Spis treści

Płatne parkowanie z aprobatąFunkcjonowanie stref płatnego parkowania oznacza ograniczenie swobody, jaką w przemieszczaniu się dają samochody. Buntujący się kierowcy bardziej pomstują na pomysłodawców płacenia za parkowanie, niż na sytuacje beznadziejnego krążenia w poszukiwaniu miejsca na zaparkowanie, nawet gdy znajdzie się ono w sporej odległości od celu podróży.

W miastach niełatwe jest wdrażanie idei służącej utrzymaniu ładu w przestrzeni ulicznej i zwiększeniu rotacji samochodów zatrzymujących się w centrach. Jak wskazują już wieloletnie doświadczenia miast, we wprowadzaniu polityk parkingowych niezbędne są: precyzyjny plan oraz konsekwencja i argumenty przekonujące społeczeństwo do wprowadzanych zasad.

W polskich aglomeracjach, nawet tych, które były pionierami w tworzeniu polityk parkingowych i wprowadzaniu stref płatnego parkowania, nie udało się dotąd wprowadzić kompleksowych rozwiązań, które tworzono jako wzorcowe. Mało tego, zmiany przepisów w ustawie o drogach publicznych wprowadziły w tej dziedzinie sporo zamieszania. Otóż gospodarowanie miejską przestrzenią i reglamentowanie deficytowych miejsc postojowych powinno pozostać wyłącznie domeną samorządów. Tymczasem ustawowa regulacja pozbawiła je podstawowego narzędzia finansowego do kreowania polityki parkingowej, narzucając zunifikowaną stawkę opłat i przypisaną jej progresję.

Organizacja parkowania powinna być dostosowana do charakteru miasta czy aglomeracji, ich poszczególnych dzielnic, a nawet kwartałów czy odcinków ulic. Powinna uwzględniać specyfikę zagospodarowania oraz strukturę (rodzajową i kierunkową) ruchu i parkowania.

Podstawą wprowadzenia stref płatnego parkowania jest przyjęta przez samorząd strategia, która uwzględnia specyfikę miasta, wyznacza tryb organizacji stref parkingowych oraz metody egzekucji miejscowych przepisów. Strategia parkingowa powinna być integralną częścią miejskiej polityki transportowej.

Prawną podstawę tych działań stanowią przepisy o samorządzie terytorialnym, zgodnie z którymi zadaniem tego szczebla administracji publicznej jest:

  • usprawnienie transportu,
  • zapewnienie ładu przestrzennego m.in. przez kształtowanie racjonalnych warunków dostępu i wykorzystania przestrzeni, w której zaspakajane są potrzeby parkingowe,
  • osiągnięcie określonych standardów parkowania w mieście i zapewnienie w tym zakresie porządku prawnego,
  • ochrona środowiska przyrodniczego i kulturowego miast,
  • pozyskanie środków finansowych na przedsięwzięcia związane z usprawnianiem systemu transportowego.

Strategia parkingowa musi się wpisywać w ogólną działalność samorządu w zakresie transportu. Wdrożeniom i korektom strategii parkingowych powinny towarzyszyć inne działania inwestycyjne i organizacyjne na sieci ulic i w publicznym transporcie. Szczególnie istotne jest to przy uruchamianiu systemu park&ride oraz wyznaczaniu nowych obszarów objętych regulacjami.

Z drugiej strony ustawa o drogach publicznych oraz z rozporządzenia o szczegółowych warunkach zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem wyznaczają jako nadrzędne zadania - w stosunku do organizacji miejsc parkingowych w pasach drogowych - ochronę pasa drogowego i kontrolę dostępności drogi oraz bezpieczeństwo ruchu.

W zależności od zakresu i skali, strategie parkingowe mogą mieć charakter defensywny bądź ofensywny. W przypadku strategii defensywnych samorząd, a w jego imieniu zarząd dróg, ogranicza się wyłącznie do wprowadzenia regulacji porządkowych wynikających z przepisów prawa o ruchu drogowym, czy niektórych przepisów prawa budowlanego.

W strategii ofensywnej samorządy wdrażają miejscowe regulacje parkingowe, organizują miejsca parkingowe na obszarze gminy i w ciągach dróg oraz tworzą warunki do budowy parkingów komercyjnych. Samorządy traktują przestrzeń jak towar, a więc wprowadzają rozwiązania finansowe reglamentujące dostęp do miejsc parkingowych w tych obszarach, gdzie popyt przewyższa podaż. Ponadto wprowadzają skuteczne mechanizmy egzekucji przepisów parkingowych. Równocześnie wdrażają systemy informacji parkingowej oraz dbają o rozpropagowanie informacji o zasadach funkcjonowania parkingów.

Konieczne jest zapewnienie równych praw dla wszystkich  obciążanych kosztami parkowania. Wszelkie wyjątki muszą być bardzo głęboko uzasadnione. W szczególności należy unikać ułatwień czy zwolnień,  np. dla radnych, czy urzędników zarządzających drogami. Ponadto ponoszący koszt musi być przekonany, że niewniesienie opłaty wiąże się nieuchronnie z karami finansowymi i stratą czasu.

Strategia parkingowa wyznacza cele oraz narzędzia do ich realizacji. Jednym z podstawowych jest plan parkingowy obszarów. Dotyczy on w pierwszym rzędzie obszarów śródmiejskich, gdzie panuje największa odmienność w zagospodarowaniu architektonicznym i urbanistycznym oraz zróżnicowanie możliwości parkowania. Plan określa pojemność parkingową obszaru, a także formy, lokalizację i organizację miejsc postojowych na terenach publicznych oraz zasady wykorzystania na parkowanie pozostałych terenów. Stworzenie planu wymaga szczegółowej inwentaryzacji miejsc parkingowych i przewidzenia sytuacji wynikających na przykład ze stworzenia mieszkańcom prawa bezpłatnego parkowania w strefie płatnej.

W praktyce do organizacji parkingów samorządy dość powszechnie wykorzystują normatywy i limity parkingowe. Normatyw i limit są wymaganiami urbanistycznymi, określającymi parametry parkingów towarzyszących określonym obiektom. Wyznaczają minimalną/maksymalną liczbę miejsc postojowych, a dla obszarów, w których zakładane jest ograniczenie dostępu dla samochodów - maksymalną liczbę miejsc postojowych.

***

Wdrożenie strategii parkingowej wymaga uświadamiania jak najszerszym kręgom obywateli jej celów i efektów. Potwierdzeniem poprawności wdrożonego rozwiązania jest stały monitoring, na podstawie którego na bieżąco można weryfikować założenia i zdobywać argumenty potwierdzające słuszność wprowadzonych rozwiązań. Tylko wówczas to, co społecznie odbierane jest jako uciążliwy, płatny obowiązek, może zyskać aprobatę jako działanie przynoszące wiele korzyści – zarówno w aspekcie udrożnienia śródmiejskich układów komunikacyjnych, jak też estetycznego uporządkowania przestrzeni urbanistycznej.

Agnieszka Serbeńska

W materiale wykorzystano: Aleksander Deskur, „Strategie parkingowe – cele, możliwości, zagrożenia”, KLIR, Biuletyn nr 62, 2007

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.