W najbliższych miesiącach resort budownictwa ma opublikować pierwsze wzory dokumentacji przetargowej dla publicznych inwestycji drogowych. Pracuje nad nimi Rada Ekspertów złożona z przedstawicieli wszystkich zainteresowanych stron. Rada proponuje także, by w przetargach publicznych przywrócić instytucję komisji rozjemczej. Ma to uporządkować rynek zamówień publicznych i zmniejszyć liczbę sporów sądowych pomiędzy zamawiającymi a wykonawcami inwestycji.
– Wszystkie prace w Radzie Ekspertów koncentrują się teraz na zamówieniach publicznych. Pracujemy nad wzorcami umów w formule „zaprojektuj i wybuduj”, ponieważ głównie takie przetargi są teraz realizowane. Dotychczas udało nam się ustalić matrycę ryzyk przy tego typu kontraktach, a to jest już ważny punkt wyjścia do tworzenia umowy – mówiła agencji informacyjnej Newseria Biznes Barbara Dzieciuchowicz, prezes zarządu Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa i członek Rady Ekspertów utworzonej przy Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa.
Powołana w połowie ubiegłego roku Rada Ekspertów ma zoptymalizować proces realizacji publicznych inwestycji drogowych i uporządkować rynek zamówień publicznych. W jej skład weszli przedstawiciele zarządców dróg, wykonawców, zamawiających i organizacji branżowych. Zgodnie z zapowiedzią ministra Jerzego Szmita, działania Rady mają się przyczynić do tego, aby koszty budowy dróg były niższe, przy zachowaniu standardów i jakości, a budownictwo drogowe rozwijało się stabilnie.
Jednym z głównych zadań przyresortowej Rady Ekspertów jest wypracowanie wzorców dokumentacji przetargowej dla publicznych inwestycji drogowych. Według zapowiedzi pierwsze wzory umów, które będą rekomendowane przez resort w publicznych postępowaniach przetargowych, zostaną opublikowane w ciągu najbliższych miesięcy.
– Finalizujemy projekty umów, które będą zalecane przez ministra dla tej branży. Myślę, że dwa pierwsze dokumenty, czyli umowa „zaprojektuj i wybuduj” oraz umowa na projektowanie, zostaną opublikowane na przełomie I i II kwartału – zapowiedziała Barbara Dzieciuchowicz.
„Zaprojektuj i wybuduj” to rodzaj procedury przetargowej, w której obowiązek sporządzenia dokumentacji projektowej spoczywa na wykonawcy inwestycji. Na nim skupia się również ryzyko związane z wadliwą, niekompletną albo błędną dokumentacją i ewentualne roszczenia z tego tytułu. W tej formule większość postępowań przetargowych ogłasza GDDKiA, największy podmiot zamawiający w zakresie publicznych inwestycji drogowych. Rada Ekspertów pracuje również nad warunkami kontraktów i wzorcami umów w formule „buduj” oraz „optymalizuj i buduj”.
Prezes OIGD zauważa, że jednolite wzorce umów powinny uporządkować sytuację w zamówieniach publicznych i będą dużym ułatwieniem zwłaszcza dla mniejszych podmiotów, które realizują publiczne przetargi.
– Największym i najsilniejszym merytorycznie zamawiającym jest GDDKiA. Inne podmioty, szczególnie te najmniejsze, często korzystały z umów i warunków przetargowych publikowanych na stronie Dyrekcji. Często odbywało się to na zasadzie „kopiuj–wklej” i nie zawsze pasowało do innych zamówień publicznych. Teraz, kiedy wypracujemy wzorce umów dostosowane również do mniejszych inwestycji, powinno to uporządkować sytuację na rynku – mówiła Barbara Dzieciuchowicz.
Jednym z kamieni milowych w pracach Rady Ekspertów był przyjęty niedawno katalog pozacenowych kryteriów ofert. W dotychczas rozstrzyganych przetargach, poza ceną, stosowane były kryteria gwarancji i terminu realizacji, ale w praktyce wielu wykonawców dawało skrajne warunki. Dlatego wybór wykonawcy był dokonywany na podstawie kryterium najniższej ceny.
– To bardzo ważny katalog, ponieważ nawet Urząd Zamówień Publicznych nie dał zamawiającym wskazówek, z jakich kryteriów pozacenowych mogą korzystać. Kryteria pozacenowe stanowią obecnie minimum 40 proc. oceny ofert. Istotne, żeby były one przemyślane i faktycznie spełniały swoją rolę, a nie były martwymi kryteriami albo przysparzały kłopotów zarówno zamawiającym, jak i wykonawcom – mówiła Barbara Dzieciuchowicz.
Zdaniem prezes OIGD te rozwiązania mogą sprawić, że zmniejszy się liczba sporów pomiędzy zamawiającymi a wykonawcami. Natomiast te, które się pojawią, mają być rozstrzygane już na etapie kontraktów lub przez komisję rozjemczą. Rada Ekspertów będzie postulować wprowadzenie takiej instytucji w postępowaniach przetargowych.
– Proponujemy powrót komisji rozjemczej i pracujemy nad formułą tego rozwiązania. Będzie specjalny dokument określający, w jaki sposób ma funkcjonować komisja rozjemcza. Mam nadzieję, że pewne spory uda się rozstrzygać już na etapie kontraktów i będzie mniej sytuacji konfliktowych, a wykonawcy rzadziej będą musieli dochodzić swoich praw w sądach – mówiła Barbara Dzieciuchowicz.
Rada Ekspertów, według zamierzeń resortu budownictwa, ma z czasem docelowo przekształcić się w Narodowe Forum Kontraktowe, które będzie pełnić rolę pośrednika między zamawiającymi a branżą budowlaną oraz nadzorować rynek zamówień publicznych i pilnować przestrzegania dobrych praktyk. W skład Rady wchodzi obecnie blisko 30 specjalistów z branży budownictwa drogowego.
– To pionierski zespół, bo dotychczas eksperci od budownictwa drogowego nie rozmawiali w takim gronie. Są w nim przedstawiciele wszystkich zamawiających, jeśli chodzi o drogi publiczne, wojewódzkie, powiatowe, gminne, miasta i metropolie. Poza tym przedstawiciele rynku, wykonawcy, projektanci, nadzór i oczywiście GDDKiA jako wiodący organ zamawiający. Dotychczas nie było takiej płaszczyzny do rozmów i nie było wspólnego dialogu, a każdy okopywał się na własnej pozycji. Brak dialogu wiązał się z wieloma problemami – mówił Barbara Dzieciuchowicz.
Źródło: Newseria