Industrializacja Chin odbywa się w dużej mierze kosztem środowiska, szczególnie w obszarach zurbanizowanych. Dlatego chińskie miasto Kunming stworzyło plan zrównoważonego rozwoju transportu miejskiego. Dokument powstał we współpracy ze szwajcarskim rządem federalnym, Agencją Rozwoju i Współpracy, miastem Zurych, Instytutem ORL w Szwajcarskim Federalnym Instytucie Technologii i chińskim rządem centralnym. Plan zawiera szeroki wachlarz wskaźników i jest tak pomyślany, aby w przyszłości stanowił model możliwy do wprowadzenia w innych chińskich miastach.
Kunming, czyli „miasto wiecznej wiosny”, jest zlokalizowane na południu Chin i jest stolicą prowincji Yunnan. Miasto zajmuje obszar o powierzchni 110 km2. Jak większość chińskich ośrodków, miasto od 1994 r. przeżywało znaczący napływ ludności z terenów wiejskich. Liczba mieszkańców wzrosła do 3,2 mln w 2009 r. Taki wzrost zintensyfikował problemy w ruchu drogowym oraz wymusił potrzebę szukania nowych rozwiązań.
W 1982 r. zostało nawiązane partnerstwo pomiędzy Kunming i Zurychem w celu zajęcia się problemami dostarczania wody i odwodnienia. Partnerstwo to rozwijało się dalej aż do 1993 r. Wtedy założono opracowanie Głównego Planu Rozwoju Miejskiego Kunming w celu ochrony środowiska i wyznaczenia ścieżki zmierzającej do unikania niszczenia środowiska w przyszłości.
Cele Głównego Planu to:
- planowanie terenów mieszkaniowych tak, aby zmniejszać wymagania co do ruchu ulicznego,
- promocja transportu rowerowego i pieszego,
- rozwój wydajnego i cenowo przystępnego systemu transportu publicznego, z priorytetem w ruchu drogowym,
- rozwój programów zarządzania ruchem i przestrzenią parkingową w celu ograniczenia zatorów drogowych,
- opisanie najlepszych rozwiązań praktycznych, które będą mogły być wdrożone w innych chińskich miastach.
Do sprawdzania wyznaczonych celów opracowano 40 wskaźników. Odnoszą się one do zarządzania miejskiego, transportu publicznego i środowiska. Zgodnie ze strukturą i potrzebami mieszkaniowymi Główny Plan ustalił tyczenie prostych dróg, które rozchodzą się podobnie jak palce dłoni. Przestrzenie pomiędzy „palcami” wykorzystywane są na tereny zielone. Nowe dzielnice zostały zaprojektowane tak, by stworzyć gęste, przeznaczone do rozmaitego użytku struktury, które zachęcać będą do chodzenia i jeżdżenia na rowerze w bliskiej odległości od domu. Linie komunikacyjne natomiast zachęcają do podróżowania z dzielnic do centrum.
Historyczna starówka Kunming została wyznaczona jako chroniony obszar i w tym celu w 2000 r. utworzono Biuro Konserwacji Historycznego Miasta.
Główny Plan ustanowił system transportu oparty na autobusach z pasami tylko dla nich. Pasy autobusowe wdrożono w 1999 r. (pierwszy buspas w Chinach).
Poza transportem autobusowym, Kunming wspiera budowę szybkich kolei. Do 2015 r. ma być ukończone połączenie szybkiej kolei pasażerskiej pomiędzy Kunming a Szanghajem.
Chińscy eksperci odwiedzali europejskie miasta oraz brali udział w seminariach i dyskusjach, aby uczyć się o zachodnich liniach tramwajowych oraz efektywnej infrastrukturze dla pieszych i rowerzystów, ze szczególnym nastawieniem na zrównoważony rozwój. Kombinacja doświadczeń szwajcarskich i chińskich ekspertów zagwarantowała wysoki poziom integracji w projekcie.
Ukończenie miejskiego planu rozwoju opartego na ekonomicznych, ekologicznych i socjalnych wartościach – nowość w chińskim planowaniu miejskim – okazało się głównym wyzwaniem. Chiński rząd centralny jest cały czas w trakcie realizacji projektu. To oznacza, że zaplanowany rozwój miejski jednak może być w każdej chwili zawieszony. Raptowny wzrost ruchu miejskiego w mieście Kunming (np. pomiędzy 2000 a 2004 r. roczny współczynnik wzrostu ilości pasażerów transportu autobusowego wynosił 11.5%) sprawia, że filozofia zrównoważonego wzrostu staje się trudna do wdrożenia.
Dziś planowanie miejskie w Kunming oparte jest na trzyletnich programach. Raport z zadania został opublikowany w styczniu 2010 r., a raport podsumowujący ma być opracowany dla przyszłych planów. Najwyższy priorytet został nadany połączeniu południowej i północnej stacji kolei, dostępowi do lotniska za pomocą metra, oraz planowaniu miejskiemu skupionemu na rozwoju zorientowanym na tranzyt.
***
Międzynarodowe partnerstwo okazało się skuteczne we wprowadzaniu nowych pomysłów do Kunming. Jest to świetny przykład synergii, która może powstać ze współpracy rozwiniętych i rozwijających się krajów. W szczególności jest to świetna okazja do uniknięcia przez rozwijające się kraje błędów w planowaniu miejskiej mobilności, jakie popełniły one w ubiegłych latach. Jest to również szansa dla planistów miejskich z krajów rozwiniętych do nauki o mobilności w konkretnych miejscach.
Profesjonalne partnerstwo rozwinęło się między chińskimi i szwajcarskimi ekspertami. W nim dużą wagę przywiązuje się do poznawania lokalnej kultury oraz tego, które strategie da się dobrze przełożyć, a których nie. W ten sposób projekt przyczynia się do międzynarodowego zrozumienia i wsparcia rozwoju międzyrządowych relacji.
Źródło: Studia przypadku/Eltis The Urban Mobility Portal