Sterując ruchem i korzystając z narzędzi ITS można zarówno zwiększać, jak i ograniczać dostępność obszarów miasta. W przypadku Warszawy ważne jest ograniczenie dostępności obszarów centralnych dla komunikacji indywidualnej z równoczesną uwagą na funkcjonowanie całego systemu transportowego i dbałością o „dostępność całkowitą”  obszarów centralnych rozumianą jako możliwość dotarcia do celu, bez podziału na środki transportu. Jakie są możliwości wykorzystania systemów ITS, w tym systemów sterowania ruchem, do realizacji zamierzeń w rozwoju Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem (ZSZR) w Warszawie, by uzyskać docelowy, pełny systemu ITS i zrealizować jego cele.

Założenia zasad rozwoju warszawskiego systemu sterowania ruchem i technologii ITS

W tym kontekście zadaniem inteligentnego systemu transportowego (ITS) będzie takie ograniczenie dostępności dla komunikacji indywidualnej, by utrzymać wysoki poziom dostępności całkowitej. Ograniczanie dostępności poprzez ograniczanie przepustowości nie może powodować rozlewania się kongestii na ciągi prowadzące do centrum, w szczególności na odcinki gdzie komunikacja zbiorowa nie jest wydzielona. Utrudnianie tranzytowego przejazdu przez śródmieście powinno pociągać za sobą rozsądną alternatywę w postaci płynności ruchu na ciągach obwodowych. Te konflikty mogą być rozwiązywane za pomocą kompromisów, określanych przez odpowiednio skonfigurowany system zarządzania ruchem.  Jego zadaniem będzie sterowanie w „inteligentny”  sposób, aby: unikać kongestii w obszarach centralnych, eliminować z obszarów centralnych relacje tranzytowe, zachęcać pasażerów do komunikacji zbiorowej, zwiększać jakość obsługi komunikacją zbiorową. W tym celu należy sterować ruchem i używać narzędzi ITS tak, aby:
- ograniczać dopływ samochodów do obszarów centralnych (sterować przepustowością tras doprowadzających do centrum),
- zmniejszać atrakcyjność ciągów tranzytowych przez obszary centralne, zwiększając jednocześnie atrakcyjność ciągów obwodowych,
- informować pasażerów o trasach alternatywnych wysokiej klasy (na których ruch jest mniej uciążliwy),
- informować pasażerów o alternatywnym czasie dojazdu komunikacją zbiorową,
- stosować priorytet dla komunikacji zbiorowej.

Cele rozwojowe Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie określone na najbliższe lata (do 2014 roku) wynikają ze sformułowań „Strategii zrównoważonego rozwoju systemu transportowego Warszawy do 2015 roku i na lata kolejne”.

Według „Ramowej  koncepcji kontynuacji rozwoju  zintegrowanego  systemu zarządzania  ruchem  (zszr)  w Warszawie” autorstwa prof. W. Suchorzewskiego (Warszawa 2009), obejmują one: podwyższenie sprawności ruchu miejskiego, w tym w szczególności zwiększenie wygody i płynności ruchu (zmniejszanie liczby zatrzymań) i zmniejszenie czasu podróżowania; zwiększenie przepustowości układu drogowego, ograniczenie kosztów ruchu (redukcja czasu traconego); uprzywilejowanie w ruchu pojazdów transportu publicznego, prowadzące do wzrostu średniej prędkości i w efekcie do redukcji czasu podróży; szybkie reagowanie na zdarzenia oraz informowanie kierowców/podróżujących i służb miejskich o warunkach ruchu; poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego (mierzoną liczbą wypadków i zdarzeń); ograniczenie negatywnego wpływu ruchu na  środowisko (mierzonym redukcją emisji w wybranych obszarach).

