Świat staje się coraz bardziej multifunkcyjny: ludzie mają wykonywać coraz więcej zadań, urządzenia mają służyć nie tylko do jednej czynności, ale najlepiej do kilku lub kilkudziesięciu. Wszystko w krótszym czasie i w coraz lepszej jakości. Psychologie twierdzą, że człowiekowi to nie służy i zawsze się zemści – przemęczeniem lub niskim poziomem wykonania. Ale urządzenia radzą sobie coraz lepiej, z infrastrukturą jest podobnie.
Elektromobilność ma być w Polsce prawdziwą rewolucją przemysłową, która dotyczyć będzie nie tylko branży motoryzacyjnej. Polskie drogownictwo też musi wziąć w tym udział, aby tworzyć nowe rozwiązania i móc je później sprzedawać, a nie tylko kupować od innych.
- Najważniejsze jest opracowanie konstrukcji długowiecznych, niekoniecznie tylko asfaltowych – powiedział dr inż. Aleksander Zborowski, dyrektor ds. badań i rozwoju w TPA Sp. z o.o. podczas IV Krakowskich Dni Nawierzchni. – Jeżeli nie będziemy potrafili budować dróg na przynajmniej 50 lat, nie będzie nam się opłacało wkładanie w nie żadnej elektroniki i innych technologii, żeby po kilkunastu latach je remontować.
Nawierzchnie długowieczne mogą być podatne lub półsztywne, uważane za najbardziej efektywne kosztowo. Stosowane mogą być też nawierzchnie sztywne ze zbrojeniem ciągłym i coraz bardziej modyfikowane lepiszcza. Jeśli pojazdy elektryczne staną się powszechne, paliwa przestaną być aż tak bardzo potrzebne, będzie też mniej asfaltu do wykorzystania. Będzie używany w mniejszych ilościach, ale coraz bardziej zmodyfikowany.
Jakie będą drogi przyszłości?
- najbardziej chyba wytrzymałe drogi betonowe z uzbrojeniem ciągłym, ale kompozytowym, a nie stalowym, aby zapobiegać korozji,
- samoodladzająca nawierzchnia, z glikolem w umieszczonych w niej rurkach. Podczas upałów glikol odbiera ciepło nawierzchni, gromadzi je w podziemnych zbiornikach, a podczas zimy uwalnia je, ogrzewając nawierzchnię,
- pozyskiwanie energii kinetycznej z ugięcia nawierzchni – to co do tej pory było największym wrogiem nawierzchni i powodowało jej zniszczenie, można zamienić na energię poprzez materiały piezoelektryczne i generować prąd,
- panele fotowoltaiczne na ekranach akustycznych, które w dzień gromadzą energię słoneczną, aby w nocy oświetlać trasę,
- turbiny wiatrowe typu dual helix, które wymagają wiatru o prędkości zaledwie 1,2 m/s, mogą służyć do gromadzenia energii wykorzystywanej później do oświetlenia drogi.
- Całą energię, którą jesteśmy w stanie pozyskać z drogi, możemy wykorzystać do ładowania pojazdów elektrycznych w ruchu po zainstalowaniu paneli elektroindukcyjnych – wyjaśnił Zborowski. – Do tego nam potrzebna jest poroelastyczna warstwa ścieralna, aby panele piezoelektryczne, które zamieniają energię kinetyczną z ugięć w energię elektryczną, mogły prawidłowo działać. Warstwa ścieralna musi być wykonana z materiału miękkiego, ale też wytrzymałego na zmęczenie, aby w jak najmniejszym stopniu rozpraszała tę energię ugięcia i zabierała spod paneli.
Wszystko po to, aby stworzyć spójny system, koncepcję gromadzenia energii, przetwarzania jej, odpowiedniego doboru materiałów, konstrukcji, technologii.
- Wszystkie te technologie już istnieją – podsumował Aleksander Zborowski. – To nie jest science fiction. Technologie istnieją, ale nigdy nie zostały wykorzystane w jednym miejscu w jednym czasie, żeby z energii pozyskanej z pasa drogowego ładować samochody w ruchu.
Zdaniem prelegenta polscy naukowcy za granicą odnoszą wielkie sukcesy i są uznawani za niezwykle kreatywnych. Niestety w kraju często zdarza się, że młodzi, wykształceni ludzie nie znajdują pracy w swoich zawodach, ich talenty nie są dobrze wykorzystywane lub z ich odkryć nikt nie potrafi zrobić użytku – są np. sprzedawane za cząstkę ich wartości. Tymczasem to co naprawdę mogłoby zapewnić wzrost gospodarczy kraju na następne lata, to innowacyjne rozwiązania, które później można sprzedawać. Pozostawanie tanią siłą roboczą Europy już nie wystarczy.
IH
(na podstawie wystąpienia dr inż. Aleksandra Zborowskiego podczas Forum „Nawierzchnie Drogowe 2017”, które odbyło się 16-17 listopada w Krakowie)
