Spis treści

Przygotowanie inwestycji drogowej w aspekcie prawa wodnego i ochrony środowiska cz. IDroga jest inwestycją liniową, często kilkunasto- a nawet kilkudziesięciokilometrową. Jakkolwiek by ją lokalizować zawsze będzie w jakiś sposób kolidować z wodami powierzchniowymi lub oddziaływać na wody powierzchniowe, a niekiedy na wody podziemne. Można wyróżnić następujące zagadnienia, które występują na styku droga – woda i wymagają rozwiązań inżynierskich: ograniczanie terenów zalewowych, odcinanie swobodnego spływu wód powierzchniowych do rzeki, uszczelnianie terenu, zanieczyszczanie wód powierzchniowych i podziemnych, przeprawy przez cieki wodne.

Ograniczanie terenów zalewowych

Często obszary nadrzeczne są traktowane jako atrakcyjne dla inwestycji ze względu na ukształtowanie terenu, brak zagospodarowania, strukturę własności. Zwyczajowo drogi były prowadzone wzdłuż rzek, np. w terenach górskich są to jedyne „płaskie” tereny. Jednak takie rozwiązanie może powodować konieczność:

  • budowy umocnień brzegów rzeki w miejscach zbliżeń drogi do rzeki, a zwłaszcza potoków górskich, szczególnie na wklęsłych, potencjalnie erodowanych brzegach oraz stałego utrzymywania tych umocnień w dobrym stanie w celu zapewnienia bezpieczeństwa drogi;
  • budowy drogi w nasypie, co w efekcie spowoduje powstanie faktycznego jednostronnego obwałowania rzeki;
  • rozwiązania problemu ochrony przed powodzią na przeciwległym brzegu, w związku z ograniczeniem obszarów zalewowych na brzegu, na którym znajduje się droga;
  • rozwiązania problemu powstania terenów bezodpływowych w wyniku odcięcia części obszarów zalewowych od rzeki;
  • w przypadku konieczności budowy przejść dla zwierząt - rozwiązania problemu przelewania się wód powodziowych przez te przejścia, ponieważ z natury rzeczy nie mogą być zamykane, jak np. śluzy wałowe, a następnie powstawania zastoisk wody w wyniku braku odpływu (korpus drogi prowadzony w nasypie będzie to uniemożliwiał).

Wszystkie wymienione uwarunkowania będą generowały koszty nie tylko ekonomiczne, ale także środowiskowe, np. nasyp drogowy spełniający funkcję obwałowania w niektórych przypadkach musi spełniać warunki konstrukcyjne obwałowania.

Odcinanie swobodnego spływu wód powierzchniowych do rzeki

Korpus drogi jest barierą dla swobodnego spływu wód powierzchniowych. Następuje wówczas powstawanie zastoisk wody, szczególnie w trakcie długotrwałych opadów, oraz odcinanie swobodnego spływu wód ze stoków do cieków. Wody stokowe, które pojawiają się okresowo w czasie obfitych lub długotrwałych opadów są częstą przyczyną niszczenia dróg, szczególnie w przypadku gdy droga jest prowadzona w skarpie będącej faktycznym wysokim brzegiem rzeki. Dla zapewnienia bezpieczeństwa drogi powstaje konieczność przechwycenia tych wód i odprowadzenia ich do cieku, ponieważ stagnując zagrażają stateczności skarpy. Kolejnym zjawiskiem jest przecinanie systemów wodnych naturalnych (rzek i potoków) i sztucznych, np. rowów melioracyjnych.

W projektach zakresem przebudowy często objęty jest tylko sam przepust i krótki odcinek powyżej i poniżej. Skutkuje to często np. brakiem odpływu z przebudowanego przepustu i stagnowaniem wody. Dla prawidłowej pracy takiego urządzenia konieczna jest analiza dłuższego odcinka cieku.

Z reguły dokonuje się przeprowadzenia takich wód przez korpus drogi za pomocą przepustów lub mostów. Często dokonuje się także przebudowy koryta dla uzyskania przecięcia z drogą pod kątem 90°, czyli dokonuje się regulacji cieku naturalnego lub przebudowy kanału lub rowu.

Uszczelnianie terenu

Nawierzchnie dróg (z wyjątkiem dróg gruntowych) są powierzchniami szczelnymi. Wobec tego powstaje konieczność odprowadzenia wód opadowych i roztopowych. Odprowadzenie wód może odbywać się systemem otwartym np. rowami przydrożnymi lub zamkniętymi systemami kanalizacyjnymi. Pojawia się wtedy konieczność odprowadzenia tych wód punktowym wylotem do cieku powierzchniowego. Czasami są stosowane rowy bezodpływowe lub studnie chłonne. Odprowadzenie do rowów lub studni chłonnych jest odprowadzeniem do ziemi.

Istotna jest lokalizacja wylotu - np. usytuowanie w stosunku do nurtu odbiornika - zaprądowe oraz umocnienie brzegów, a czasem dna cieku - odbiornika w rejonie wylotu. W przypadku małych cieków może być konieczne wykonanie robót umożliwiających odpływ wód wylotem, np. udrożnienie cieku lub nawet odcinkowa regulacja. Wobec tego istotne jest także ustalenie obszaru inwestycji dokonywane na wstępie procesu inwestycyjnego, ponieważ niejednokrotnie determinuje to późniejsze projektowanie np. wyprowadzenie wylotu podprądowo, bo nie mieści się w obszarze inwestycji.

Pozwolenia wodnoprawne na odprowadzanie wód opadowych (nie tylko z dróg) do cieków są najczęściej zaskarżanymi decyzjami. Częstymi przyczynami są niewłaściwie zaprojektowane urządzenia, nie uwzględnienie przez projektanta warunków lokalnych np. niemożność przejęcia dodatkowych wód prowadzanych wylotem przez zbyt mały lub niedrożny odbiornik.

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.