Niecodziennego odkrycia dokonał na placu przebudowy ulicy Polnej dr Lucjan Rutkowski. W połowie lipca tego roku fotografując przebudowę ulicy, dla której w latach 2014 i 2015 wykonywał ekspertyzy dendrologiczne, znalazł czosnek grzebieniasty. Okazało się, że gatunek od kilkudziesięciu lat uznany w Polsce za wymarły rośnie w Toruniu.
- To był czosnek - wspomina dr Lucjan Rutkowski. – Różnił się jednak od pospolitego obfitością nie do końca jeszcze rozwiniętych kwiatów o jaskrawej barwie. Pomyślałem, że może to być czosnek grzebieniasty (Allium carinatum). Ostatni raz roślinę widziano w 1924 roku w rezerwacie Bielinek n. Odrą, niedaleko Cedyni. Gatunek ten został wpisany do „Polskiej czerwonej księgi roślin”. Przed laty został w Polsce uznany za wymarły, a naukowcy nie byli w stanie wskazać przyczyn jego wyginięcia - wyjaśnia Rutkowski.
Od momentu znalezienia rośliny, zaczęła się wnikliwa analiza dostępnych materiałów. - Pomyślałem, że gdy moje przypuszczenia się potwierdzą, to będzie wielka sensacja przyrodnicza - mówi Rutkowski. Po zebraniu kilku prawie bezwonnych okazów i ich porównaniu z innymi gatunkami czosnku rosnących na terenie Europy potwierdzono, że jest to czosnek grzebieniasty.
Znalezione stanowisko czosnku w suchej wysokiej murawie nie jest pierwotne. Mogło powstać w XIX wieku przy budowie fortyfikacji. Roślina może pochodzić z południa Niemiec, Austrii.
- Ponieważ rośliny były w pełni rozwoju, pojawiła się trudność w ich wykopaniu i przeniesieniu na inne stanowisko -wspomina Rutkowski. Aby uniknąć przypadkowego zniszczenia, pobrano wraz z cebulkami około 20 egzemplarzy ze skrajnej części stanowiska i przeniesiono do Zaplecza Hodowlanego Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UMK (dawniej Ogród Botaniczny).
Dr Rutkowski zamierza rozesłać cebulki do polskich ogrodów botonicznych m.in. w Toruniu, Bydgoszczy i do warszawskiego Powsina, aby zachować gatunek, który – jako wymarły - nie jest objęty ochroną gatunkową, ale niewątpliwie stanowi wielką osobliwość przyrodniczą.
Źródło: MZD w Toruniu