Technologia
Należy jednak pamiętać, że nawet odpowiednio dobrany materiał okrywowy to zdecydowanie nie wszystko. Niezwykle istotnym elementem w przypadku zabezpieczenia antyerozyjnego jest zastosowanie pełnej technologii oraz staranność jego wykonania.
Podstawą rozpoczęcia jakichkolwiek prac budowlanych jest wykonanie prawidłowego systemu drenaży, zgodnie z zaleceniem producenta danego materiału. W przypadku skarp najskuteczniejsze jest odwodnienie liniowe w formie drenów francuskich (w obrębie krawędzi jezdni, jak i u podnóża skarpy). Budowa drenażu francuskiego musi być odpowiednio wykonana z użyciem właściwego kruszywa i włókniny [6] i [7].
Przed przystąpieniem do układania materiałów antyerozyjnych, powierzchnie skarpy trzeba odpowiednio przygotować; po wyprofilowaniu skarp, należy je wyrównać i użyźnić. Poziom próchniczy można uzyskać poprzez pobranie urodzajnej warstwy z innych gleb. Dopiero tak przygotowane podłoże można obsiać roślinnością. Należy też pamiętać o odpowiednim doborze nasion traw. Skład gatunkowy mieszanek dobiera się stosownie do istniejących lub specjalnie ukształtowanych warunków glebowych i funkcji roślinności darniowej, a także uwzględnia się nasłonecznienie skarp: na stokach południowych stosuje się ich mniejszą ilość, na stokach północnych odpowiednio większą.
Ogólną technologię przedstawiają powyższe rysunki będące wyciągiem z technologii Inorgreening® [8]:
- drenaż francuski naskarpowy,
- drenaż francuski u podstawy skarpy, stanowiący jednocześnie podziemne dociążenie podstawy skarpy,
- ewentualne odwodnienie liniowe z kształtek betonowych,
- dolne zakotwienie maty/siatki przez zawinięcie końca na drewnianej belce i przymocowanie szpilką,
- przeciwskarpa,
- mata antyerozyjna zabezpieczająca powierzchnię skarpy, mocowana kołkami lub szpilkami (w zależności od kąta nachylenia skarpy i rodzaju gruntu),
- grunt macierzysty lub nasypowy, wstępnie skonsolidowany,
- warstwa obhumusowana – w zależności od rodzaju gruntu.
Rozkładanie maty antyerozyjnej należy rozpocząć od zakotwienia maty w górnym rowku, tzn. wprowadzenia krawędzi maty do rowka i zasypania go materiałem mineralnym (warstwa żwiru, jeżeli jest możliwość wyprowadzenia wody z drenu francuskiego, w innych przypadkach należy zastosować materiał nieprzepuszczalny, tj. glinę lub piaski gliniaste) i zagęścić.
Zależnie od możliwości, na zasypany rowek można ułożyć betonowe płyty korytkowe do odwodnienia liniowego i dodatkowego obciążenia maty antyerozyjnej. Po zakotwieniu górnej krawędzi maty należy poprowadzić rolkę lub odmierzony kawałek w dół powierzchni poziomej, naciągnąć możliwie mocno (lekkie naprężenie maty jest nawet konieczne!) i zamocować w dolnym rowku kotwiącym. Kolejne pasy maty powinny być układane ściśle i dokładnie obok siebie, ewentualnie z zakładem – „pas na pas”.
Mocowanie (szpilkowanie) mat antyerozyjnych szpilkami stalowymi lub kołkami drewnianymi powinno się rozpocząć od przymocowania styków (zakładek) mat w odpowiednim rozstawie szpilek w pionie. Następnie szpilki względnie kołki drewniane należy odpowiednio rozmieścić na całym pozostałym obszarze. Mata powinna być przytwierdzona i właściwie dociśnięta do podłoża za pomocą sznurka, by umożliwić źdźbłom trawy swobodny przerost przez oczka siatek.
![]() |
![]() |
Fot. 13,14. Przykład zabezpieczenia przeciwerozyjnego skarp matami biodegradowalnymi bez zastosowania właściwej technologii |
Podsumowanie
Stosując opisane zabezpieczenia antyerozyjne nie tylko zabezpieczamy nasz obiekt budowlany, ale również stwarzamy na nim korzystne warunki rozwoju roślinności okrywowej, co w efekcie pozwoli nam stworzyć obiekt nie tylko funkcjonalny i bezpieczny, ale również pełniący funkcje estetyczne i dekoracyjne.
W krajach Europy Zachodniej wykonując obiekty inżynierskie typu skarpy, nasypy, aż 20% środków finansowych przeznaczonych na daną inwestycję odkładanych jest na zabezpieczenie obiektu przed erozją. Lekceważenie tych działań w naszym kraju jest niczym nieuzasadnione i pociąga za sobą stałe powracanie do problemu, co skutkuje zwiększeniem kosztów o dużo więcej niż wykonanie zabezpieczeń „raz a dobrze”.
Izabela Jurkiewicz–Pietrzak
Przedsiębiorstwo Realizacyjne INORA® Sp. z o.o.
Gliwice
Literatura:
[1]. Gajewska Beata, Zastosowania geosyntetyków do ochrony skarp przed erozją, Magazyn AUTOSTRADY nr 8-9/2006
[2]. Ajdukiewicz Jacek, Biodegradowalne geosyntetyczne materiały antyerozyjne i wspomagające zazielenianie obiektów hydrotechnicznych, Gospodarka Wodna 1/2005
[3]. Ajdukiewicz Jacek, Przegląd geosyntetycznych systemów ochrony i zabezpieczenia obiektów gruntowych przed oddziaływaniem środowiska wodnego, Gospodarka Wodna 8/2004
[4]. Aprobata Techniczna IBDiM Nr AT/2007-03-1216
[5]. OST, D-06.01.01 Umocnienie powierzchniowe skarp, rowów i ścieków. GDDP, Warszawa 2001
[6]. Ajdukiewicz Jacek, Drenaże francuskie, Materiały Budowlane nr 10/2004 i nr 11/2004
[7]. Edel Roman, Odwodnienie dróg, WKŁ, 2002
[8]. Technologia Inorgreening®, dokumentacja techniczna, Przedsiębiorstwo Realizacyjne INORA Sp z o.o. Gliwice, 2004
- «« poprz.
- nast.