- Czyli, my Polacy, nie musimy mieć kompleksów wobec Skandynawów?
- Wcale. Norweskie drogi są piękne i wspaniałe, ale na prowincji, a nie w miastach. To - jak wspomniałem - wynika z układów politycznych. To są drogi doskonałe, lecz nieomal prowadzące do nikąd. Z reguły wykorzystywane są przez turystów…
- Czy norwescy politycy podejmują debaty o stanie narodowego transportu i decyzje służące poprawie infrastruktury oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego?
- Wiem, że w Polsce trwała debata nad odcinkowym pomiarem prędkości, co nie przeszło w Sejmie jako zapis ustawowy w prawie o ruchu drogowym. W Norwegi może z pewnymi trudnościami, ale to rozwiązanie jest wprowadzane. Już w tej chwili sankcje za przekraczanie prędkości są nieporównywalnie większe niż w innych państwach. Groźba utraty prawa jazdy również jest dużo poważniejsza. Jeśli na odcinku o dozwolonej prędkości od 30 do 60 km/h przekroczy się ją o 26 km/h to trzeba pożegnać się z prawem jazdy. Do tego płaci się solidny mandat w wysokości nawet 4000 złotych.
W Norwegii zapotrzebowanie na transport jest inne niż w Polsce, ponieważ zabudowa kraju jest rozproszona i luźna, więc trudno jest stworzyć, szczególnie poza Oslo, dobrą infrastrukturę komunikacji zbiorowej. Bardziej potrzebna jest ona w stolicy, chociaż kiedyś, w latach 50. i 60., stawiano tam również na rzadką, willową zabudowę, która niezwykle utrudnia stworzenie dobrej sieci komunikacji zbiorowej. W polskich miastach i osadach zabudowa jest skomasowana, zwarta. Tu więc o wiele łatwiej można stworzyć dobre połączenia komunikacji zbiorowej. W Norwegii, a szczególnie w Oslo, w ostatnich latach naprawdę sporo się robi w tej sprawie. W innym ważnym norweskim mieście – w Bergen - w tej chwili budowana jest linia nowoczesnego tramwaju. Oslo ma 500 tys. mieszkańców, a Bergen ma niecałe 300 tys. To są też więc inne skale wielkości w porównaniu do polskich miast, a zatem też inne potrzeby.
- Jaki jest poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego w Norwegii?
- Norwegowie jeżdżą zupełnie inaczej, w ich zachowaniach nie ma miejsca na ułańską fantazję. Co prawda tym, co przybysza z kontynentu może denerwować, jest nieużywanie kierunkowskazu. Wynika to z tego, że większość Norwegów mieszka w małych miejscowościach, a tam każdy wie, kto i gdzie jedzie. Norwegowie jako kierowcy są przede wszystkim uprzejmi, przepuszczają innych kierujących. Na drogach nie ma wyścigów, niewielu wyprzedza. Jak wspomniałem, wysokie kary za przekraczanie prędkości na pewno dyscyplinują.
Przekraczanie prędkości bardzo czesto zdarza się młodzieży. Więc większość akcji jest kierowana do młodych ludzi. W czasie, gdy rozmawiamy, właśnie trwa ogólnokrajowa akcja, w której na upowszechnianych ulotkach przedstawione jest małżeństwo z dwójką małych dzieci, przy czym mąż z drugim dzieckiem są już duchami. Na drugiej stronie tej ulotki zawarto szereg informacji. Między innymi o tym, że gdy przy szybkości 80 km/h nagle pojawi się na trasie jakaś przeszkoda, to może uda się jeszcze zahamować, ale już przy szybkości 90 km/h w tę przeszkodę uderza się z prędkością 50 km/h, co może spowodować śmierć lub poważne obrażenia.
Tym, co w Norwegii uznano za ważne jest tzw. wizja zero, przejęta ze Szwecji. Oczywiście jest to wizja, która jest nieziszczalna. Wypadków nie da się całkowicie wyeliminować, natomiast na pewno można w dużym stopniu ograniczyć ich liczbę i skutki. Pamiętam wypowiedź jednego ze szwedzkich ekspertów, który współpracował w tworzeniu koncepcji wizji zero. Otóż powiedział, że zmniejszenie prędkości o 15 procent przyczynia się do spadku liczby zabitych i poważnie rannych o 50 procent.
- Czy w Norwegii są instytucje koordynujące prace na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego w zakresie legislacji czy akcji społecznych?
- Jest szereg instytucji, które zajmują się sprawami norm czy przepisów. Głównie inicjatywy z tego zakresu wychodzą z Ministerstwa Komunikacji oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Państwowych. Tam wypracowuje się podstawowe założenia i rozwiązania. Ale jest też wiele organizacji społecznych i prywatnych, jak na przykład „Bezpieczny Ruch”, zajmujących się promowaniem zagadnień bezpieczeństwa ruchu drogowego. Taką organizacją jest też Krajowy Związek Rowerzystów.
- Poza finansowaniem rozwoju dróg czy podnoszeniem poziomu bezpieczeństwa ich użytkowników istotnym zagadnieniem administrowania siecią transportową jest zarządzanie ruchem. Jak w Norwegii jest ten system zorganizowany?
- Bezpośrednio zajmują się tym Centrale Sterowania Ruchem. W Norwegii jest pięć takich jednostek odpowiedzialnych obszarowo. Zasadniczą przesłanką ich powołania było danie kierowcom i innym grupom społecznym możliwości zgłaszania swoich uwag, zastrzeżeń, czy dostrzeżonych błędów oraz informowanie użytkowników dróg o aktualnej sytuacji na drogach. Drugą przyczyną była konieczność zarządzania i sterowania ruchem w tunelach, ponieważ ich liczba w pewnym momencie bardzo wzrosła. To też stało się głównym ich zadaniem. Na przykład w Oslo duża część dróg krajowych wiedzie tunelami. W tej chwili powstaje blisko 8 km tunel, dzięki któremu przejeżdżając przez miasto praktycznie nic się nie zobaczy. Na ścianach więc malowane są charakterystyczne obiekty i zabytki, by kierowca mógł wiedzieć, że właśnie mija Oslo.
- Dziękuję za rozmowę.
Agnieszka Serbeńska
Paweł Gajowniczek - inżynier po Politechnice Warszawskiej, od prawie dwudziestu pięciu lat mieszka w Norwegii. Pracuje w Państwowym Zarządzie Dróg w Oslo. Zatrudniony został z konkursu, a więc w procedurze naboru standardowo stosowanej w tamtejszej administracji.
– Zaaklimatyzowanie się w nowej sytuacji zawodowej nie było trudne, miałem wspaniałych kolegów, dzielących się ze mną wiedzą i informacjami niezbędnymi w wykonywaniu obowiązków – zapewnia. Do Polski przyjechał na II Kongres ITS. Przedstawiał system uprzywilejowania komunikacji publicznej w Oslo.
- «« poprz.
- nast.
