Polskie Stowarzyszenie Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych (PSWNA) zaprezentowało nowe wyliczenia dotyczące kosztów budowy dróg w dwóch konkurencyjnych technologiach nawierzchni przygotowane przez badacza z Politechniki Białostockiej.

Poza wynikami naukowego badania, organizacja przedstawiła także rezultat analizy porównawczej rzeczywistych kosztów budowy dróg na przykładzie drogi ekspresowej S5. Wnioski płynące z badania i analizy są jednoznaczne: asfalt jest od 10,5 proc. do nawet 25 proc. tańszy od betonu.

- Jednym z postulatów „Białej Księgi Branży Drogowej”, opracowanej w ubiegłym roku wspólnie przez koalicję 9 organizacji drogowych, był postulat przeprowadzenia rzetelnej i niezależnej analizy ekonomicznej w kontekście doboru technologii nawierzchni polskich dróg. Takiego opracowania bardzo brakowało, a decyzje o realizacji poszczególnych odcinków przez lata podejmowane były ‘ad hoc’, na podstawie niejasnych kryteriów – przypomina Andrzej Wyszyński, którego organizacja była jednym z inicjatorów przygotowania Białej Księgi – Nasze wyliczenia to pierwsze tak kompleksowe ujęcie tego trudnego zagadnienia i wierzymy w to, że przyczyni się do dalszej optymalizacji procesu inwestycji drogowych w Polsce.

Badanie przeprowadziła dr inż. Ewa Ołdakowska z Politechniki Białostockiej i objęło ono najczęściej stosowane typy konstrukcji nawierzchni asfaltowych i betonowych, wykorzystywane na drogach o różnym natężeniu ruchu (od dróg lokalnych, po najmocniej obciążone drogi krajowe).

W analizie wykorzystano wytyczne zawarte w aktualnych katalogach typowych nawierzchni i innych publikacjach Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad¹. Dane dotyczące cen i składników cenotwórczych oraz nakładów rzeczowych zostały zaczerpnięte z aktualnych opracowań wydawnictwa „Sekocenbud”² i Instytutu Rozwoju Miast³.

Koszt budowy dróg w dwóch technologiach nawierzchni
We wszystkich analizowanych wariantach porównywalnych, typowych nawierzchni asfaltowych i betonowych, technologia asfaltowa okazała się znacznie tańsza od betonowej. Różnice w kosztach wahały się między 10,5 proc. a 25 proc. na korzyść asfaltu, w zależności od zakładanego obciążenia ruchem drogowym projektowanej drogi (Kategoria Ruchu – KR).

- Przewagę asfaltu widać najmocniej w przypadku dróg lokalnych, o najmniejszym obciążeniu ruchem drogowym (KR 1 i KR 3) – mówi Andrzej Wyszyński, prezes PSWNA – Tam wybór technologii asfaltowej pozwala wygenerować oszczędności na poziomie nawet 25 proc. w stosunku do porównywalnych rozwiązań betonowych. W przypadku dróg krajowych: autostrad i dróg ekspresowych, gdzie ruch jest największy (KR 6 i KR 7), koszt budowy nawierzchni asfaltowej jest o ponad 10 proc. niższy od porównywalnych rozwiązań betonowych. Biorąc pod uwagę ogromne koszty planowanych inwestycji w krajową infrastrukturę drogową w obecnej perspektywie finansowej wybór nawierzchni asfaltowych pozwoli zaoszczędzić Polsce miliardy złotych – dodaje Wyszyński.

Poszukując niepodważalnych danych
Zaangażowani w projekt badawczy eksperci zwracali uwagę, że nawet najlepsze naukowe badania i modele badawcze obarczone są pewnym marginesem błędu związanym z faktem, że inwestycje drogowe to tak złożone i skomplikowane projekty, że nie sposób uwzględnić wszystkich zmiennych i czynników mających wpływ na ostateczny koszt inwestycji.

- Wśród tych dynamicznych czynników wskazać można zmieniające się ceny materiałów, np. asfaltu, który ze względy na potężny, ponad 60% spadek cen ropy naftowej na rynkach światowych w czasie ostatnich dwóch lat jest dziś znacznie tańszy – mówi Adam Wojczuk, wiceprezes PSWNA - Oparte na cenach katalogowych wyliczenia nie uwzględniają także ryzyk regulacyjnych i prawnych, związanych z planowanym obciążeniem branży cementowej kosztami reformy unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO². Dlatego postanowiliśmy sięgnąć także po dostępne dane o kosztach budowy realizowanych już odcinków polskich dróg. Wzięliśmy zatem pod uwagę dane dotyczące rzeczywistych, rynkowych kosztów budowy dróg, realizowanych w dwóch technologiach nawierzchni. Konieczne było jednak takie dobranie analizowanych odcinków, żeby porównywanie kosztów ich budowy nie budziło żadnych zastrzeżeń – dodaje Wojczuk.

Rzeczywiste koszty budowy dróg
Do takiej analizy idealnie nadawał się 128 km odcinek drogi ekspresowej S5 w województwie kujawsko-pomorskim. Inwestycję, na etapie rozpisywania przetargów, podzielono na 7 odcinków, z których 4 powstają w technologii asfaltowej, a 3 w betonowej. Wszystkie 7 odcinków spełniać ma identyczne parametry techniczne. Umowy na budowę wszystkich 7 odcinków zostały zawarte w 2015 roku, a realizacja projektów trwa.

Ponieważ przetargi zostały już rozstrzygnięte, wartości kontraktów na budowę odcinków są znane i ogólnodostępne. Przeprowadzona przez PSWNA analiza uwzględnia także zmienne niezwiązane z technologią nawierzchni, mające wpływ na koszt budowy poszczególnych odcinków, takie jak powierzchnia obiektów mostowych (różna na poszczególnych odcinkach).

Z analizy wynika, że odcinki asfaltowe były średnio o 18,4 proc. tańsze od odcinków betonowych, których parametry były dokładnie takie same. Średni koszt budowy kilometra drogi betonowej wyniósł 14,38 mln złotych, a asfaltowej 11,74 mln złotych.

- Przeprowadzone przez dr inż. Ewę Ołdakowską z Politechniki Białostockiej badanie oraz analiza rzeczywistych kosztów budowy dróg w dwóch technologiach to pierwsze tego typu opracowanie w Polsce - mówi Andrzej Wyszyński. - Wyliczenia zostały przeprowadzone zgodnie z jasną metodologią i na podstawie dostępnych, rynkowych danych. Bardzo liczymy na to, że dane te zostaną uwzględnione w ważnej debacie o przyszłości polskich dróg, w końcu chodzi o pieniądze nas wszystkich – dodaje Wyszyński.

Źródło: PSWNA

1 „Katalog Typowych Konstrukcji Nawierzchni Sztywnych” (zał. do zarządzenia nr 30 GDDKiA z dnia 16.06.2014 r.);  
„Katalog Typowych Konstrukcji Nawierzchni Podatnych i Półsztywnych” (zał. do zarządzenia nr 31 GDDKiA z dnia 16.06.2014 r.);
„WT –2 2014” (zał. do zarządzenia nr 54 GDDKiA z dnia 18.11.2014 r.)
2 informacje miesięczne „Błyskawica 9/2016” oraz zeszyty kwartalne nr 38/2016 i 41/2016
3 „Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych KNNR 6 – Nawierzchnie na drogach i ulicach”;
„Katalog Nakładów Rzeczowych KNR 2-31 – Nawierzchnie na drogach i ulicach”;
„Katalog Nakładów Rzeczowych KNR AT-03 –Nawierzchnie na drogach i ulicach wykonywane mechanicznie”