Aż na 60% długości dróg krajowych występuje ponad 12-krotnie większe ryzyko śmierci lub odniesienia obrażeń w wypadku drogowym. Najwięcej niebezpiecznych odcinków występuje w województwach południowej i południowo – wschodniej Polski.
Naukowcy z Politechniki Gdańskiej wraz z ekspertami Polskiego Związku Motorowego i Fundacji Rozwoju Inżynierii Lądowej opracowali mapę ryzyka na drogach krajowych w Polsce w latach 2006-2008. Prezentuje ona poziomy ryzyka zgonu lub odniesienia obrażeń w wypadku drogowym na sieci dróg krajowych w Polsce. Ryzyko przedstawiono za pomocą pięciostopniowej skali: kolor zielony oznacza najniższą klasę ryzyka (najwyższy poziom bezpieczeństwa), a kolor czarny najwyższą klasę ryzyka (najniższy poziom bezpieczeństwa).
Mapa ryzyka wskazuje, że 60% długości dróg krajowych, to „czarne odcinki”, na których występuje ponad 12-krotnie większe ryzyko zgonu lub odniesienia obrażeń w wypadku drogowym niż na „odcinkach zielonych”. Najwięcej takich odcinków naliczono w województwach południowej i południowo – wschodniej Polski.
Mapę opracowano w oparciu o policyjne dane statystyczne. W badanym okresie (lata 2006-2008) na drogach krajowych w Polsce miało miejsce 12 586 wypadków z ofiarami śmiertelnymi lub ciężko rannymi. W nich zginęło 5 815 osób, a 10 882 osoby odniosły ciężkie obrażenia ciała.
Oprócz mapy ogólnej ryzyka indywidualnego, opracowano również mapy ryzyka indywidualnego w podziale na najczęstsze przyczyny wypadków.
Mapy powstały w ramach realizacji II etapu Europejskiego Atlasu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego pilotowanego przez EuroRAP.
EuroRAP to Europejski Program Oceny Ryzyka na Drogach (European Road Assessment Programme), który umożliwia niezależną ocenę poziomu zagrożenia zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego według jednolitej metodyki.
Program jest realizowany w ścisłej współpracy z ośrodkami badawczymi i uniwersyteckimi zajmującymi się bezpieczeństwem ruchu drogowego oraz administracją drogową, policją i wieloma innymi organizacjami i instytucjami.
Głównym celem programu było zmniejszenie o 50% liczby śmiertelnych ofiar ruchu drogowego w ciągu dekady 2001-2010. Obecnie jest to wspieranie przygotowania IV Europejskiego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na lata 2011-2020.
Pełna realizacja programu przewiduje wykonanie trzech działań:
- ocenę ryzyka na drogach na podstawie danych o wypadkach drogowych,
- monitorowanie zmian ryzyka na drogach, między innymi dla potrzeb wyboru najbardziej efektywnych działań drogowych,
- ocenę stanu zagrożenia na drogach na podstawie szczegółowej inspekcji prowadzonej w terenie.
W celu oceny ryzyka sieć drogową każdego kraju biorącego udział w programie dzieli się na odcinki o długości 20 - 50 km. Podstawową miarą tej oceny jest liczba wypadków z ofiarami śmiertelnymi i ciężko rannymi w okresie 3 lat. Informacje o liczbie wypadków uzyskuje się z baz danych i na tej podstawie oblicza się dwa rodzaje ryzyka: indywidualne i społeczne.
Monitorowanie zmian polega na obserwacji, które z dróg o najwyższym ryzyku zostały usprawnione, a które nie. Ponadto analizuje się i ocenia, które środki poprawy bezpieczeństwa przyniosły najlepszy rezultat.
Natomiast ocena zagrożenia polega na określeniu rzeczywistego poziomu bezpieczeństwa analizowanego odcinka drogi. Na podstawie inspekcji brd wykonywanej w terenie, ocenia się prawdopodobieństwo uwikłania w wypadek drogowy z ofiarami śmiertelnymi lub ciężko rannymi.
Polska przystąpiła do Programu EuroRAP w 2006 roku i rozpoczęła prace nad przygotowaniem map ryzyka na drogach. W pierwszej kolejności ocenę ryzyka wykonano na drogach międzynarodowych w latach 2005-2007. Obecnie, w drugim etapie, opracowano mapy ryzyka na wszystkich drogach krajowych w latach 2006-2008. W trzecim etapie, w 2010 roku, zostaną wykonane mapy ryzyka na drogach krajowych oraz na drogach wojewódzkich w latach 2007-2009 w województwie pomorskim i warmińsko-mazurskim. Ostatecznie w 2010 roku, polskie mapy zostaną włączone do „Europejskiego Atlasu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego”.
„Europejski Atlas Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego” to trzyletni projekt realizowany w ramach programu EuroRAP. Realizacja projektu przewidziana jest na lata 2008 - 2010.
Europejski Atlas BRD to mapa pokazująca najbardziej niebezpieczne drogi w poszczególnych państwach, opatrzona komentarzem dotyczącym zagadnień bezpieczeństwa ruchu drogowego. Obecnie, pod przewodnictwem EuroRAP, zespoły z 10 państw (Niemcy, Hiszpania, Holandia, Belgia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy, Słowacja, Czechy, Polska) przygotowują mapy krajowe, które w 2010 roku stworzą mapę Europy. Stworzenie Atlasu na poziomie europejskim ma pobudzić debatę i wyrównać standardy budowy i utrzymania dróg do najwyższych istniejących w Europie.
Źródło: EuroRAP