Spis treści

Geometria i oznakowanie węzłów autostradowychProjektowanie węzłów autostradowych to jedno z trudniejszych i bardziej odpowiedzialnych zadań w dziedzinie inżynierii komunikacyjnej. Przy projektowaniu węzłów, bardziej niż przy projektowaniu innych elementów sieci drogowej, widać potrzebę posługiwania się ogólną wiedzą i doświadczeniem, a nie tylko suchymi zapisami zawartymi w przepisach projektowych.

Zasady

W procesie projektowania węzła autostradowego należy brać pod uwagę charakter ruchu i występujących na takim węźle manewrów. Ponadto, mamy tam do czynienia z nieprzerywanym ruchem potoków pojazdów, którym należy zapewnić płynny przejazd.

Kierowcy poruszający się po węzłach autostradowych mogą nie być przygotowani do nietypowych sytuacji i mogą być słabiej skoncentrowani (poruszanie się na długich odcinkach, na których brak jest ingerencji zewnętrznych, zakłócających spokój prowadzenia pojazdu, powoduje u kierowców wolniejszą reakcję).

Projektant powinien brać pod uwagę ludzkie reakcje na sytuacje drogowo-ruchowe. Układ geometryczny elementów węzła, następstwo tych elementów, warunki widoczności, oznakowanie należy tak dobrać, aby nie stwarzać niepewności i nie doprowadzać do zróżnicowanych reakcji kierowców. Rozwiązanie geometryczne powinno być takie, aby różni kierowcy (np. o różnym stopniu umiejętności prowadzenia pojazdu, o różnym stopniu znajomości drogi, o różnej sprawności psychofizycznej) w tej samej sytuacji drogowej mieli takie same lub zbliżone zachowania. Rozwiązania geometryczne nie mogą wywoływać niepewności u kierowców.

Przyzwyczajenie się kierowców do pewnych, typowych schematów węzłów wywołuje typowe zachowania. Dzięki temu zwiększa się przewidywalność zachowań innych użytkowników drogi, a więc spada prawdopodobieństwo powstawania sytuacji konfliktowych (większy komfort prowadzenia pojazdu, mniejsze zagrożenie wypadkowe). Wśród uczestników ruchu na autostradach jest wielu podróżujących na duże odległości. Z tego względu dbałość o jednolitość rozwiązań węzłów powinna dotyczyć długich ciągów autostradowych i znacznych fragmentów sieci autostradowej. Przy dużych prędkościach, nawet przy niezbyt dużych gęstościach ruchu, wzajemne oddziaływanie pojazdów w strumieniach ruchu może być znaczące i istotnie wpływające na płynność i bezpieczeństwo ruchu.

Rozwiązania geometryczne i organizacja ruchu - to elementy, które powinny powodować właściwe zachowania kierowców, nie powinny nie tylko dezorientować kierowców, ale nawet w najmniejszym stopniu doprowadzać do wahań w zachowaniach kierowców. Rozwiązanie węzła powinno być tak skonstruowane, aby kierowca miał dostatecznie dużo czasu na podjęcie decyzji o wyborze kierunku jazdy, bez konieczności zmniejszania prędkości. W punktach decyzyjnych kierowca musi mieć prostą sytuację: wybór jednoznacznie dwupozycyjny. Nie powinny występować punkty, w których kierowca stawałby przed wyborem jednego z trzech lub więcej wariantów toru jazdy. Jeżeli zachodzi potrzeba rozdzielenie strumienia pojazdów na trzy kierunki (np. w lewo, wprost, w prawo) kształt węzła powinien umożliwiać rozdzielenie decyzji na dwa etapy i z zachowaniem dostatecznie dużej odległości między tymi punktami decyzyjnymi.

Przesłanki urbanistyczne, zasady łączenia różnych elementów układu komunikacyjnego, istniejąca sieć komunikacyjna wpływają istotnie na odległości między węzłami autostradowymi. Jednak należy podkreślić, że ważną przesłanką ustalania odległości (zwłaszcza minimalnej) między węzłami jest możliwość poprawnego oznakowania.

