Rząd Polski odniósł się pozytywnie do działań Komisji Europejskiej mających na celu opracowanie agendy miejskiej UE. Podkreśla, że ujęcie na poziomie europejskim problemów i wyzwań przed jakimi stoją miasta oraz wypracowanie wspólnych rozwiązań w ramach agendy miejskiej UE jest niezwykle ważne, zwłaszcza w kontekście podnoszenia jakości życia ich mieszkańców.
Komitet do Spraw Europejskich Rady Ministrów przyjął Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej do dokumentu pozalegislacyjnego UE: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pn. Miejski wymiar polityki UE – kluczowe elementy agendy miejskiej UE (COM(2014) 490). Konsultacje publiczne potrwają do 26 września 2014 r. W tym terminie organizacje, stowarzyszenia czy przedstawiciele różnych środowisk zainteresowanych rozwojem miast, mogą jeszcze udzielić indywidualnych odpowiedzi na pytania kwestionariusza, który znajduje się na stronie Komisji Europejskiej.
W opinii naszego rządu przedstawiona w Komunikacie KE ogólna diagnoza stanu miast oraz skutków procesów urbanizacji została trafnie ujęta. Te zagadnienia zajmują też ważne miejsce w naszych strategicznych dokumentach: Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego – Regiony – Miasta – Obszary Wiejskie 2010-2020, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Założenia Krajowej Polityki Miejskiej do roku 2020. Trwają prace nad opracowaniem Krajowej Polityki Miejskiej, która czerpiąc z doświadczeń europejskich wpisuje się m.in. w realizację postanowień Karty Lipskiej, Deklaracji z Toledo, Agendy Terytorialnej UE czy Strategii Europa 2020.* Rządowy projekt Krajowej Polityki Miejskiej, promuje model miasta zgodny z wizją określoną w dokumentach krajowych i unijnych, i jako konieczne wskazuje:
- racjonalne gospodarowanie przestrzenią (w tym zwłaszcza racjonalne jej planowanie i odwrócenie niekorzystnych trendów urbanizacyjnych),
- dążenie do zrównoważonej mobilności miejskiej, z preferencją dla transportu ekologicznego (zbiorowego, rowerowego, ruchu pieszego),
- dążenie do zapewniania dostępnych, wysokiej jakości usług publicznych,
- przywracanie funkcjonalności obszarom zdegradowanym, zwłaszcza śródmieściom i blokowiskom, w ramach prowadzonych działań rewitalizacyjnych,
- przygotowywanie miast do zmian klimatu połączone z ochroną środowiska oraz radykalnym zwiększeniem efektywności energetycznej,
- działania pozalegislacyjne mające na celu zwiększenie możliwości współpracy na wszystkich szczeblach zarządzania,
- stawienie czoła wyzwaniom demograficznym (w tym tzw. kurczeniu się miast),
- wykorzystanie dla rozwoju miast rosnącej aktywności mieszkańców i innych aktorów (stakeholders),
- integrowanie przestrzenne miejskich obszarów funkcjonalnych i zacieśnianie współpracy samorządów je tworzących,
- racjonalną, sprawną i dopasowaną do potrzeb politykę inwestycyjną, zwłaszcza w okresie spowolnienia gospodarczego i trudności budżetowych wielu polskich miast.
W podsumowaniu dokumentu polskiego stanowiska napisano:
„W opinii Rządu RP inicjatywa obecnej Komisji Europejskiej na rzecz opracowania przyszłej agendy miejskiej UE zasługuje na poparcie i powinna być kontynuowana w kolejnej kadencji tej instytucji. Przy opracowywaniu kształtu przyszłej agendy miejskiej UE, należy podkreślić konieczność współpracy na różnych szczeblach zarządzania z udziałem środowisk naukowych i społecznych, a w szczególności aktywnego włączenia przedstawicieli miast w ten proces. Ponadto, w tym celu powinny zostać wypracowane sposoby trwałego włączenia i zaangażowania miast w realizację agendy miejskiej UE.
Zidentyfikowane przez Komisję wyzwania przed jakimi stoją miasta są zbieżne z katalogiem celów i wątków tematycznych zawartych w przygotowywanej przez Rząd Polski Krajowej Polityce Miejskiej. Strona polska powinna aktywnie uczestniczyć w procesie kształtowania przyszłej agendy miejskiej UE. Ponadto przyczynić się to może do promocji działań i celów polskiej polityki miejskiej, również na poziomie europejskim, i w konsekwencji wzmocnienia miast w realizacji krajowych celów rozwojowych oraz UE.
W procesie opracowywania agendy miejskiej UE należy uwzględnić również terytorialne priorytety rozwoju ujęte w Agendzie Terytorialnej UE 2020. Integracja wymiaru terytorialnego i miejskiego pozwoli na skuteczną realizację celów Strategii Europa 2020 i może przyczynić się do długofalowego inteligentnego rozwoju regionów miejskich. Agenda miejska UE powinna również rozwijać i upowszechniać instrumenty rozwoju terytorialnego skierowane do miast. Pozwoli to na realizację w sposób partnerski zintegrowanych działań angażujących szerokie grono podmiotów miejskich obszarów funkcjonalnych (ponad granicami administracyjnymi).
Współpraca miast w ramach sieci i układów policentrycznych, ponad granicami administracyjnymi w regionach funkcjonalnych (w tym obszarach podmiejskich), a także między miastami różnej wielkości pozwoli zwiększyć zdolność miast do skuteczniejszego reagowania na najważniejsze wyzwania przed którymi stoi Europa.”
Źródło: MIiR
*Ministrowie państw członkowskich UE zobowiązali się w Karcie Lipskiej do zainicjowania debaty publicznej na temat przyszłości rozwoju miast europejskich, zintegrowanego podejścia do rozwoju miast oraz wzmocnienia odpowiednich struktur, a także do promowania zrównoważonej organizacji terytorialnej opartej na policentrycznej sieci osadniczej. Wizja rozwoju miast w sposób zrównoważony i zintegrowany określona została na poziomie europejskim w dokumentach będących efektami dotychczasowej współpracy międzyrządowej, tj. Karta Lipska, Deklaracja z Toledo czy Agenda Terytorialna UE 2020. Współpraca państw członkowskich w tym zakresie ma na celu zwiększenie efektywności oraz synergii podejmowanych działań.
Patrz:
Europejska debata w sprawie miejskiego wymiaru unijnej polityki cz. I http://edroga.pl/drogi-i-mosty/inne/10551-europejska-debata-w-sprawie-miejskiego-wymiaru-unijnej-polityki-cz-i
Europejska debata w sprawie miejskiego wymiaru unijnej polityki cz. II http://edroga.pl/drogi-i-mosty/inne/10558-europejska-debata-w-sprawie-miejskiego-wymiaru-unijnej-polityki-cz-ii
