Mieszkańcy Nowego Sącza zgłaszali poważne problemy wynikające z niewydolnego układu komunikacyjnego w centrum miasta, dużej koncentracji pojazdów powodującej paraliż wewnątrz komunikacyjny, zwiększonej emisji spalin, wydłużonego czasu przejazdu w ruchu miejskim oraz znaczących utrudnień w komunikacji publicznej. Problemy te hamowały rozwój potencjalnych oraz istniejących podmiotów gospodarczych, pogarszały jakość życia mieszkańców, a także negatywnie wpływały na stan środowiska naturalnego. Miejskie ulice wymagały szybkiej decyzji o przebudowie.
Przed przebudową ulice Nowego Sącza miały nawierzchnie z kostki kamiennej lub nawierzchnie bitumiczne ułożone często na starych warstwach kostki kamiennej lub brukowca w latach 50. i 60. ubiegłego wieku. Konstrukcja nawierzchni jezdni nie była dostosowana do obecnego natężenia ruchu pod względem nośności, co powodowało znaczną ich degradację oraz wymagało uciążliwych dla mieszkańców i turystów częstych bieżących i cząstkowych remontów. Chodniki wykonane z lanego asfaltu i płyt betonowych również były bardzo zniszczone, posiadały wiele nierówności i zagłębień, w których tworzyły się po opadach deszczu kałuże, uniemożliwiające odpływ wody do studzienek ściekowych. Taka sytuacja na drogach i chodnikach utrudniała mieszkańcom, przedsiębiorcom i przyjezdnym przejazd przez centrum oraz ograniczała dostępność do głównych szlaków komunikacyjnych i turystycznych. Zmianie tej sytuacji pomogły fundusze unijne, pozyskane przez miasto na realizację inwestycji.
Projekt miejskiej inwestycji objął przebudowy nawierzchni ulic i chodników zabytkowej Starówki Nowego Sącza, to jest ulic: Kościuszki, Długosza, Mikołaja Kopernika, Wąsowiczów, Narutowicza, Lwowską, Piotra Skargi, Kazimierza Wielkiego, Franciszkańską, Tymowskiego, Pijarską, Bóżniczą, Berka Joselewicza, Sobieskiego, Św. Ducha, Wyszyńskiego, Szwedzką, Jagiellońską, Rynek. Ulice te są położone w ciągu ważnego szlaku komunikacyjnego przebiegającego przez centrum i obszar Starego Miasta. Umożliwia on mieszkańcom i turystom jadącym od strony Limanowej i Krakowa bezpośredni przejazd (dla ruchu osobowego) przez centrum w kierunku Starego Sącza i granicy państwa.
Projekt przebudowy był realizowany etapami na przestrzeni czterech lat. Wynikało to z braku możliwość jednorazowego zapewnienia środków finansowych na całe zadanie. W 2006 r. wykonano chodnik wraz z murem oporowym na ul. Kościuszki. W 2007 r. oddano do użytku chodniki na ulicach: Długosza, Mikołaja Kopernika, Wąsowiczów, Narutowicza, Piotra Skargi, Kazimierza Wielkiego, Lwowskiej (chodnik i jezdnie z asfaltu, częściowo z kostki granitowej) i na Rynku. W 2008 r. powstały nowe chodniki na ulicach: Franciszkańskiej, Tymowskiego i Pijarskiej. Największy zakres robót i w najkrótszym czasie z najbardziej widocznymi efektami uzyskano w czerwcu 2009 r. po zrealizowaniu zadania pod nazwą „Przebudowa nawierzchni ulic i chodników Starówki” obejmującego remonty jezdni: Kazimierza Wielkiego, Piotra Skargi, Wyszyńskiego, Kościuszki, Szwedzkiej, Wąsowiczów, Długosza, Berka Joselewicza, Franciszkańskiej, Św. Ducha, Sobieskiego, Plac Kazimierza, Narutowicza, Bóżniczej, Jagiellońskiej.
Oceniając przebieg realizacji okazało się, że istotą sprawnie przeprowadzonego projektu było zespołowe i kompleksowe podejście do rozwiązania problemów związanych z infrastrukturą drogową w mieście. Pierwszym krokiem było powołanie zespołu operacyjnego, złożonego z doświadczonych fachowców posiadających wiedzę z zakresu opracowania koncepcji i wykonania zadań inwestycyjnych, który przygotował kompleksową rewitalizację zabytkowej Starówki miasta. Podmiotem realizującym projekt był Miejski Zarząd Dróg w Nowym Sączu.
