Przypomnijmy dla porównania: koszty parkowania samochodu na parkingu kubaturowym w centrum wynoszą od 1 franka za godzinę nocą do 1,50 franka za pół godziny w robocze popołudnia. Pozostawienie samochodu na czas pracy kosztowałoby więc prawie 30 franków dziennie albo miesięczny abonament za ok. 200 franków. Mimo popularności, transport publiczny jest dotowany przez kanton i gminy kwotą ponad 50 mln franków rocznie, choć jego wyniki nie są złe na tle innych przedsiębiorstw. Każda linia tramwajowa była deficytowa, od 6% do nawet 60%. W przeciwieństwie do linii miejskich, trasy regionalne bywały dochodowe16, co jest kolejnym dowodem żywotności tramwajów dojazdowych. Natomiast wysokie koszty eksploatacji i – postrzeganej jako niezbędna – rozbudowy sieci trolejbusowej, skłoniły miasto do stopniowego przechodzenia na trakcję autobusową – dawne linie trolejbusowe przejmują do obsługi autobusy na biogaz; ich trasy są sukcesywnie wydłużane. Jest to „pod prąd” dominujących obecnie trendów, które można zaobserwować w Zurychu, Genewie i Lyonie.
Mimo to, dzięki konsekwentnie realizowanej polityce proekologicznej, trudno znaleźć inne tak duże miasto, w którym funkcja transportowa byłaby mniej uciążliwa. Szczególnie sugestywnie wypada porównanie ruchu z podobnej wielkości Genewą: najbardziej obciążona śródmiejska arteria Bazylei przenosi tylko ok. 40% ruchu podobnej arterii genewskiej, zaś natężenie ruchu na pozostałych fragmentach sieci jest takie, jak na bocznych ulicach śródmieścia Genewy.17Prostymi środkami, bez wielkich inwestycji, z wykorzystaniem każdego dostępnego sposobu, uzyskano stan równowagi, w którym śródmieście jest czyste, mało hałaśliwe, centrum jest popularne wśród mieszkańców, odległości są krótkie, a każdy użytkownik ulicy może czuć się bezpieczny. Badanie społeczne mieszkańców wykonane w 2007 r. wykazało, że 95% respondentów jest zadowolonych z transportu publicznego, choć jednocześnie wzrosła liczba osób uznających sytuację transportową za problematyczną (z 6,6% w 2005 do 8,3% w 2007 r.). 87% osób przemieszcza się codziennie bez użycia samochodu (wzrost z 83% w 2003 r.). Co interesujące, Bazylea należy do tych nielicznych miast, gdzie spada wskaźnik motoryzacji: liczba gospodarstw domowych bez samochodu wzrosła z 38% w 2005 r. do 40% w 2007 r.18
Bazylejczycy oczywiście mają kolejne pomysły na to, aby było jeszcze ciszej, bezpieczniej i wygodniej. Właśnie zanosi się na odbudowę pierwszej linii transgranicznej do Weil am Rhein (planowane otwarcie w 2012 r.). Zobaczymy, co jeszcze wymyślą.
arch. Jacek Wesołowski
Instytut Architektury i Urbanistyki
Zakład Historii Architektury I Konserwacji Zabytków
Politechnika Łódzka
Przypisy:
11. Jürg Tschopp, Integration of bicycles and public transport in Basel, Switzerland, Baudepartement des Kantons Basel-Stadt, Hochbau- und Planungsamt, 1997.
12. Pierwotnie co 6 minut w dzień i 15 minut wieczorem – obecnie częstotliwość wieczorną zagęszczono do 12 minut.
13. Dane za BVB Geschäftsbericht 2007.
14. Dane z witryny TNW, URL http://www.tnw.ch/content/tnw/unternehmen/zahlen.aspx (V ‘08).
15. TNW, Rechnenschaftsbericht. 3 Jahre TNW, Basel, 1990.
16. Baselland Transport AG Geschäftsbericht 1994.
17. Jacek Wesołowski, Transport miejski. Ewolucja i problemy współczesne, jako: Zeszyty Naukowe nr 918, Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź, 2003, s. 266.
18. Regierungsrat des Kantons Basel-Stadt, Politikplan 2008-2011, na witrynie oficjalnej kantonu, URL: http://www.bd.bs.ch/politikplan-2008-2011.pdf (V ’08).
Artykuł jest częścią publikacji „Miasto w ruchu. Przewodnik po dobrych praktykach w organizowaniu transportu miejskiego”, wydanej w 2008 roku jako ebook przez Instytut Spraw Obywatelskich. Autor – dr hab. inż. Jacek Wesołowski - opisuje w niej, jak metropolie i miasta w Europie i na świecie godzą potrzeby transportowe swoich mieszkańców z zapewnieniem im wysokiej jakości życia bez spalin i hałasu. W książce są omówione najnowsze tendencje w urbanistyce, a także w polityce Unii Europejskiej wobec miast. Publikacja ukazała się dzięki wsparciu ze Środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu państwa z Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.
- «« poprz.
- nast.
