Drukuj

Częste zmiany prawa, nieprecyzyjna i budząca wątpliwości definicja umowy o podwykonawstwo, brak jasności w stosowaniu umowy ramowej, zbyt daleko idące konsekwencje przepisu wykluczającego z postępowań wykonawcę płacącego karę umowną za wyrządzoną szkodę oraz brak literalnej wykładni przepisu dotyczącego wykluczenia wykonawcy winnego szkody, problemy z wykluczeniem wykonawcy podającego fałszywe informacje. To tylko 6 z aż 22. problemów, które zostały zestawione w raporcie „Czarna lista barier dla zamawiających - edycja 2014”.

 

Raport jest oryginalną inicjatywą redakcji dwumiesięcznika „Zamawiający. Zamówienia Publiczne w Praktyce” (www .zamawiajacy.pl). Dotąd listy „grzechów” zamówień publicznych były redagowane przez organizacje i stowarzyszenia reprezentujące stronę przedsiębiorstw wykonawczych i usługowych. Ta lista powstała natomiast na podstawie ankiety, którą wypełniali przedstawiciele sektora publicznego, czyli strony zamawiających. Dane do zestawienia gromadzone były od września zeszłego roku do lipca tego roku. Raport prezentuje daną barierę, podaje konkretny przepis ustawy regulujący rozpatrywane zagadnienie oraz rekomenduje sposób rozwiązania problemu.

W podsumowaniu wyników ankiety i przygotowanego na ich podstawie raportu autorzy opracowania opisali następująco kardynalne zagadnienia stosowania przepisów prawa zamówień publicznych:

- Zbyt częste zmiany prawa zamówień publicznych stanowią jedną z największych barier w sprawnym i profesjonalnym udzielaniu zamówień publicznych przez zamawiających. Zamawiający nie mają czasu wypracować sobie sprawdzonej praktyki stosowania przepisów i zmuszeni są do ciągłego „eksperymentowania” z nowymi regulacjami, na czym cierpią wykonawcy i cały system zamówień publicznych.

- Bariery zgłaszane przez zamawiających w wielu wypadkach pokrywają się z barierami zgłaszanymi przez sektor prywatny (np. w zakresie „handlu referencjami”, konieczności wykluczenia wykonawcy, który zapłacił karę umowną, czy obowiązku zatrzymania wadium wykonawcy, który nie uzupełnił dokumentów). Przyczyny dla których zamawiający krytykują wymienioną regulację są jednak niejednokrotnie inne niż te zgłaszane przez wykonawców.

- Część barier, np. w zakresie wykluczenia wykonawcy podającego nieprawdziwe informacje w treści oferty, ma swoje źródło w przyjętej interpretacji przepisów, a nie w samej ustawie Pzp. Obecnie ustalona (m.in. w orzecznictwie sądów okręgowych i Krajowej Izby Odwoławczej) interpretacja zmusza zamawiających do udowadniania zamiaru wprowadzenia w błąd zamawiającego, co sprawia, iż wykonawcy praktycznie bezkarnie mogą składać nieprawdziwe informacje w swoich ofertach, gdyż zawsze mogą obronić się twierdzeniem, że nieprawdziwe informacje były wynikiem pomyłki.

- Nowelizacja ustawy Pzp z 8 listopada 2013 r. która dokonała licznych zmian w zakresie podwykonawstwa w zamówieniach publicznych okazała się jednocześnie bardzo wadliwa. Wiele przepisów wprowadzonych nowelizacją powoduje wątpliwości interpretacyjne (np. co należy rozumieć pod pojęciem „kluczowych części zamówienia”). Inne – jak obowiązek zachowania formy pisemnej przy zgłaszaniu zastrzeżeń do umowy o podwykonawstwo – niepotrzebnie formalizują postępowania.

- Nowelizacja ustawy Pzp z 12 października 2012 r. obciążyła zamawiających licznymi obowiązkami sprawozdawczymi (m.in. w zakresie raportowania zamówień udzielanych z wyłączeniem ustawy Pzp). Stanowi to poważny problem organizacyjny (szczególnie w małych jednostkach), czyniący ze sporządzenia sprawozdania obowiązek obciążający liczne służby zamawiających (w tym finansowe i informatyczne), a także rodzi poważne koszty.

***

Sejm na posiedzeniu 25 lipca br. uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych. Senat rozpatrywał nowelizację 7 sierpnia. Zgłosił 15 poprawek. Urząd Zamówień Publicznych podkreśla, że mają one charakter redakcyjny. Dzisiaj (28 sierpnia)  na pierwszym po wakacjach posiedzeniu parlamentu nastąpi przegłosowanie senackich poprawek.

Obecna nowelizacja służy odformalizowaniu postępowania na usługi niepriorytetowe o wartości poniżej progów unijnych. Ponadto wprowadza fakultatywną przesłankę wykluczenia wykonawcy, który w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania, w  sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki zawodowe. Dokonuje też zmian w zakresie dotyczącym powoływania się na zasoby podmiotów trzecich. Nowela wprowadza możliwości określenia przez zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia dotyczących zatrudnienia osób wykonujących czynności uzasadnione przedmiotem zamówienia. Reguluje stosowanie przez zamawiających wzorów umów, regulaminów oraz innych dokumentów, przygotowanych i upowszechnionych przez Prezesa Urzędu. I co ważne, nowela reguluje sprawy zatrzymania wadium, ograniczenia stosowania wyłącznie kryterium cenowego i  ustalania rażąco niskiej ceny.

Prawo zamówień publicznych w ciągu swojej historii funkcjonowania zmieniane było już 40 razy. W tej chwili przygotowywane są kolejne jego zmiany wynikające z konieczności wdrożenia do naszego prawa następnych unijnych regulacji. Czy poprawią skomplikowaną sytuację zamawiających i wykonawców zamówień? To pokaże praktyka i wskażą kolejne raporty redagowane przez reprezentantów stron postępowań o zamówienia.

AS