Budownictwo drogowe
W 759 kontrolach PIP objęto 489 budów mostów, wiaduktów, autostrad, przebudów dróg samorządowych i krajowych, w tym również węzłów komunikacyjnych, oraz 650 pracodawców. Ponad połowę kontroli przeprowadzono w firmach zatrudniających do 9 osób (52%). Drugą liczebnie grupą podmiotów kontrolowanych były przedsiębiorstwa zatrudniające od 10 do 49 pracowników (35%). Pozostała część to firmy powyżej 50 osób (13%).
Kontrolerzy sprawdzali organizację prac i organizację ruchu, a w przypadku obiektów mostowych zabezpieczenia prac na wysokościach. Niestety, inspektorzy PIP ocenili, że nie nastąpiła poprawa w stosunku do 2007 roku, a nawet w niektórych dziedzinach wzrosła liczba nieprawidłowości. Szczególnie dotyczy to prac na wysokościach. Na 61% budów zabrakło środków zabezpieczających przed upadkiem z wysokości, a na 68% stan rusztowań był zły. Ponadto stwierdzono braki w zabezpieczeniach przed wejściem osób postronnych (30%). W przypadku 38% budów zabrakło zabezpieczenia stref niebezpiecznych, w których pracują maszyny i urządzenia. Wiele zagrożeń stwierdzono przy prowadzeniu robót ziemnych. Na 59% budów nie obudowano skarp. Nagminnie nie zabezpieczano ścian wykopów, nieprawidłowo wydobywano i składowano urobek.
Na co czwartej budowie, w miejscu wykonywania robót, brakowało właściwych znaków drogowych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu. Aż 216 pracowników obsługujących specjalistyczny sprzęt nie posiadało uprawnień do jego obsługi (23% budów). W 35% budów stwierdzono brak instrukcji bezpiecznego wykonywania robót, a w podobnej liczbie przedsiębiorstw - nie respektowanie zapisów tych instrukcji. Na co czwartej budowie (27%) brakowało zaplecza higieniczno-sanitarnego. Pracownicy nie byli wyposażani w środki ochrony indywidualnej (30% budów).
Rodzaj nieprawidłowości stwierdzonej w 2008 r. | % budów, na których je stwierdzono | uwagi |
Brak szkoleń wstępnych – instruktaż stanowiskowy | 18 | dotyczyło 515 pracowników |
Dopuszczenie do pracy bez aktualnych badań lekarskich | 17 | dotyczyło 218 pracowników |
Zatrudnienie bez wymaganych uprawnień kwalifikacyjnych | 16 | dotyczyło 167 pracowników |
Zatrudnienie operatorów maszyn budowlanych bez wymaganych uprawnień kwalifikacyjnych | 23 | dotyczyło 216 pracowników |
Brak udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego | 22 | dotyczyło 889 pracowników |
Niedoinformowanie pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywana pracą i zasadach ochrony przed zagrożeniami | 18 | dotyczyło 657 pracowników |
Niewyposażenie pracowników w odpowiednie środki ochrony indywidualnej | 30 | dotyczyło 347 pracowników |
Niestosowanie środków ochrony indywidualnej przez pracowników | 51 | dotyczyło 779 pracowników |
Brak zabezpieczenia terenu budowy przed dostępem osób nieupoważnionych | 30 | np. spowodowane rozległym terenem budowy |
Prowadzenie robót na zamkniętych lub ograniczonych odcinkach czynnego ruchu drogowego bez rozmieszczenia właściwych znaków drogowych zgodnie z zatwierdzonym projektem | 25 | np. spowodowane stałym przemieszczaniem maszyn i osób wykonujących pracę |
Brak zaplecza higieniczno-sanitarnego | 27 | np. brak umywalni, szatni |
Brak instrukcji bezpiecznego wykonywania robót | 35 | problem szczególnie istotny przy wykonywaniu robót niebezpiecznych |
Prowadzenie robót niezgodnie z instrukcją bezpiecznego wykonywania robót | 35 | nieskuteczny nadzór nad pracownikami lub ciche przyzwolenie na łamanie przepisów |
Brak zabezpieczenia i oznakowania stref (miejsc) niebezpiecznych | 38 | np. brak zabezpieczenia i oznakowania terenu wokół pracujących maszyn budowlanych |
Nieustaleni przez pracodawcę stanowisk pracy wymagających wykonywania robót przez co najmniej dwie osoby | 24 | brak wiedzy u pracodawców dotyczącej wymagań dla robót szczególnie niebezpiecznych |
Nieopracowanie wykazu prac szczególnie niebezpiecznych | 29 | np. lekceważenie zagrożeń brak |
Niezapełnienie zgodnie z przepisami dojścia do stanowisk pracy | 19 | np. brak balustrady przy schodach |
Prowadzenie robót ziemnych w wykopach niezgodnie z przepisami | 59 | np. brak umocnienia ścian wykopu |
Prowadzenie prac na wysokości niezgodnie z przepisami | 61 | nieprawidłowe zabezpieczenie stanowisk na wysokości środkami ochrony zbiorowej |
Rusztowania wykonane niezgodnie z przepisami | 68 | np. brak balustrady na rusztowaniach |
Brak udokumentowanego odbioru rusztowania | 49 | dotyczyło odbioru 46 rusztowań |
Niewłaściwy stan techniczny maszyn i urządzeń | 15 | dotyczyło to 85 maszyn, np. niesprawne wyłączniki awaryjne |
Brak instrukcji bhp dotyczącej użytkowanych maszyn i urządzeń | 25 | brak instrukcji lub jej nieudostępnienie do stałego korzystania |
Niezabezpieczone przed uszkodzeniem mechanicznym przewody elektryczne | 41 | np. przewody elektryczne leżące na ciągach komunikacyjnych, w wodzie |
Niewłaściwe składowanie lub magazynowanie materiałów | 22 | np. składowanie materiałów na ciągach komunikacyjnych |
W ocenie inspektorów pracy pod względem zapewnienia prawidłowych warunków pracy lepiej wypadają duże przedsiębiorstwa. Czuwają one nad właściwą organizacją pracy, często posiadają wdrożone systemy zarządzania bezpieczeństwem, ponadto inwestują w nowy sprzęt. W przypadku podwykonawców dobierają ich z grupy tych sprawdzonych i respektujących zasady bhp.
Agnieszka Serbeńska
Zagadnienia bhp na budowach przedstawił Tadeusz J. Zając – Główny Inspektor Pracy, podczas Forum Przygotowania Inwestycji PKD, 28-29 kwietnia 2009 r.
- «« poprz.
- nast.