Drukuj

P4080046- Zanieczyszczeniem determinującym jakość powietrza w Krakowie są pyły zawieszone – poinformował prof. Marian Mazur z Katedry Kształtowania i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej podczas konferencji „Co z tym smogiem w Krakowie?” - Jeśli porównamy rok 2005 do 2015 to zmniejszyły się stężenia średnioroczne i średniodobowe pyłów zawieszonych. Jednak diagnoza przyczyn wysokich stężeń pyłów nie była dostatecznie precyzyjna.

Dotychczas zanieczyszczenia pochodzące z transportu były prezentowane jako emisja z pojazdów, a więc cząstek produktów spalania. Eksperyment, który przeprowadzono w październiku ubiegłego roku na Alei Krasińskiego, ul. Reymonta, Lea i Armii Krajowej wykazał jednak, że dużo pyłu zalega bezpośrednio na ulicach.

Na Alejach Trzech Wieszczów w okresie letnim udział pyłu podnoszonego z jezdni wynosi od 10 do 50 proc., a w okresie zimowym do 25 proc.  Na ulicy Lea udział pyłu podnoszonego z jezdni może wynosić nawet 70 proc.

To pokazuje jak duże znaczenie ma regularne mycie i usuwanie tego pyłu z ulic. MPO od zeszłego roku zintensyfikowało ten sposób oczyszczania miasta, choć sygnalizuje, że problemem są parkujące samochody, które to często uniemożliwiają. Konieczne jest zatem wyznaczenie terminów, obszarów i godzin, w których, za zgodą mieszkańców, ulica byłaby opuszczana i przygotowana do umycia. MPO apeluje też o wprowadzenie do regulaminu utrzymania czystości zmywania chodników.

Na zaleganie piasku, którym w zimie posypywane są ulice, zwrócił uwagę prof. Adam Grochowalski z Instytutu Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej.

- Piasek ten ścieramy jest oponami na bardzo drobny pył, krzemionkę – powiedział prof. Grochowalski. – Dlatego apelowałbym, aby przestać sypać piasek na ulicach i zacząć stosować drobne kruszywo, które zmniejszy zapylenie.

- Podejmowane są różne działania, aby eliminować zanieczyszczenia pochodzące z komunikacji – poinformowała Ewa Olszowska-Dej, dyrektor Wydziału Kształtowania Środowiska UMK. – Dotyczą one organizacji transportu zbiorowego, nowych linii tramwajowych, nowego taboru, wydzielonych buspasów,  darmowej komunikacji w dni przekroczonych norm zanieczyszczeń. Poza tym miasto aktywnie działa na rzecz budowy obwodnic, ścieżek rowerowych, przebudowy ulic, reorganizacji ruchu, budowy parkingów Park&Ride, rozszerzenia strefy płatnego parkowania i Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej.

Dyrektor Olszowska-Dej wspomniała też o zakupie trzech dodatkowych stacji do pomiaru zanieczyszczeń powietrza, które zamontowano na ul. Dietla, os. Piastów i na ul. Złoty Róg.

- Trzy dodatkowe stacje pokazują, że nie w całym Krakowie jest tak źle – powiedział Paweł Ciećko, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska. – Wyniki pomiarów w różnych częściach miasta różnią się od siebie, np. na osiedlu Piastów było tej zimy najlepszej jakości powietrze.

Paweł Ciećko dodał, że w wyniku zmiany organizacji ruchu wokół Plant zanieczyszczenie pyłami zmniejszyło się o 60 proc., a gazami o 30 proc. I odwrotnie, po rozpoczęciu remontów niektórych ulic w Krakowie, kierowcy, szukając objazdów, przenieśli się, generując większe zanieczyszczenia na ul. Dietla niż na al. Krasińskiego. – Dlatego musimy wyprowadzić ruch samochodowy poza ścisłe centrum miasta – podsumował Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

A jak spowodować, żeby samochody nie wjeżdżały w takiej liczbie do śródmieścia? Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest podniesienie opłat za parkowanie.
- 12 lat temu ustawa o drogach publicznych wprowadziła maksymalną stawkę za godzinę parkowania i od tego czasu nie została zmieniona – powiedział prof. Andrzej Szarata, kierownik Zakładu Systemów Komunikacyjnych Politechniki Krakowskiej. – Ścisłe centrum miasta ma duży deficyt miejsc parkingowych i zmiana polityki parkowania może pomóc w zarządzaniu tym obszarem.

Prof. Szarata twierdzi, że najlepszym sposobem byłoby dynamiczne kształtowanie opłaty w zależności od potrzeb, a cała nadwyżka miałaby być kierowana na poprawę funkcjonowania transportu zbiorowego. Ta elastyczność polegałaby na podnoszeniu lub obniżaniu wysokości opłat w zależności od zapotrzebowania na miejsca parkingowe, zgodnie z zasadą, że około 15 proc. miejsc parkingowych powinno być pustych. Jeśli jest ich mniej lub więcej to oznacza, że opłata jest za niska lub za wysoka.

- Wprowadziliśmy bezpłatny transport zbiorowy w dniach, kiedy normy zanieczyszczenia powietrza są przekroczone – dodał prof. Szarata. – Można byłoby w tym samym czasie podnieść znacząco opłatę za parkowanie.

Wszystkie samochody wydzielają substancje szkodliwe, jednak niektóre emitują ich dużo więcej. Policja interesuje się właśnie tymi, które przekraczają dopuszczane w przepisach normy. W 2015 roku skontrolowano w Krakowie ponad 1000 aut, ujawniając 345 przypadków nadmiernej emisji spalin. Tylko w pierwszym kwartale 2016 roku takich „trucicieli” odnotowano już 113. Policjanci zapowiadają w tym roku zwiększenie liczby kontroli, a także zwrócenie szczególnej uwagi na auta stojące z włączonymi silnikami. Obawiać się mogą także firmy prowadzące w mieście prace budowlane, gdyż funkcjonariusze będą karać za pojazdy wyjeżdżające z placów budowy i zanieczyszczające miasto.

Działania policji w tej kwestii wspiera Inspekcja Transportu Drogowego, eliminując z ruchu pojazdy ciężarowe nadmiernie zanieczyszczające środowisko. Problemem dla tych kontroli jest jednak brak odpowiednich parkingów do ich przeprowadzania. W Krakowie ITD ma do dyspozycji jeden taki parking w okolicach Nowej Huty, dlatego dotychczas skupiała się na kontroli autobusów na pętlach. Niedawno zakupiono jednak kilka nowych analizatorów spalin, zarówno dla pojazdów z silnikami diesla, jak i benzynowymi, a inspektorzy zaczęli w większym stopniu sprawdzać również taksówki.

Spotkanie urzędników, naukowców, przedstawicieli instytucji państwowych, organizacji i stowarzyszeń miało służyć analizie podjętych działań i jednocześnie wypracowaniu kolejnych rozwiązań dla poprawy jakości powietrza w mieście. Zgodnie z zapowiedziami władz miasta, nie będzie ono ostatnie.

Ilona Hałucha

(na podstawie informacji z konferencji „Co z tym smogiem w Krakowie?”, która odbyła się 7 kwietnia w Urzędzie Miasta Krakowa)