Dobiegają końca konsultacje projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. Nr 170, poz. 1393, z późn. zm.). Projekt z 2 czerwca br. otrzymało do zaopiniowania dwadzieścia różnych organizacji. Dokument przesłano do branżowych stowarzyszeń inżynierskich i drogowych, formalnych i nieformalnych zrzeszeń samorządowych oraz instytucji związanych z budownictwem drogowym i transportem. Termin zgłaszania uwag upływa 2 lipca br.
Konieczność wprowadzenia zmian w rozporządzeniu w sprawie znaków i sygnałów drogowych wynikła z noweli ustaw Prawo o ruchu drogowym oraz o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 92, poz. 530). W ustawie Prawo o ruchu drogowym znowelizowano mi.in. art. 2 pkt 5 i pkt 47. W ten sposób zmieniono definicje drogi dla rowerów i roweru oraz dodano definicje pasa ruchu dla rowerów, śluzy dla rowerów oraz wózka rowerowego.
Ponadto, ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. Nr 92, poz. 884), zmieniła brzmienie art. 20 ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Tak więc zostało wprowadzone ograniczenie dopuszczalnej prędkości pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 5.00-23.00 do 50 km/h (wcześniej przepisy ustawy dopuszczały 60 km/h przez całą dobę). Dotąd tych zmian ustawy Prawo o ruchu drogowym nie uwzględniały rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych.
Potrzeba zmiany przepisów rozporządzenia z 31 lipca 2002 r. wynikła również z ustawy z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Tym z kolei aktem zmieniono brzmienie art. 2 pkt 43 ustawy Prawo o ruchu drogowym, usuwając z definicji taksówki pojęcie taksówki bagażowej. Tym samym od wejścia w życie nowych przepisów ustawy o transporcie drogowym nie ma uzasadnienia stosowanie napisu „Bagażowe” na znaku D-19 „postój taksówek” i D-20 „koniec postoju taksówek”.
Projekt rozporządzenia Ministrów Infrastruktury i Rozwoju oraz Spraw Wewnętrznych zmieniającego rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych przede wszystkim ma uporządkować regulacje w tym zakresie przez włączenie odpowiednich regulacji przewidzianych dotąd jedynie w przepisach technicznych rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 220, poz. 2181, z późn. zm.).
Projektowane zmiany:
*Projektowane przepisy zmieniają §2 rozporządzenia z 31 lipca 2002 r., rozszerzają treść ust. 4 i dodają ust. 8a, przez co umożliwiają odpowiednio wskazanie okresu obowiązywania znaku, jak też wskazują możliwość stosowania tabliczek z symbolami, innych niż określone wzorem w załączniku do rozporządzenia (to umożliwi np. umieszczanie pod znakami tabliczek z symbolem roweru lub wózka rowerowego).
*Projekt rozszerza treść §16 ust. 2, umożliwiając stosowanie tabliczek z napisem „nie dotyczy” i symbolem pojazdu pod znakiem B-1. Możliwości takie przewidują przepisy pkt 3.1.2. załącznika nr 1 do rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Dlatego niezbędne było uzupełnienie w tym zakresie przepisów rozporządzenia z 31 lipca 2002 r. Zmiany te mają więc charakter porządkujący.
* Konsekwencją wprowadzenia - ustawą z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami - definicji pasa ruchu dla rowerów oraz wózka rowerowego i nowej definicji roweru jest zmiana §17 ust. 2 rozporządzenia. Ruch tych pojazdów na drodze jednokierunkowej będzie dopuszczony również w przypadku braku wyznaczenia pasa ruchu dla rowerów. Umożliwi to stosowanie takiej organizacji ruchu w sytuacjach, w których wyznaczenie pasa ruchu dla rowerów nie znajduje uzasadnienia.
* Z wprowadzenia do ustawy Prawo o ruchu drogowym definicji wózka rowerowego wynika nowe brzmienie §18 ust. 12 dotyczącego znaku B-11 „zakaz wjazdu wózków rowerowych”.
* Proponowana zmiana §22 ust. 4 umożliwiająca stosowanie tabliczek z napisem „nie dotyczy” i symbolem pojazdu pod znakami B-21 i B-22 stanowi rozszerzenie przepisów rozporządzenia o rozwiązania przewidziane w przepisach załącznika nr 1 do rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Zmiana ma charakter porządkujący. Umożliwi ona organom zarządzającym ruchem na drogach większą elastyczność i przyniesie nowe możliwości w zakresie projektowanych rozwiązań w organizacji ruchu.
