W planowanych nowych zespołach urbanistycznych kwestie dostępności komunikacyjnej pełnią podstawową role, ale coraz częściej wraca się też do wartości tradycyjnej urbanistyki i zwraca szczególna uwagę na kształtowanie siatki ulic jako elementu budującego strukturę miasta. Przykładami mogą być tu duże projekty urbanistyczne z Wrocławia i Gdańska.

Wrocław, Plac Społeczny

Obszar o powierzchni ok. 40 ha zlokalizowany jest w Śródmieściu Wrocławia na wschód od historycznego centrum, w pobliżu Odry. Na obszarze zwanym Placem Społecznym znajduje się węzeł głównych ulic w centrum Wrocławia, w tym tzw. trasy W-Z w ciągu ul. Oławskiej. W aktualnej polityce miejskiej Wrocławia, w wyniku prowadzonych prac planistycznych obszar ten ma stać się fragmentem centrum miasta z gęstą, kwartałową tkanką urbanistyczną ściśle zintegrowaną z otoczeniem

W roku 2007 odbył się konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej zagospodarowania obszaru Placu Społecznego, w którym zwyciężył zespół Gottesman Szmelcman Architecture Sarl z Paryża. W zwycięskiej koncepcji zaproponowano likwidację estakad i przeniesienie ruchu tranzytowego do tunelu. Zaproponowano strukturę kwartałów z siatką ulic i gęstą zabudową obrzeżną o średniej wysokości 5 kondygnacji (z punktowymi wyższymi dominantami) o przemieszanych funkcjach miejskich - budynki mieszkalne z usługami w parterach oraz m.in. zabudowa miasteczka akademickiego nad Odrą. Zaproponowano też sekwencję przestrzeni zielonych w tym nowe place miejskie i zieloną aleję pieszą ze ścieżką rowerową. Na podstawie zwycięskiej koncepcji oraz prac nagrodzonych II i III miejscem sformułowano dziewiętnaście wniosków pokonkursowych, które zostały później uwzględnione w pracach nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Plan miejscowy opracowany przez Biuro Rozwoju Wrocławia został uchwalony w styczniu 2010 r. Plan stanowi podstawę prawną do realizacji zagospodarowania obszaru, poprzez stworzenie nowej, zwartej struktury miejskiej złożonej z ulic i kwartałów zabudowy mieszkaniowo usługowej. Równolegle z planem opracowano koncepcję komunikacyjną wraz z symulacjami docelowego obciążenia ruchem. Układ komunikacyjny przewiduje dwie ulice lokalne, w tym ul. Kujawska jako bulwar o szerokości 50 m z pasami zielni i trzema szpalerami drzew. Obsługę kwartałów zapewni kilkanaście ulic dojazdowych oraz ulic wewnętrznych. Ulice będą posiadały ciągłe pierzeje zabudowy, wyznaczone przez zapisaną w planie obowiązującą linię zabudowy.

W obszarze przewidziano też cztery nowe przestrzenie piesze, w tym obudowany pierzejami ze wszystkich stron kwadratowy plac miejski o powierzchni 0,7 ha o charakterze „małego rynku”. Uzupełnieniem planu miejscowego są bryłowe wizualizacje pokazujące ogólne gabaryty docelowej struktury miejskiej. Plan określa elementy struktury komunikacyjnej i położenie poszczególnych dróg w terenie, natomiast rozwiązania drogowe,  w tym rzędne poszczególnych ulic, ustalone mają być w dalszym etapie prac. Obecnie trwa postępowanie przetargowe na opracowanie wielowariantowej koncepcji przebiegu docelowego układu drogowego (termin składania wniosków w lipcu 2011; przewidywany termin opracowania koncepcji w połowie 2012 roku) .

Planowana transformacja obszaru Placu Społecznego wpisuje się w omówiony we wstępie trend kreowania zwartej, zrównoważonej struktury miejskiej, która redukować może potrzeby transportowe mieszkańców, a dostęp do usług i miejsc pracy lokalnie bezpośrednio przekłada się na jakość życia. Jak wyjaśniał dyrektor Biura Rozwoju Wrocławia Tomasz Ossowicz, filozofia rozwoju miasta ma na celu, żeby utrzymać znaczną liczbę mieszkańców w Śródmieściu, niekoniecznie w samym centrum, ale w Śródmieściu (…) [8].

Młode Miasto w Gdańsku

Innym przykładem roli infrastruktury drogowej w realizacji dużego projektu urbanistycznego jest Młode Miasto - nowa dzielnica śródmiejska powstająca na dawnych terenach Stoczni Gdańskiej. Pomysł zagospodarowania terenów postoczniowych jako nowej dzielnicy miejskiej z funkcjami m mieszkaniowymi i usługowymi powstał w roku 1994, kiedy zaprzestano działalności w północnej części zakładu i władze stoczni oraz miasta zleciły opracowanie dla niej studium zagospodarowania zespołowi Mieczysława Kochanowskiego z Politechniki Gdańskiej. Powstały główne założenia przekształcenia monofunkcyjnych terenów przemysłowych w wielofunkcyjną strukturę miejską, z nową arterią komunikacyjną oraz szerokim bulwarem, tzw. Drogą do Wolności. W roku 1999, po upadku stoczni, powstała spółka Synergia 99, zajmująca się koordynacją działań. Na jej zlecenie koncepcję zagospodarowania terenów postoczniowych opracowało bostońskie biuro Sasaki. W planach miejscowych dla terenów postoczniowych, uchwalonych w roku 2004, a przygotowanych przez Biuro Rozwoju Gdańska, zaplanowano tu funkcję komercyjną i mieszkaniową, ze znaczącym udziałem i wysoką jakością przestrzeni publicznych, priorytetem ruchu pieszego oraz dostępem transportu publicznego. Przewidziano intensywną zabudowę, a także zachowanie oraz twórcze nawiązanie do charakteru i tożsamości kulturowej miejsca [4].

Obecnie większość terenów należy do firmy BPTO, która nabyła je od spółki Synergia 99, oraz do Drewnicy Development, wyłonionej z Synergii 99 w roku 2008 w wyniku jej reorganizacji. BPTO opracowało szczegółowe projekty urbanistyczne oraz wytyczne projektowe (design code), określające funkcje i gabaryty budynków, a także zasady kształtowania przestrzeni publicznych z pierzejami. Faza planistyczna i urbanistyczna są już zakończone; rozpoczęła się współpraca z inwestorami i deweloperami, którzy będą realizować poszczególne obiekty [12].

Tweet