Nowy plan inwestycyjny Unii Europejskiej ma uruchomić w najbliższych latach inwestycje o wartości 315  mld euro. Pobudzą one gospodarkę zjednoczonej Europy, przyczynią się do stworzenia nowych miejsc pracy i uczynią nasz kontynent atrakcyjnym miejscem dla inwestorów. Plan ten z końcem listopada oficjalnie ogłosił przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker. Z początkiem grudnia na posiedzeniu Komisji Transportu i Turystyki Parlamentu Europejskiego założenia planu pod kątem potrzeb sektora transportu skomentowała Violeta Bulc - komisarz UE ds. Transportu.

Nowy europejski plan inwestycyjny* składa się z trzech głównych elementów: utworzenie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych – EFIS (z gwarancjami ze środków publicznych; ten właśnie fundusz ma umożliwić uruchomienie w latach 2015-2017 dodatkowe inwestycje na kwotę co najmniej 315 mld euro); stworzenie wykazu potrzebnych do realizacji projektów i powiązanie ich z programem pomocy; przygotowanie planu działania, który pomoże zlikwidować utrudnienia regulacyjne w zakresie przepisów i narzędzi finansowania. Każdy z tych trzech elementów ma również ogromne znaczenie dla usprawnienia i unowocześnienia kontynentalnych połączeń transportowych oraz potrzeb mobilnościowych miast.

- Ponad 75 mld euro potrzebne jest co roku tylko na inwestycje w korytarze, które są częścią sieci TEN-T - mówiła Violeta Bulc. Komisarz zwróciła uwagę, że szczególnie istotne są nakłady na tzw. czysty transport, a więc na  kolejowy i wodny śródlądowy. Ponadto podkreśliła, że niezbędna jest infrastruktura czystszej energii dla transportu, czyli zainstalowanie elektrycznych punktów szybkiego ładowania aut wzdłuż autostrad i w centrach miast, a także  rozmieszczenie infrastruktury LNG w portach. - Potrzeby inwestycyjne w zakresie mobilności w miastach są również ogromne, ponieważ tam generowany jest największy ruch i tam powstaje większość emisji. Należy wprowadzić infrastrukturę i floty nowych systemów transportu zbiorowego - mówiła Violeta Bulc.

Violeta Bulc podkreśliła też konieczność unowocześnienia europejskiego systemu transportowego na miarę 21. wieku. - Inteligentne systemy transportowe powinny być wdrażane na poziomie europejskim w celu jak najlepszego wykorzystania istniejącej i przyszłej infrastruktury oraz rozwoju systemu transportowego, który jest w służbie użytkowników: obywateli i przedsiębiorstw – zaznaczała komisarz.

Nowy Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych, tworzony we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, jest więc szczególnie istotny dla transportu. Zaoferuje on nowe możliwości finansowania potrzeb inwestycyjnych systemu transportu. Powstający fundusz uzupełni już wprowadzone mechanizmy, takie jak program Łącząc Europę czy Fundusz Spójności, bądź pożyczki Europejskiego Banku Inwestycyjnego, z których korzysta sektor transportu, będąc jednym z głównych beneficjentów tej międzynarodowej instytucji finansowej. - Ten nowy instrument będzie skierowany do bardziej ryzykownych projektów niż te, finansowane dotychczas przez EBI. Przyczyni się także do finansowania niektórych rodzajów inwestycji, które nie mogą otrzymać dotacji UE bądź mają do nich ograniczony dostęp. Będzie koncentrować się na najlepiej przygotowanych projektach, których realizację można rozpocząć w ciągu najbliższych trzech lat. Program Łącząc Europę będzie korzystać z nowego funduszu inwestycyjnego i wdrażać innowacyjne instrumenty finansowe. Te instrumenty będą obejmować projekty o szerszym ryzyku. Przyniosą też lepszy efekt dźwigni, tworząc jeszcze więcej możliwości inwestycyjnych - mówiła Violeta Bulc. Oznacza to, że europejskie projekty priorytetowe w sieci TEN-T skorzystają z mechanizmu programu Łącząc Europę oraz z instrumentów powstającego funduszu EFIS. A to z kolei pozwoli państwom członkowskim wyłączyć koszty tych projektów z sum składających się na krajowe długi i deficyty budżetowe, ponieważ to UE udzieli gwarancji w celu zabezpieczenia inwestycji prywatnych.

