W Polsce w miastach mamy do czynienia z przeciwieństwem zrównoważonego rozwoju. W okresie budowy socjalizmu doktrynalnie zrezygnowano z samochodowej komunikacji indywidualnej na rzecz transportu grupowego. Stąd nawet w nowych dzielnicach-miastach typu Czuby czy Ursynów brak jest dostatecznej przestrzeni dla rozwiniętego ruchu samochodowego. Mamy zatem klasyczny przykład braku elastyczności projektowania miast w latach 70., który przekłada się na koszty społeczne obecnych i przyszłych pokoleń.
Podsumowanie
Zrównoważony rozwój to przede wszystkim stan świadomości. Jej brak lub właśnie kompromis przerzucania ważnych decyzji na później rodzi także obecnie przyszłe zapóźnienia. Przykładem jest rezygnacja z budowy autostrady na trasie Warszawa-Lublin-Zamość. Mniej więcej 20 lat temu posłanka na sejm RP z Lublina oświadczyła z trybuny, że nam wystarczy dobra droga ekspresowa na tej trasie. Posłanka nie była urbanistą ani drogowcem, ale także wśród lubelskich drogowców były silne głosy za tym rozwiązaniem. Rzeczywiście 20 lat temu droga ekspresowa była dobrym rozwiązaniem. 20 lat szybko minęło a droga dalej nie istnieje.
To właśnie przykład niezrównoważonego rozwoju. Autostrady budowano nie tylko wtedy, gdy ilość pojazdów na dobę spełniała szkolną regułę. Autostrada to rozwój, rozwój regionu, to inna, wyższa jakość, to kontakt z tą jakością w trakcie budowy i jej użytkowania. Dziś, gdy są już gotowe projekty drogi ekspresowej, w jakimś sensie płacimy cenę, za brak odwagi do dyskutowania i podejmowania decyzji z myślą o perspektywie przynajmniej pokolenia.
Drogi i mosty w sferze naukowej, projektowej i wykonawczej wypracowały we własnym zakresie rozwiązania sprawdzone w praktyce pod różnymi względami. Zdaniem autorów należy dopuścić myśl, że również wszystkie problemy techniczne związane z ochroną środowiska w sąsiedztwie dróg będą musiały być rozwiązane w tym gronie, ale tylko wtedy gdy inżynierowie środowiska pozostaną na swych pozycjach recenzenckich.
Bez wątpienia, obecnie pogodzenie wymogów technicznych, kosztów z wyzwaniami środowiskowymi w drogownictwie to kluczowy element zrównoważonego rozwoju, choć nie jedyny.
dr inż. Sławomir Karaś
Katedra Dróg i Mostów
Wydział Inżynierii Budowlanej i Sanitarnej
Politechnika Lubelska
mgr inż. Anna Leniak-Tomczyk
DrogMost Lubelski Sp. z o.o.
Literatura:
- Księga Rodzaju, rozdział 1, wers 28, Biblia Tysiąclecia, , Poznań –Warszawa, Wyd. Pallotinum, 1971.
- Gazda L., Karaś S., Celowość i możliwości modernizacji historycznego traktu carska droga w Biebrzańskim Parku Narodowym. Międzynarodowa Konf. Naukowo-Techniczna Ochrona Środowiska i Estetyka a Rozwój Infrastruktury Drogowej, Kazimierz Dolny, 2009, s. 202-210
- Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R.W., Stachura K., Zawadzka B., Zwierzęta a drogi. Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dzikich zwierząt, Wyd. II poprawione i uzupełnione, Białowieża, Zakład Badania Ssaków PAN, 2006.
- Kurek R.T., Poradnik projektowania przejść dla zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny przy drogach, Warszawa, Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, 2010.
- Leniak-Tomczyk A., Łagoda G. Środowiskowe uwarunkowania realizacji inwestycji drogowych w Polsce. Drogi i Mosty, 2/2010 s. 31-52
- Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dn. 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 63 poz. 735 z późn. zm.).
- Żółtowski K., Kozakiewicz A., Romaszkiewicz T., Szafrański M., Madaj A., Falkiewicz R., Raduszkiewicz K., Redzimski K., Przebudowa mostu kolejowego przez rzekę Pilicę z przystosowaniem do dużych prędkości, Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej, 8/2010, Wyd. Politechniki Poznańskiej.
Artykuł przygotowany na V Międzynarodową Konferencję Naukowo-Techniczną „Ochrona środowiska i estetyka a rozwój infrastruktury drogowej” – Zamość, 7-9 września 2011 r., zorganizowanej przez lubelskie oddziały: SITK, GDDKiA, RDOŚ, TUP oraz Politechnikę Lubelską – Katedrę Dróg i Mostów.
Roads and sustainable development
The sustainable development seems to be still a new concept for Polish civil engineers. Constructional works generate strong action on environment, on the other hand it is typical proceeding when civilisation progress occurs. Road construction faces the sustainable development in the field of environment protection. The critical survey of Polish literature on road-environment were carried out, as well as weaknesses in the cooperation were indicated.
Key words: sustainable development, road construction, transport
- «« poprz.
- nast.
