Jeden na sześciu mieszkańców Unii Europejskiej – czyli około 80 mln osób – jest niepełnosprawny w lekkim lub znacznym stopniu. Ponad jedna trzecia osób w wieku przekraczającym 75 lat jest niepełnosprawna w sposób ograniczający w pewnym zakresie ich funkcjonowanie. Liczby te będą najprawdopodobniej rosnąć wraz ze stopniowym starzeniem się społeczeństwa UE. Zbyt często te osoby są pozbawione możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym i gospodarczym ze względu na bariery fizyczne lub inne, jak również dyskryminację.
Dostępność przestrzeni publicznej oznacza dostęp osób niepełnosprawnych, na równych prawach z innymi, do środowiska fizycznego, transportu, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz innych obiektów i usług.
- Każdy obywatel Europy ma prawo do czynnego uczestnictwa w życiu społecznym i Europejczycy zdecydowanie podzielają ten pogląd – powiedziała wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa. Dodała również, że dostępność wszystkich aspektów życia dla każdego stanowi centralny element strategii KE na rzecz Europy bez barier dla niepełnosprawnych. - Dlatego właśnie zamierzam przedstawić w 2013 r. wniosek dotyczący europejskiego aktu w sprawie dostępności, który będzie miał za zadanie zniesienie barier z jakimi zmagają się osoby niepełnosprawne – zapowiedziała Reding
Komisja Europejska 3 grudnia ogłosiła zwycięzców trzeciej corocznej nagrody Access City Award – nagrody w innowacyjnym konkursie dla miast europejskich, promującym dostępność przestrzeni miejskiej dla osób niepełnosprawnych.
Ceremonia wręczenia nagród odbyła się w Brukseli podczas konferencji z okazji Europejskiego Dnia Osób Niepełnosprawnych w obecności wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Viviane Reding oraz wiceprzewodniczącego Europejskiego Forum Osób Niepełnosprawnych Erzsebet Földesi.
W tym roku po wstępnej selekcji wybrano 99 miast z 20 krajów UE. Po wstępnej selekcji na szczeblu krajowym, europejskie jury złożone z ekspertów w dziedzinie dostępności, przedstawiciele Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Forum Osób Niepełnosprawnych wybrało zwycięzcę (Berlin), dwóch finalistów (Nantes, Sztokholm) oraz przyznało cztery wyróżnienia:
- Pampalona (Hiszpania) za budynki i przestrzeń publiczną,
- Gdynia za transport i związaną z nim infrastrukturę,
- Bilbao (Hiszpania) za technologie informacyjno-komunikacyjne,
- Tallaght (Ireland) za obiekty użyteczności publicznej i usługi publiczne.
Gdynia jako jedyne miasto z Europy Środkowo-Wschodniej znalazło się w gronie siedmiu miast nominowanych do prestiżowej nagrody „Access City Award”, przyznawanej przez Komisję Europejską. O nagrodę mogą ubiegać się wszystkie miasta krajów Unii Europejskiej z liczbą mieszkańców powyżej 50 tysięcy.
Gdynia od lat realizuje politykę społeczną włączającą osoby niepełnosprawne we wszystkie sfery aktywności. Chce być miastem równych szans, dostępnym dla każdego. W 1999 r. został powołany Pełnomocnik Prezydenta Miasta Gdyni ds. Osób Niepełnosprawnych, który koordynuje wszystkie działania miasta związane z uczestnictwem osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Współpracuje z nim Samodzielny Referat ds. Osób Niepełnosprawnych w Urzędzie Miasta Gdyni.
Na kształt polityki wpływają przyjęte przez Gdynię istotne dokumenty. W 2000 r. Rada Miasta uchwaliła „Program kompleksowych działań na rzecz osób niepełnosprawnych”. W 2002 roku zaś jako pierwsza w kraju przyjęła dokument „Agenda 22” – wytyczne, na podstawie których władze lokalne opracowują plany polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych, w oparciu o standardy ONZ. W 2010 r. Rada Miasta przyjęła „Deklarację barcelońską”. Także w tym przypadku Gdynia była pierwszym polskim miastem, które to uczyniło. Dokument wskazuje cele polityki lokalnych władz na rzecz osób niepełnosprawnych.
Gdynia wychodzi z założenia, że to, co jest dostępne dla osób niepełnosprawnych, jest również dostępne dla innych. W mieście istnieją już odpowiednio dostosowane obiekty sportowe i kulturalne, jak chociażby Hala Sportowo-Widowiskowa „Gdynia”. Na widowni jest 20 miejsc dla osób z niepełnosprawnością, a w razie potrzeby skorzystać można z dodatkowych – bezpośrednio na płycie boiska. Podczas imprez sportowych wykorzystywana jest audiodeskrypcja dla osób niewidomych.
Także dworzec PKP Gdynia Główna został w pełni przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Obiekt wyposażony jest w sześć wind, kasę z obniżonym blatem, podjazd dla wózków przy wejściu głównym. Na posadzkach znajdują się specjalne ścieżki – wypukłe elementy, które ułatwiają niewidomym orientację w terenie.
Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych znajdują się w gdyńskiej marinie. Na pobliską plażę Śródmieście osoby poruszające się na wózkach mogą wjechać dzięki drewnianemu podestowi. Znajduje się tam duży plac zabaw. Wiele urządzeń jest dostępnych dla dzieci z niepełnosprawnością.
Prawie wszystkie gdyńskie autobusy i trolejbusy są niskopodłogowe. Do końca 2012 r. po ulicach miasta jeździć będą wyłącznie takie pojazdy. Na przystanku można obniżyć ich podłogę do odpowiedniego poziomu, a w szczególnych przypadkach wysunąć rampę ułatwiającą wjazd wózka. Dla osób niepełnosprawnych, które nie mogą samodzielnie korzystać z komunikacji miejskiej, już w 1994 r. uruchomiono specjalny transport funkcjonujący w systemie usług na zamówienie.
Źródło: UM Gdynia, Komisja Europejska