Wykonanie w krótkim czasie dużego zakresu robót to efekt organizacyjny. Między innymi w planowaniu prac brano pod uwagę konieczność zapewnienia płynności ruchu pojazdów i poruszania się pieszych w mieście. Remont obejmujący taki obszar miasta byłby bardzo uciążliwy dla mieszkańców, co stanowił ważny argument. Z tego względu zrezygnowano też całkowicie z łatania ciągle pojawiających się nowych ubytków w nawierzchniach ulic i chodników. Na etapie projektowania wykorzystano wszystkie zasoby innych wydziałów Urzędu Miejskiego (zastosowano tzw. synergię) przy opracowaniu dokumentacji ulic i chodników zaplanowanych do przebudowy. Udało się też szybko uzyskać niezbędne porozumienia, zarówno od konserwatora zabytków, jak i ze strony organów ochrony środowiska, czy w zakresie organizacji ruchu. Na uwagę zasługuje szczególnie profesjonalne dokumentowanie w wersji elektronicznej informacji o układzie transportowym rewitalizowanego centrum miasta, stanowiące podstawę do budowania koncepcji modernizacyjno-inwestycyjnej całego układu infrastruktury w mieście.
Prace modernizacyjne ulic obejmowały następujące czynności: przebudowę istniejącej nawierzchni wraz ze wzmocnieniem obciążenia, frezowanie istniejących podbudów cementem i płynem EN-1, wykonanie podbudowy z betonu, wykonanie podbudowy z tłucznia, ułożenie nawierzchni z kostki kamiennej na podsypce cementowo-piaskowej. Na chodnikach zastosowano nawierzchnię z kostki brukowej betonowej na podsypce piaskowej i podbudowie z kruszywa kamiennego. Natomiast na obramowaniu jezdni ułożono krawężniki kamienne lub betonowe na ławie betonowej z oporem. Zachowano istniejący system odwodnienia powierzchniowego przebudowywanych ulic poprzez nadanie odpowiednich spadków podłużnych i poprzecznych, ze spływem wód opadowych do projektowanych ścieków przykrawężnikowych, a następnie do istniejących studzienek ściekowych i kanalizacji ogólnospławnej.
***
Trwa proces monitorowania i pomiaru uzyskanych efektów. Na pewno wdrożenie projektu przyczyniło się do eliminacji problemów, których przyczyną była zła jakość infrastruktury techniczno-drogowej. Stworzono spójną, o wysokiej jakości sieć dróg oraz ciągów pieszych. Podjęcie działań modernizacyjnych poprawiło dostępność komunikacyjną, co sprzyja przyspieszeniu tempa rozwoju gospodarczego i społecznego.
Realizacja przedsięwzięcia przyniosła wiele innych pozytywnych rezultatów, takich jak zwiększenie płynności i skrócenie czasu przejazdu przez centrum miasta (czas przejazdu pomiędzy dwoma punktami w 2006 r. wynosił 5,32 minut, a w 2010 r. - 4,25 minut), poprawę warunków dojazdu do posesji, podniesienie poziomu bezpieczeństwa pieszych i kierowców czy komfortu jazdy.
Dostosowano infrastrukturę drogową do istniejącego i planowanego ruchu kołowego, jeśli chodzi o dopuszczalny nacisk na oś. Zwiększono nośność dróg z dotychczasowych 40 do 80 kN oraz natężenie ruchu z 444 pojazdów na godzinę w 2006 r. do 517 w 2010 r.
Zmniejszyła się częstotliwość utrudnień związanych z wykonywaniem bieżących i cząstkowych remontów zdegradowanych ulic. Projekt przyczynił się do znaczącej poprawy w stanie środowiska naturalnego, szczególnie powietrza, a także do lepszej ochrony zabytków, dzięki zmniejszeniu oddziaływań akustycznych i emisji zanieczyszczeń. Nastąpiła istotna pozytywna zmiana w wizerunku miasta i estetyce jego krajobrazu.
Całkowita wartość inwestycji wyniosła 8 684 538,52 zł. Przy czym wkład własny miasta Nowego Sącza w realizację przedsięwzięcia wyniósł tylko 3 252 073,90 zł. Pozostała kwota w wysokości 5 432 464, 62 zł to dofinansowanie ze środków UE z EFRR w ramach ZPORR.
Opracowane na podstawie: System Analiz Samorządowych, Baza dobrych praktyk w zarządzaniu w jednostkach samorządu www.dobrepraktyki.pl
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