Ponadto według tej koncepcji kontynuacja rozwoju Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem przewiduje rozszerzenie obszaru jego dotychczasowego działania i wzbogacenie jego funkcji. Sterowaniem akomodacyjnym, detekcją oraz monitoringiem wizyjnym objęta zostanie znacznie większa liczba skrzyżowań, a rozszerzona lista funkcji obejmie:
- monitorowanie ruchu i warunków zewnętrznych (np. warunków atmosferycznych);
- sterowanie i optymalizację ruchu, w tym priorytetowe traktowanie pojazdów transportu publicznego;
- wykrywanie zdarzeń i zarządzanie zdarzeniami;
- krótkoterminowe prognozowanie ruchu na następne 15-30 min;
- informowanie użytkowników,  środków masowego przekazu oraz centrów zarządzania transportem publicznym, flotami pojazdów komercyjnych, centrum ratownictwa itp.;
- monitoring i kontrola urządzeń zainstalowanych w Centrum Zarządzania Ruchem i zewnętrznych;
- gromadzenie i przetwarzanie danych.

W efekcie ma powstać system składający się z następujących podsystemów:  
- podsystem sterowania ruchem na skrzyżowaniach zarządzanych z rozbudowanego Centrum Zarządzania Ruchem,  
- wzbogacony podsystem urządzeń detekcji ruchu i monitoringu wizyjnego,  
- zaawansowany system informowania  użytkowników o warunkach ruchu,  
- rozwinięty podsystem łączności,  
- rozszerzony podsystem przyznawania priorytetu tramwajom (na 65 skrzyżowaniach).

Rezultatem realizacji projektu w obszarze funkcjonowania ZSZR będzie zmniejszenie czasu przejazdu pojazdów komunikacji indywidualnej i redukcja czasu pasażerów podróżujących transportem zbiorowym. Dodatkowo przewiduje się: poprawę systemu informowania użytkowników o warunkach ruchu; przyspieszenie reagowania na zdarzenia, w tym zwłaszcza sytuacje niebezpieczne; redukcję liczby zdarzeń (wypadki i kolizje); redukcję emisji spalin i hałasu.

Podstawowe elementy systemu to:
* Centrum Zarządzania Ruchem, w którym zainstalowane będą 4 moduły:
- moduł obliczeniowy sterowania ruchem;
- moduł analiz i prognoz;
- moduł zarządzania zdarzeniami;
- moduł zarządzania danymi;
* podsystem łączności;
* podsystem sterowania ruchem;
* podsystem pomiaru ruchu i monitoringu;
* podsystem informowania użytkowników.

Zakłada się znaczne rozszerzenie funkcjonalności systemu rozpoczętego w I etapie realizacji ZSZR. Nastąpi znaczące doposażenie i wzmocnienie Centrum Zarządzania Ruchem.  Większa liczba stanowisk operacyjnych i liczniejsza obsada umożliwi całodobowe działanie Centrum. Zainstalowanie modelu prognoz krótkoterminowych ruchu dla całej Warszawy umożliwi między innymi, informowanie użytkowników o aktualnej i spodziewanych warunkach ruchu i przekazywanie innych komunikatów.

Podsystemem sterowania sygnalizacją objęte będzie 148 istniejących i 4 projektowane skrzyżowania. W sumie, po realizacji zadań przewidywanych w etapie 2, ZSZR obejmie 189 skrzyżowań i przejść dla pieszych.

Wprowadzone będą następujące elementy monitorowania ruchu i wykrywania zdarzeń:  
- urządzenia do automatycznej detekcji zdarzeń (ADZ) w strategicznych punktach;  
- około 120 telemetrycznych stacji ciągłego pomiaru ruchu w całym mieście;
- około 24 punktów z kamerami ARTR do rozpoznawania numerów rejestracyjnych w celu pomiaru odcinkowych czasów przejazdu na wybranych trasach o strategicznym znaczeniu,
- kamery obrotowe na prawie połowie (70) ze 150 skrzyżowań włączanych do systemu.

Serwisy informacyjne (dla kierowców i innych użytkowników) wzbogacone będą przez zainstalowanie znacznej liczby tablic o zmiennej treści oraz rozbudowę strony internetowej ZSZR.

Tweet