* Modyfikacja brzmienia §27 ust. 3 wynika z potrzeby uporządkowania przepisów i zapewnienia spójności z art. 20 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Na podstawie tego przepisu (znowelizowanego ustawą z 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych) dopuszczalna prędkość pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 5.00-23.00 wynosi 50 km/h. Wraz ze zmianą ustawy Prawo o ruchu drogowym nie wprowadzono odpowiednich zmian w rozporządzeniu w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Konsekwencją takiego stanu prawnego jest sytuacja, w której kierujący np. autobusem albo samochodem ciężarowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t, na odcinku drogi w obszarze zabudowanym, gdzie prędkość została podniesiona znakiem do 70 bądź 80 km/h, może poruszać się z prędkością maksymalnie 50 km/h (w godzinach 5.00-23.00). Natomiast w przypadku podniesienia prędkości znakiem do 60 km/h (a więc przy parametrach drogi i ruchu z reguły gorszych niż na odcinku o prędkości podniesionej do 70 czy 80 km/h), kierujący tym pojazdem może poruszać się z większą prędkością – 60 km/h.
* W §33 zmieniono brzmienie ust. 2 oraz dodano ust. 3, umożliwiając objęcie uprawnionej osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej, kierującej pojazdem samochodowym, oraz kierującego pojazdem przewożącego taką osobę, zakazami wyrażonymi znakami: B-1, B-3, B-3a, B-4, B-10, B-35, B-37, B-38 i B-39. Zmiana ta ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa tych osób w sytuacji, gdy niezastosowanie się do przywołanych wyżej zakazów mogłoby spowodować powstanie zagrożenia zdrowia, bądź życia osób poruszających się po drodze objętej zakazem. Ponadto, potrzeba zmiany brzmienia §33 wynika z wątpliwości wskazanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich, dotyczących zgodności z Konstytucją RP oraz ustawą Prawo o ruchu drogowym przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, dopuszczających stosowanie tabliczki o treści „Dotyczy także niepełnosprawnych” pod wymienionymi wyżej znakami zakazu. Zmiana ta określi wprost zakresu niestosowania się do znaków zakazu i ograniczenie tego uprawnienia, w przepisach wydawanych na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
* Dodanie ustępu 3 w §35 ma na celu – analogicznie jak w przypadku zmiany §22 ust. 4 – umożliwienie stosowania tabliczek z napisem „nie dotyczy” i symbolem pojazdu (lub określającym go wyrażeniem) pod znakami C-1 do C-10, co przewidują przepisy załącznika nr 1 do rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach.
* Zmiana znaczenia znaków C-13, C-13a oraz C-13/C-16 przewidziana w §37 oraz §40, wynika z wprowadzenia zmienionej definicji roweru i drogi dla rowerów w ustawie z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami. Ponadto, wprowadzono zasadę (§37 ust. 2), że nakaz wyrażony znakiem C-13 obowiązuje do odwołania albo do miejsca umieszczenia znaku B-1 albo C-16. Takie rozwiązanie umożliwia ograniczenie ilości stosowanych znaków C-13a. Analogiczne rozwiązanie przyjęto w przypadku drogi dla pieszych (§39 ust. 2) oraz drogi dla przeznaczonej dla pieszych i kierujących rowerami (§40 ust. 2).
* Wprowadzona zmiana w §44 ust. 2 ma charakter analogiczny jak zmiana w §17 ust. 2 rozporządzenia i jest konsekwencją wprowadzenia - ustawą z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami - definicji pasa ruchu dla rowerów oraz wózka rowerowego i nowej definicji roweru. Ruch tych pojazdów na drodze jednokierunkowej będzie dopuszczony również w przypadku braku wyznaczenia pasa ruchu dla rowerów. Umożliwi to stosowanie takiej organizacji ruchu w sytuacjach, w których wyznaczenie pasa ruchu dla rowerów nie znajduje uzasadnienia.
* W nowym brzmieniu §45 ust. 3 rozporządzenia przewiduje możliwość stosowania tabliczek pod znakami D-4a i D-4b, zgodnie z przepisami załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Zmiana ta uwzględnia również nowe definicje: roweru i wózka rowerowego.
* Dopuszczenie umieszczania napisów lub symboli na znakach D-11 i D-12, przewidziane w nowym brzmieniu §49 ust. 2 rozporządzenia, ma na celu przeniesienie do rozporządzenia rozwiązań możliwych do stosowania, przewidzianych w przepisach technicznych załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. Analogiczny był cel dodania ust. 1a w §52 rozporządzenia (umieszczania symboli na znaku D-18).