Wymogi geometrycznego kształtowania łącznic nie są wystarczające dla poprawnego skonstruowania węzła. W wielu wypadkach geometria węzła musi być podporządkowana potrzebom poprawnego oznakowania węzła, zwłaszcza oznakowania drogowskazowego. Rozwiązania geometryczne łącznic w planie powinny być dostosowane do zmieniających się prędkości ruchu pojazdów w różnych częściach łącznic i węzła, a także wymuszać zachowania (np. zmniejszenia prędkości przed odcinkami o zdecydowanie ograniczonej widoczności).

Stosowanie odpowiedniego oznakowania drogowskazowego na autostradach i w węzłach jest istotne ze względu na bezpieczeństwo ruchu. Istnienie przez pewien okres oddzielnej instrukcji o oznakowaniu autostrad i dróg ekspresowych, obejmującej oznakowanie poziome i pionowe było elementem podkreślającym specyfikę oznakowania dróg tego rodzaju [14 i 15].

Przepisy

Niedoskonałością przepisów dotyczących projektowania dróg jest sam fakt, że są to zwykle przepisy prawne. Nie zawsze, a może raczej rzadko, udaje się ująć w przepis prawny (rządzący się ścisłymi regułami co do formy i treści) zasady dobrego (eleganckiego) projektowania elementów sieci drogowej. W zakresie projektowania geometrycznego węzłów mamy znaczną liczbę przepisów [6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 i 13]. Wiedza książkowa, akademicka, w zakresie projektowania geometrycznego węzłów jest ujęta w niezbyt licznych publikacjach [1, 2, 3, 4 i 5]. W zakresie projektowania oznakowania (organizacji ruchu) mamy w zasadzie tylko przepisy [14, 15, 16, 17 i 18].

Komentarze  
Gość
0 #1 Gość 2009-10-19 00:11
Na czym polego fenomen oznakowania amerykańskiego?
Otóż w oznakowaniu amerykańskim na autostradach widziałem tylko oznaczenia nad jezdnią i to nad każdym pasem ruchu. Wtedy nad każdym pasem jest stosowana centralnie umieszczona strzałka (a właściwie gruba strzała) w dół. Oznacza ona jednoznacznie że opis dotyczy tego pasa.
Przykładowo mamy 8 pasów ruchu. Nad czterema z nich są strzały z napisami "405 North" co oznacza autostrada numer 405 w kierunku północnym. Nad dwoma pasami pisze "105 East", a nad dwoma ostatnimi "105 West". Oznacza to, że jak się ustawię na określonym pasie i się go trzymam to wyląduję na określonej autostradzie mimo bardzo skomplikowanych ślimaków i tuneli którymi mnie prowadzi pas przez skrzyżowanie autostrad. Dodatkowo ta informacja pojawia się od 1 3/4 mili i jest co chwilę
powtarzana. Jeśli pojawia się nowy pas (autostrada się rozszerza do celów rozgałęzienia), to
natychmiast jest u góry każdy pas oznakowany. Cała strategia przejzadu polega na odpowiednio
wczesnym ustawieniu się na odpowiednim pasie a potem trzymanie się go konsekwentnie. Mimo, że czasem mam 4 decyzje na jednej wielkiej tablicy nad jezdnią, bez trudu odnajduję swój pas. Nie
zgadzam się z autorem artykułu, że decyzyjność trzeba rozdzielać na kilka faz, żeby w każdym
przypadku był tylko jeden wybór z dwóch opcji.


