu drogowym (StVO) z 1997 r. spowodowała, że wymagania techniczne projektowania dróg rowerowych zostały częściowo usunięte z rozporządzenia (VwV-StVO), a dokument ten wskazywał na konieczność korzystania z zaleceń dla infrastruktury rowerowej (ERA Empfehlungen für Radverkehrsanlagen), które są branżowymi wytycznymi. Rozporządzenie (VwV-StVO) w paragrafach 39-43 mówi: „Płynność ruchu uzyskuje się przy użyciu dostępnych środków. Przy czym bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu przedkłada się nad płynność ruchu.“

Nowelizacja (StVO) w 2009 r. dopuściła pasy rowerowe i ochronne pasy rowerowe również na ulicach z wyższym natężeniem ruchu oraz wprowadziła surowsze wymagania wobec oznakowania obowiązkowych dróg rowerowych. Wprowadziło też drogi rowerowe po lewej stronie – bez obowiązku korzystania, lecz z taką możliwością (znak „Fahräder frei”). Z kolei rozporządzenie (VwV-StVO zu § 2 StVO) wprowadziło przy oznakowaniu dróg rowerowych zasadę, że „... również może być wskazane korzystanie z wiedzy środowisk zrzeszających rowerzystów, pieszych i kierowców samochodów.“

Nowością tej noweli jest też wyraźne dopuszczenie w StVO przewozu dzieci w przyczepkach, możliwość dopuszczenia ruchu rolkarzy na drogach rowerowych o odpowiedniej szerokości oraz  rozszerzenie palety świateł rowerowych możliwych do stosowania na skrzyżowaniach (od 1 września 2012 r.). Ponadto nowością było malowanie przejść dla pieszych (nie zebry!) i legalizacja możliwości korzystania z nich przez rowerzystów w sytuacji chodnika z dopuszczonym ruchem rowerowym (odpowiednik polskiego C-16 + T-22), wyraźne uregulowanie pierwszeństwa przy drogach rowerowych daleko odsuniętych od jezdni (> 5 m)2 oraz pasy autobusowe tylko bezpieczne dla ruchu rowerowego.

Rozporządzeniem VwV-StVO w 2000 r. pilotażowo otwarto ulice jednokierunkowe na ruch rowerowy w przeciwnym kierunku, a nowelizacją w 2009 roku tę zasadę uproszczono do następujących warunków:

  • ograniczenia prędkości do 30 km/h,
  • zapewnienia odpowiedniej szerokości umożliwiającej wyprzedzanie (gdy ruch ciężarówek, to min. 3,50 m) dopuszcza się względnie wąskie gardła,
  • wzajemna widoczność,
  • ewentualnie azyle dla rowerzystów,
  • według zalecenia FGSV na skrzyżowaniach z pierwszeństwem z prawej strony –  nie stosuje się żadnego dodatkowego oznakowania, tylko znakowanie na ulicach, gdzie jest określone pierwszeństwo.

Otwarcie dla rowerzystów ulic jednokierunkowych stosuje się na ulicach powyżej 30 km/h, gdy:

  • ruch rowerowy pod prąd odbywa się tylko na wydzielonej infrastrukturze (drogi rowerowe, pasy), także na głównych ulicach,
  • wjazdy i zjazdy są specjalnie zabezpieczone.


***

W rozwoju i promowaniu ruchu rowerowego oraz tworzeniu koncepcji przepisów i rozwiązań technicznych istotna rola przypada Akademii Rowerowej (Fahrradakademie). Od 2007 r. ma ona wsparcie finansowe federalnego ministerstwa transportu, a jej organizatorem jest Niemiecki Instytut Urbanistyczny (DIFU - Deutsche Institut für Urbanistik). Działania te polegają na przygotowaniu czterech spotkań w roku, z których każde jest poświęcone określonym zagadnieniom: bezpieczeństwo ruchu, zarządzanie jakością w planowaniu infrastruktury, budowa i utrzymanie infrastruktury, PR, komunikacja społeczna. Odbyło się też specjalne seminarium poświęcone nowelizacji StVO z 2009 r. Są to dwudniowe debaty, przebiegające w różnych, wybranych miastach Niemiec. Gromadzą one od 30 do 60 uczestników. Również raz do roku organizowane są studialne wyjazdy zagraniczne.

Oprac. AS
Konsultacja: dr inż. Tadeusz Kopta, Departament Studiów GDDKiA

Przypisy:
1. Pasy rowerowe oznakowane linią przerywaną.
2. W niemieckim podręczniku zaleca się aby skrzyżowania Dróg rowerowych były prowadzone jak najbliżej ruchu samochodowego. Jeśli skrzyżowanie jest oddalone, a droga rowerowa idzie równolegle do drogi głównej to musi mieć ona zawsze pierwszeństwo.

Materiał na podstawie prezentacji Michaela Haase - ISUP Ingenieurbüro für Systemberatung und Planung GmbH, podczas konferencji „Rowerowa Polska - Rowerowa Europa. Korzyści ze współpracy społecznej podczas realizacji polityki transportowej w miastach”, zorganizowanej przez Parlamentarną Grupę ds. Rozwoju Komunikacji i Turystyki Rowerowej oraz rowerzystów z sieci „Miasta dla Rowerów” (marzec 2010 r. Sejm RP, Warszawa).

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.