* Przepisy projektowanego rozporządzenia usuwają rozbieżność, jaka występuje pomiędzy obecnym brzmieniem rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych, a przepisami ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 260, z. późn. zm.). Zgodnie z §65 ust. 2 rozporządzenia z 31 lipca 2002 r. po wszystkich drogach oznakowanych znakiem E-15a „numer drogi krajowej” mogą poruszać się pojazdy o nacisku osi pojedynczej nieprzekraczającym 10 t. Natomiast przepisy art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o drogach publicznych oraz akty wykonawcze do tej ustawy stanowią, iż sieć dróg krajowych składa się z odcinków dróg, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 11,5 t, 10 t oraz 8 t. Łączna długość dróg krajowych wynosi około 19 182 km, w tym drogi o dopuszczalnym nacisku osi do 11,5 t stanowią długość około 5814 km (około 30 % dróg krajowych), drogi o dopuszczalnym nacisku osi do 10 t stanowią długość 10669 km (około 56 % dróg krajowych), a pozostałe drogi mają dopuszczalny nacisk osi do 8 t (około 14 % dróg krajowych). Z tych też względów przepisy projektu rozporządzenia określają, iż drogi krajowe o dopuszczalnym nacisku do 11,5 t będą oznakowane znakiem pionowym E-15a „numer drogi krajowej o dopuszczalnym nacisku osi pojazdu do 11,5 t”, a drogi krajowe o dopuszczalnym nacisku osi do 10 t znakiem E-15f ,,numer drogi krajowej o dopuszczalnym nacisku osi pojazdu do 10 t”. W przypadku dróg krajowych o dopuszczalnym nacisku osi do 8 t stosowany będzie znak E-15g ,,numer drogi krajowej o dopuszczalnym nacisku osi pojazdu do 8 t”. Projektowane przepisy pozwolą na uporządkowanie stanu prawnego i poinformowanie użytkownika drogi – kierującego pojazdem o dopuszczalnych naciskach osi charakteryzujących daną drogę krajową, zgodnie z wykazem dróg określonych przepisami o sieci dróg krajowych. Jednocześnie, zastosowane w organizacji ruchu na drogach krajowych projektowane oznakowanie stworzy ułatwienia dla przewoźników wykonujących transport ładunków nienormatywnych, w szczególności dla pojazdów nienormatywnych, które przekraczają dopuszczalne naciski osi.
* Uchylenie ust. 3 w §53 wynika z braku uzasadnienia stosowania napisu „Bagażowe” na znakach D-19 „postój taksówek” i D-20 „koniec postoju taksówek”, w związku ze zmianą definicji taksówki w art. 2 pkt 43 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
* Dodanie ust. 2a w §87 rozporządzenia, umożliwiającego łączenie znaków poziomych (strzałek kierunkowych P-8a – P-8c) z symbolem lub napisem, wynika z wprowadzenia do ustawy Prawo o ruchu drogowym definicji pasa ruchu dla rowerów.
* Wprowadzane w §89 ust. 3 rozszerzenia stosowania znaku poziomego P-14 (linia warunkowego zatrzymania złożona z prostokątów) jest konsekwencją wprowadzenia do ustawy Prawo o ruchu drogowym definicji śluzy dla rowerów.
* Nowe brzmienie §91 ust. 2 rozporządzenia umożliwia stosowanie znaku poziomego P-23 „rower” także do oznaczenia części jezdni na której odbywa się ruch w sposób określony w nowym §17 ust. 2 (ruch rowerów lub wózków rowerowych odbywający się w dwóch kierunkach, na drodze jednokierunkowej), bez wyznaczania pasa ruchu dla rowerów.
* Dodany w rozporządzeniu nowy §95a wprowadza sygnalizator S-1a, nadający sygnały świetlne dotyczące kierujących rowerem. Potrzeba wprowadzenia nowego sygnalizatora wynika z przyjęcia w ustawie Prawo o ruchu drogowym definicji śluzy dla rowerów i pasa ruchu dla rowerów, a także zmienionej definicji drogi dla rowerów. Nowy sygnalizator umożliwi przede wszystkim efektywne wykorzystanie śluzy dla rowerów, pozwalając kierującym rowerem na odpowiednio wcześniejsze wykonanie manewrów (wyjazd ze śluzy w danym kierunku) co zapewni płynność ruchu i większe bezpieczeństwo kierujących rowerem.
***
Projekt rozporządzenia Ministrów Infrastruktury i Rozwoju oraz Spraw Wewnętrznych zmieniającego rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.