Na czym polega problem oznakowania polskiego?
Prześledźmy wszystkie polskie znaki drogowe kierunku i miejscowości od E1 do E4. Zasadniczy błąd
oznakowania polskiego polega na tym, że nie ma wyraźnie napisane jak interpretować strzałkę w
kontekście obecnego pasa ruchu. Błąd polega na tym, że nie jest jasne czy strzałka oznacza
trzymanie się obecnego pasa, który za chwilę odbije w prawo czy też należy z tego pasa zjechać na
inny pas. Czasem strzałka oznacza po prostu potwierdzenie skrętu wzdłuż przebiegu drogi po łuku.
Cytować | Zgłoś administratorowi
Gość
0 #2 Gość 2009-10-19 00:11
Zobaczmy przykładowo na znak "E-2c.
Drogowskaz tablicowy umieszczony obok jezdni na autostradzie."
Nie muszę chyba dodawać, że drogowskaz obok jezdni ma sens tylko wtedy jeśli jest jedno
rozgałęzienie niewątpliwe. Ale i wówczas jeśli okaże się że po odbiciu w prawo pas prowadzi w lewo
żeby przejść nad autostradą też pojawiają się wątpliwości. Powracam do tego co powiedziałem. Bez
wątpienia jest tylko oznaczenie nad pasem jezdni z jednoznaczą interpretacją usakncjonowaną
wyjaśnieniem w kodeksie, że oznacza trzymanie się tego pasa nad którym się znajduje.

Zobaczmy przykładowo na znak "E-2d. Drogowskaz tablicowy umieszczony nad jezdnią na autostradzie."
Tu wydawałoby się, że może być lepiej, bo mamy drogowskaz nad jezdnią. Ale nie do końca z
następujących powodów. Mogą być następujące przypadki:
1) Strzałka jest nad moim pasem i oznacza, że mój pas będzie odbijał w prawo. Mam się go trzymać z

strzałka informuje jednocześnie o skręcie pasa w prawo.
2) Strzałka jest nad moim pasem i oznacza, że mój pas będzie mnie prowadził chociaż niekoniecznie

odbijał w prawo, bo może się zaraz wyprowilować w lewo. Czasem w takim wypadku widać strzałkę w

lewo nad pasem np. na węźle Wilickim w Krakowie.
3) Strzałka umieszczona pośrodku pomiędzy dwoma pasami. Oznacza, że mam zająć bardziej prawy pas, a

dalej zobaczymy.
4) Strzałka oznacza, że mam przy najbliższej okazji zmienic pas i zjechać na bardziej prawy pas.


Oprócz wielu ciekawych rozwiązań jest w USA tam coś takiego, że na głównej drodze jest specjalny
znak który podaje ograniczenie prędkości na rampie zjazdowej. Jest on widoczny i znany dużo
wcześniej zanim pojawi się pas wyłączania. U nas znak ograniczenia prędkości jest dopiero na
łącznicy i często stoi lekko skosem tak, że nie wiadomo czy przypadkiem nie dotyczy drogi głównej.

Dodam jeszcze osobną kwestię, że nadal nie ma systemu jednolitego oznakowania i oznaczania na
mapach nazw węzłów autostradowych.


Pozdrawiam,
Waldemar Nowak
Cytować | Zgłoś administratorowi
Gość
0 #3 Gość 2009-10-22 15:28
Co jest niepoprawnego w rozwiazaniu pokazanym na rys. 3? O ile sie orientuje jest to standardowy przyklad wezla typu trabka, chyba najpopularniejszy na naszych autostradach.
Cytować | Zgłoś administratorowi
Gość
0 #4 Gość 2009-11-27 17:57
Może chodzi o:
a) poprowadzenie łącznicy pośredniej (znajdującej się "wewnątrz trąbki") dwoma promieniami, najpierw (w kierunku jazdy) dużym, aby nie ograniczać parametrów zewnętrznej łącznicy, a potem małym, by nie zajmować za dużo terenu. takie krzywe koszowe są dość popularnym rozwiązaniem tej łącznicy w trąbce
b) niepotrzebny zakręt na trasie wynikający z usytuowania wiaduktu prostopadle do trasy głównej (widać, że znajdująca się u góry rysunku droga biegnie pod ukosem)

Jakby nie było, to poważna uwaga do autorów, bo krytykowanie jakichkolwiek rozwiązań wymaga argumentów.
Cytować | Zgłoś administratorowi
Gość
0 #5 Gość 2010-01-30 23:35
Wadą jest - jak opisał to autor - brak wygięcia wyhamowywującego co jest dobrze pokazane na rys 6 a nie 4.
Cytować | Zgłoś administratorowi
Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.