Funkcjonalność przekazów wizualnych w środowisku drogi cz. IIISystemy Informacji Miejskiej to istotny klucz do poruszania się po danej miejscowości zarówno zmotoryzowanym, jak i pieszym. Dotarcie do konkretnej ulicy, a i do konkretnego budynku, a nawet i drzwi jest niezbędne, mimo iż informacja ta nie należy do systemu znaków drogowych. Jednak jest to wciąż element oznakowania dróg, tylko że w innej konwencji i w innym wymiarze.

Systemy Informacji Miejskiej, tak zwane SIM-y, są przedłużeniem oznakowania dróg i swoją rolę spełnia głównie w miastach. Jednak na terenach wiejskich również mają zastosowanie, choćby wskazując dojazd do danego przysiółka, czy nawet do jakiejś szczególnej, czy nawet pojedynczej budowli. Są to bowiem wciąż elementy przydatne dla kierowców, którzy dopiero pieszymi staną się w momencie zaparkowania swego samochodu, a do tego momentu korzystają z informacji zza kierownicy.

Zbudowanie informacji miejskiej w nawiązywaniu do systemu oznakowania dróg, czyli skoordynowanie tych systemów, jest dość istotne. Również potrzeba stosowania piktogramów jest oczywista, a sposób opracowania informacji także powinien być czytelny. Poniżej dwa przykłady z informacji miejskiej. Jeden z nich opiera się głównie na tekstach w dwóch językach, co prawda niezbyt czytelnych, natomiast drugi głównie bazuje na piktogramach.

Fot. 17, 18. Przykłady oznakowania z Systemu Informacji Miejskiej

Informacja w przestrzeni publicznej (zewnętrznej) również powinna przede wszystkim podlegać regułom czytelności. Doprowadzanie do danych miejscowości, do dzielnic, ulic i osiedli, a także i konkretnych budynków, czy placówek, winno być brane pod uwagę jako kolejne zadanie oznakowania.

Z kolei estetyka (ładny wygląd, uroda czegoś, gustowność) w dużej mierze wynika z tego, do czego jesteśmy przyzwyczajeni. Jeżeli jest cos obcego, nietypowego, to już możemy zastanawiać się, czy to się będzie podobało. Jeżeli nawiązuje do czegoś znanego, mimo iż jest nowe może być uznane za estetyczne.

Podsumowanie

Niedocenianie sfery wizualnej, w tym funkcjonalnej, a i estetycznej w oznakowaniu dróg, jak i we wszelkiej informacji umieszczanej w wizualnym otoczeniu drogi mści się informacyjnym bałaganem oraz zaśmiecaniem krajobrazu – jego szpeceniem.

Bez wątpienia istnieją problemy, przy rozwiązywaniu których brak szerokiego, jeżeli nie wszechstronnego spojrzenia projektowego i wtedy prosi się niejednokrotnie ingerencja polegająca na estetyzacji. Niedostatki w tym zakresie dotyczą w dużej mierze inżynierii, także inżynierii drogowej, a zwłaszcza kreacji w ramach przestrzeni publicznej. Rzecz w tym, że złożone zagadnienia niekoniecznie bywają rozwiązywane przez fachowców, a zwłaszcza w zespołach interdyscyplinarnych, a takie podejście byłoby ze wszech miar najbardziej właściwe. Zaniedbywanie plastyków-projektantów, designerów, a i także artystów plastyków zuboża w dużej mierze pejzaż wokół dróg, ich przyjazność, a także funkcjonalność przekazów informacyjnych.

Jerzy Gruszczyński
projektant komunikacji wizualnej
Studio Projektowe Road Sign Design

Literatura:  
1. Dymna E. i Rutkowski M., Polski outdoor – reklama w przestrzeni publicznej, Warszaw, Wydawnictwo Klucze, 2009.
2. Frutiger A., Człowiek i jego znaki, Warszawa, Wydawnictwo Do, Wydawnictwo Optima, 2005.
3. Gruszczyński J., Informacyjne zaśmiecenie krajobrazu, miesięcznik Aura, 2005 vol. 10 s. 30-31
4. Gruszczyński J., Oznakowanie dróg, a bezpieczeństwo ruchu drogowego, [W:] Projektowanie i zarządzanie drogami – zasady, dobre praktyki, efektywność. Materiały Konferencyjne, nr 89 (zeszyt 149), Kraków, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników komunikacji Oddział w Krakowie, 2009, s. 57-76.
5. Gruszczyński J., Znaki turystyczne, magazyn drogowo-mostowy Autostrady, 2011, vol. 1/2  s. 46-52, vol. 4 s. 34-41, vol. 5 s. 116-123.
6. Instrukcja o znakach i sygnałach na drogach, Warszawa, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1975.
7. Sarzyńska J., Komunikacja wizualna – potrzebne pojęcia, Kraków, Akademia Sztuk Pięknych, 2007.
8. Szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunki ich umieszczenia na drogach, załączniki nr 1-4 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. nr 220, poz. 2181. ze zm.)
9. Załączniki nr 1, 2, 3, 4 do Zarządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie szczegółowych przepisów określających znaki i sygnały drogowe oraz urządzenia bezpieczeństwa ruchu (Monitor Polski 1994,nr 16, poz. 120)
10. Żakowska L., Wizualizacja w projektowaniu dróg Aspekty bezpieczeństwa i estetyki,  Kraków, Zeszyty Naukowe Politechniki Krakowskiej, seria Architektura nr 44, 2001.

Artykuł przygotowany na V Międzynarodową Konferencję Naukowo-Techniczną „Ochrona środowiska i estetyka a rozwój infrastruktury drogowej” – Zamość, 7-9 września 2011 r., zorganizowanej przez lubelskie oddziały: SITK, GDDKiA, RDOŚ, TUP oraz Politechnikę Lubelską – Katedrę Dróg i Mostów.

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.