- Nasz nowy plan inwestycyjny to nie tylko zmobilizowanie dodatkowych środków finansowych, ale także identyfikacja właściwych projektów i zapewnienie im pomocy technicznej - podkreśliła Violeta Bulc. Identyfikacja projektów wymagających szczególnego wsparcia finansowego i technicznego oparta będzie na trzech podstawowych kryteriach. Po pierwsze: to muszą być projekty wyraźnie przynoszące UE wartość dodaną, a więc projekty spełniające unijne cele w zakresie inteligentnego transportu i ekologicznej mobilności. Po drugie: projekty opłacalne ekonomicznie i przynoszące wysokie zyski społeczno-gospodarcze. Po trzecie: projekty zaawansowane w przygotowaniach.

Wartość projektów w dziedzinie transportu realizowanych w ciągu najbliższych lat lat szacuje się na ponad 100 mld euro (porty, linie kolejowe, dedykowane kanały, wyposażanie autostrad w infrastrukturę ITS i technologii czystych paliw). W odniesieniu do projektów w korytarzach TEN-T Violeta Bulc jako istotne wymieniła m.in. połączenie Warszawa-Talllin czy dostęp do portu w Barcelonie oraz modernizację Kanału Kilońskiego. Natomiast w przypadku projektów transportu miejskiego komisarz wspomniała o planie mobilności w Brukseli, nowej linii metra na przedmieściach Paryża czy infrastrukturze elektro-mobilności w Czechach.

Wprowadzenie nowego planu inwestycyjnego, zakładającego angażowanie kapitału publicznego i prywatnego, wymaga stworzenia odpowiednich ram prawnych. Proces ich tworzenia na pewno potrwa do lata przyszłego roku. - Ustawienie odpowiedniego otoczenia regulacyjnego jest obowiązkiem instytucji europejskich, ale również państw członkowskich. Obejmuje to wprowadzenie odpowiedniej polityki. Musimy wprowadzić opłaty od użytkowników oraz zasadę, że zanieczyszczający płaci. Musimy upewnić się, że przychody w infrastrukturę są ponownie inwestowane w infrastrukturę - podkreślała komisarz. - Komisja w pełni popiera wprowadzenie w życie zasady użytkownik płaci, ale pozostanie szczególnie czujna na fakt, że to musi być wykonane w sposób, który w pełni szanuje zasady Traktatu, w tym zasady niedyskryminacji – mówiła Violeta Bulc.

 ***

Komisarz Violeta Bulc jest głęboko przekonana, że transport stanowi istny bodziec wzrostu gospodarczego Europy i tworzenia nowych miejsc pracy. Zwraca też uwagę, iż ważne jest, aby połączyć działania europejskich regionów i w ten sposób przyczynić się do szybszego przejścia do gospodarki oszczędnej energetycznie i o niskim poziomie emisji dwutlenku węgla. - We wszystkich moich inicjatywach, takich jak inteligentne miasta, głównym celem będzie przyczyniać się do zaspokojenia potrzeb podróżnych i ustanowić warunki do rozwoju europejskiej gospodarki transportowej. I mocno wierzę w rolę innowacji, zarówno technicznych jak i nietechnicznych, takich jak innowacyjne modele biznesowe i innowacyjne usługi w tym zakresie - podkreśliła Violeta Bulc.

Na konferencji prasowej po pierwszym dniu szczytu Unii Europejskiej (18 grudnia br.), Donald Tusk - przewodniczący Rady Europejskiej, podkreślił, że jednym z zagadnień jakiemu poświecono szczególną uwagę był nowy, unijny program inwestycyjny. - Angażowanie pieniędzy publicznych i prywatnych w projektach strategicznych jest obecnie najlepszym rozwiązaniem w przyspieszeniu ożywienia gospodarczego w Europie. Rada Europejska wezwała do pilnego utworzenia Funduszu Inwestycji Strategicznych – mówił przewodniczący UE. Pomysłodawcą nowego planu inwestycyjnego jest Jean-Claude Juncker.  Europejscy przywódcy chcą by fundusz działał już w czerwcu przyszłego roku. Natomiast Europejski Bank Inwestycyjny dostał zielone światło do rozpoczęcia od stycznia przyszłego roku prac, będących w jego kompetencji w tworzeniu funduszu. 

AS

Źródło: strona internetowa Violety Bulc - komisarz ds. Transportu/Rada Europy

*O ogłoszeniu planu przez przewodniczącego Komisji Europejskiej Jean-Clauda Junckera pisaliśmy w materiale: Nowy europejski plan inwestycyjny http://edroga.pl/drogi-i-mosty/finansowanie/11042-nowy-europejski-plan-inwestycyjny