Konieczne zmiany organizacyjne i prawne dostosowujący polski system do „Zielonych korytarzy”

Jak wskazano powyżej, realizacja koncepcji „Zielonych korytarzy” będzie wymagała szeregu zmian organizacyjnych i prawnych. Zmiany te będą wiązać się przede wszystkim z systemem planowania przestrzennego w Polsce. Wskazać w tym kontekście można kilka ich kierunków.

1. Obligatoryjne plany miejscowe. Obszary, na których byłyby podejmowane inwestycje związane z realizacją „Zielonych korytarzy” powinny zostać zagospodarowane w wyczerpujący sposób, w oparciu o przemyślaną i szeroką koncepcję. W związku z powyższym nie może być wystarczającym instrumentem ujęcie niniejszych inwestycji w ramach decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Niezbędne są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W obecnym systemie planistycznym przyjęcie takich planów daje gwarancje ich prawna obligatoryjność odnosząca się do określonych obszarów.

2. Ujęcie „Zielonych korytarzy” w dokumentach na szczeblu krajowym i regionalnym. Konsekwencją zaprezentowanych powyżej tez jest włączenie koncepcji „Zielonych korytarzy” do krajowego i regionalnego systemu planowania przestrzennego. W szczególności opracowania dotyczące „Zielonych korytarzy” powinny znaleźć odniesienie w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz w planach zagospodarowania przestrzennego województw, przez które „Zielone korytarze” mają przebiegać. Podobnie, problem ten powinien również zostać określony w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego właściwych gmin.

3. Modyfikacja procedury planistycznej. Procedura związana z przygotowywaniem planów miejscowych dla obszarów pod „Zielone korytarze” powinna być połączona ze specjalną oceną oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, uwzględniającą specyfikę przedmiotowej inwestycji.

4. Dostosowanie partnerstwa publiczno - prywatnego. Inwestycje związane z realizacją koncepcji „Zielonych korytarzy” skutkować będą nowymi wyzwaniami z punktu widzenia zarządzania. W tym kontekście należy dostosować przepisy związane z partnerstwem publiczno - prywatnym tak aby w sposób niebudzący wątpliwości można było zapewnić harmonijną współpracę podmiotów publicznych i prywatnych połączone ze sprawnym zarządzaniem infrastrukturą.

5. Przygotowanie gruntów pod inwestycje. Polegać to powinno na działaniach związanych z pozyskaniem i przygotowaniem niezbędnych nieruchomości pod charakteryzowane inwestycje. W związku z powyższym zarekomendować należy w szczególności takie działania jak nabywanie nieruchomości, wywłaszczenia oraz podziały.

***

Koncepcja „Zielonych korytarzy” może stanowić ważny element składający się na rozwój regionalny w Polsce. Jej skuteczność i jakość zależy jednak w bardzo dużym zakresie od poprawnego prowadzenia prac związanych z zagospodarowaniem przestrzennym poszczególnych obszarów. To odpowiednia polityka przestrzenna może okazać się istotnym instrumentem rozwoju „Zielonych korytarzy”. Z przeprowadzonej analizy wynika, że powinny zostać zmodyfikowane i wykorzystane w tym kontekście nie tylko instrumenty polityki przestrzennej sensu stricte, ale również sensu largo (jak np. partnerstwo publiczno - prywatne, czy gospodarka nieruchomościami). Przy spełnieniu niniejszych warunków możliwe będzie włączenie „Zielonych korytarzy” do systemu polityki przestrzennej w Polsce.

dr Maciej J. Nowak

kierownik Pracowni Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej

Katedra Prawa i Gospodarki Nieruchomościami

Wydział Ekonomiczny

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

1. T. G. Grosse, Spójność terytorialna jako nowy wymiar polityki spójności Unii Europejskiej (w:) Spójność terytorialna wyzwaniem polityki rozwoju w Unii Europejskiej. Polski wkład w debatę, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2009, s. 142 – 143.
2. J. Szlachta, Europejski wymiar polityk oddziaływujących na sferę funkcjonowania gospodarki przestrzennej (w:) T. Markowski, P. Żuber (red.) System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju, Studia KPZK PAN, t. CXXXIV, Warszawa 2011, s. 49 – 50.
3. J. Szlachta, Rola Polski w przestrzeni europejskiej (w:) T. Markowski (red.) Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju a wizje i perspektywy rozwoju przestrzennego Europy, Studia KPZK PAN, Warszawa 2008, s. 28 – 29.
4. P. Żuber, Terytorialny wymiar w polityce rozwoju – potrzeba zmian systemowych w świetle nowej generacji dokumentów planistycznych (w:) T. Markowski, P. Żuber (red.) System…, s. 13.
5. K. Zieliński, Zarządzanie transportem w regionie – regionalny system transportowy (w:) R. Brol (red.) Problemy rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010, s. 284.
6. J. Szlachta, Europejski…, s. 59.
7. Projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2011, s. 27.
8. A. Tyszecki, Kierunki rozwoju infrastruktury liniowej w świetle zasad zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska (w:) M. Kistowski (red.) Ekspercki projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju w świetle zasad zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska w perspektywie krajowej, regionalnej i lokalnej, Biuletyn KPZK PAN, z. 240, Warszawa 2009, s. 62.
9. J. Burnewicz, Nowoczesna wizja transportu i jej potencjalny wpływ na zagospodarowanie przestrzenne (w:) T. Markowski (red.) Koncepcja… s. 84 – 85.

Artykuł przygotowany na V Międzynarodową Konferencję Naukowo-Techniczną „Ochrona środowiska i estetyka a rozwój infrastruktury drogowej” – Zamość, 7-9 września 2011 r., zorganizowaną przez lubelskie oddziały: SITK, GDDKiA, RDOŚ, TUP oraz Politechnikę Lubelską – Katedrę Dróg i Mostów.

Tweet