Spis treści

Zagrożenia dróg Małopolski osuwiskamiW obrębie działania GDDKiA Oddział Kraków zlokalizowanych jest 91 osuwisk zagrażających drogom krajowym, z tej liczby 39 stanowią osuwiska o dużej aktywności. Stan taki utrzymuje się już od dłuższego czasu. Po zastabilizowaniu pewnej partii osuwisk pojawiają się nowe, w innych miejscach. Rolą służb geologicznych jest nie tylko rozpoznanie podłoża w obrębie osuwisk, ale również monitoring niestabilnych miejsc przed ich naprawą i później tych samych miejsc po wykonaniu zabezpieczenia.

Ruchy masowe, w tym osuwiska mogą mieć przyczyny naturalne i przyczyny sztucznie wywołane. Przyczyny naturalne są wstępnie przewidywalne na podstawie studium materiałów archiwalnych i późniejszych geologicznych prac rozpoznawczych. Czynniki sztucznie aktywujące procesy geodynamiczne, to czynniki wywołane działalnością człowieka.

Są to czynniki często wynikające z błędów prac i to zarówno na etapie projektowania, jak i późniejszych robót ziemnych. Nie należy jednak tego stwierdzenia generalizować. Obszar działania Oddziału Krakowskiego GDDKiA jest jednym z pięciu w kraju, którego znaczna część leży w terenach górskich. Są to tereny predysponowane do występowania ruchów masowych pod wpływem czynników naturalnych.

Skala zagrożenia dróg krajowych przez ruchy masowe


W materiałach konferencyjnych spotkania, które odbyło się w 2000 roku [1] podano, że na terenie wówczas jeszcze Dyrekcji Okręgowej Dróg Państwowych w Krakowie, zarejestrowanych jest 80 osuwisk lub zjawisk im podobnych. Według danych z Bazy Osuwisk KEO-WEB, opracowanej na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, obecnie na terenie Oddziału Krakowskiego mamy zarejestrowanych 91 takich przypadków. Na ich ogólną liczbę 39 osuwisk to osuwiska aktywne o zmianach corocznych, 24 to osuwiska o małej aktywności przypadającej co kilka lat oraz 28 osuwisk to takie, które są ustabilizowane naturalnie lub sztucznie zabezpieczone. Zestawienie ilości osuwisk występujących na poszczególnych drogach krajowych w obrębie Oddziału Krakowskiego GDDKiA ilustruje poniższa tabela.

Zestawienie ilości osuwisk obejmujących drogi krajowe na terenie Oddziału Krakowskiego GDDKiA

Z przedstawionego zestawienia wynika, że najbezpieczniejszą drogą pod względem stateczności jest droga nr 73, gdzie do tej pory nie odnotowano żadnego przypadku jej uszkodzenia pod wpływem ruchów masowych. Najwięcej przypadków deformacji powierzchni terenu w obrębie pasa drogowego zarejestrowanych jest w ciągu dróg krajowych nr 7 i nr 28 (po 20 osuwisk na każdej z nich), przy czym przy drodze nr 28 występuje aż 10 aktywnych osuwisk, w których corocznie obserwuje się zmiany. Natomiast rekord bije krótki fragment drogi nr 87, gdzie między Piwniczną i granicą państwa na odcinku ok. 1600 m występuje 9 osuwisk obejmujących łącznie 321 m drogi.

Na ogólną liczbę 91 osuwisk na terenie Oddziału Krakowskiego, 60 przypada na region Karpat, który stanowi ok. 65% powierzchni Małopolski. Porównując te dane z liczbą osuwisk w samych Karpatach szacowaną na ok. 25 tys., z czego na terenie województwa małopolskiego przypada ok. 1/3, czyli ok. 8 tys., jest to znikomy udział. Oczywiście drogi krajowe, jako obiekty liniowe zajmują mniejszą powierzchnię niż inne obiekty, ale nie tylko to decyduje o mniejszym zagrożeniu ze stron ruchów masowych. Na ten stan być może ma wpływ stara zasada inżynierska dotycząca projektowania obiektów budowlanych: jeżeli tereny są wątpliwe pod względem stateczności, należy ich unikać i nie planować na nich zabudowy. Nieformalnie zasada taka była stosowana jeszcze w latach 60. ubiegłego stulecia. Większość obecnych dróg krajowych w Małopolsce przebiega wzdłuż wcześniej istniejących szlaków komunikacyjnych budowanych jeszcze w XIX wieku. Budowa całkiem nowych dróg krajowych oraz modernizacja istniejących stawia przed projektantami nowe wyzwanie. Są to drogi, które maja spełniać wymogi klasy co najmniej GP. Modernizacja istniejących i budowa nowych dróg zmusza często projektanta do poprowadzenia tras fragmentami po terenach o ograniczonej nośności podłoża, w tym również potencjalnie osuwiskowym.

Obecnie w obrębie Oddziału Krakowskiego trwają prace projektowe przy budowie 14 nowych odcinków drogowych, w tym 5 to całkiem nowe trasy (fragment autostrady A4, Beskidzka Droga Integracyjna, droga S7 od Węzła Bieżanów do Węzła Moczydło, droga S7 od Węzła Lubień do Rabki oraz nowy fragment drogi nr 47 Rabka – Nowy Targ) oraz 9 obwodnic większych miejscowości. Z tych wszystkich inwestycji wygląda, że tylko budowa autostrady A4 na odcinku od Węzła Szarów do Węzła Krzyż (Tarnów) oraz obwodnica Dąbrowy Tarnowskiej w ciągu drogi nr 73 przebiegają po terenach niezagrożonych procesami osuwiskowymi. Przy pozostałych inwestycjach projektanci mają świadomość, że trasa projektowanej drogi miejscami przechodzi po terenach osuwiskowych. W początkowej fazie projektowania bardzo często nie jest ustalony stopień aktywności osuwisk i nie jest dostatecznie rozeznany zakres, co do budowy geologicznej podłoża.

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.