Tuż przed końcem 2019 r. GDDKiA ogłosiła przetarg na projekt i budowę ostatniego z odcinków, które powstaną w ramach budowy drogi S1 Kosztowy - Bielsko-Biała, którym jest obwodnica Oświęcimia (DK 44). 30 grudnia 2019 r. rozpoczęła się procedura przetargowa. Zainteresowani wykonawcy mogą zapoznawać się z warunkami przetargu i składać oferty do 3 marca 2020 r.

Przed wykonawcą, który wygra przetarg będzie:
- zaprojektowanie i wykonanie dwujezdniowej drogi krajowej klasy GP, obwodnicy Oświęcimia, która przebiegać będzie po nowym śladzie i zostanie dołączona do istniejącej DK44. Lokalizacja drogi obejmie województwa małopolskie i śląskie, powiaty oświęcimski i bieruńsko-lędziński oraz gminy Bojszowy i Oświęcim,
- uzyskanie w imieniu i na rzecz GDDKiA wymaganych prawem opinii, uzgodnień, pozwoleń, zezwoleń, decyzji niezbędnych do zaprojektowania i zrealizowania inwestycji,
- wybudowanie obiektów inżynierskich oraz infrastruktury towarzyszącej,
- opracowanie dokumentacji powykonawczej oraz uzyskanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie drogi.

Niezbędne będzie szczególne podejście
W ramach tego odcinka szczególnego podejścia wymaga fragment drogi zlokalizowany w sąsiedztwie Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz - Birkenau, byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady. W związku z tym został opracowany „Raport z oceny oddziaływania na dobro światowego dziedzictwa - Auschwitz - Birkenau niemiecki, nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945) dla inwestycji pn. „Budowa drogi ekspresowej S1 od węzła Kosztowy II w Mysłowicach do węzła Suchy Potok w Bielsku-Białej”, w którym szczegółowo opisano genezę specjalnego traktowania tego obszaru, przeprowadzono analizy uwarunkowań lokalizacji i rozwiązań elementów drogi oraz sformułowano zalecenia, które należy ująć na kolejnych etapach przygotowania i realizacji inwestycji.

Raport będzie również przedmiotem analizy ekspertów UNESCO, ponieważ obszar ten od 1979 roku znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa. Wykonawca opracowując projekt budowlany, powinien analizować zawarte w nim rozwiązania pod kątem zgodności z zapisami zawartymi w tym raporcie, gdyż sprawą priorytetową jest bezkonfliktowe funkcjonowanie „dobra światowego dziedzictwa” oraz drogi krajowej.

Budowa obwodnicy Oświęcimia na tle całości zadania
Dzięki ogłoszeniu postępowania przetargowego na budowę południowej obwodnica Oświęcimia w ciągu DK 44 o długości ponad 9 km, przetargi na wszystkie odcinki realizacyjne drogi ekspresowej od Mysłowic do Bielska-Białej zostały ogłoszone w tym roku, a zakończenie budowy całego przebiegu S1 zaplanowane jest na 2023 rok.

Odcinek I: węzeł Kosztowy II (z węzłem) - węzeł Oświęcim (bez węzła), w zakres którego wchodzą:
- droga ekspresowa o długości 12,865 km,
- obwodnica Bierunia o długości 2,1 km,
- trzy węzły drogowe (Kosztowy II, Lędziny, Bieruń),
- para Miejsc Obsługi Podróżnych o funkcji wypoczynkowo-usługowej: Lędziny Wschód (klasa II) oraz Lędziny Zachód (klasa III).

Odcinek II: węzeł Oświęcim (z węzłem) - Dankowice, w zakres którego wchodzą:
- droga ekspresowa o długości 15,165 km,
- trzy węzły drogowe (Oświęcim, Wola, Brzeszcze).

Odcinek III: Dankowice - węzeł Suchy Potok (z węzłem), w zakres którego wchodzą:
- droga ekspresowa o długości 12,02 km,
- dwa węzły drogowe: Stara Wieś, Suchy Potok,
- para Miejsc Obsługi Podróżnych o funkcji wypoczynkowo-usługowej: Dankowice Zachód (klasa) oraz Dankowice Wschód (klasa III),
- obwód utrzymania drogowego.

Odcinek IV: obwodnica Oświęcimia o długości ok. 9 km

Wszystkie odcinki realizowane będą w formule „projektuj i buduj”, a docelowo droga S1 będzie mieć 135 km długości. Stanie się nie tylko ekspresowym połączeniem od granicy państwa w Zwardoniu do lotniska w Pyrzowicach i autostrady A1, ale także ważnym połączeniem międzynarodowym. S1 znajduje się bowiem w VI korytarzu Transeuropejskiej Sieci Transportowej, łączącej kraje basenu Morza Bałtyckiego z krajami Europy Południowej i przebiegającej w osi priorytetowej TEN-T nr 25 czyli „osi drogowej Gdańsk-Brno/Bratysława-Wiedeń”. Przedłużeniem drogi ekspresowej S1 na południe od granic Polski jest słowacka autostrada D3 relacji Żylina - Skalite.

Skomplikowany proces przygotowań
Pierwsze prace projektowe związane z budową drogi ekspresowej S1 od węzła Kosztowy II w Mysłowicach do węzła Suchy Potok w Bielsku-Białej, wraz z budową południowej obwodnicy Oświęcimia, rozpoczęły się w październiku 2006 r. Rok później zadanie zostało ujęte w pierwszym kompleksowym programie wieloletnim - Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012, z terminem realizacji w latach 2011-2013.

Jednak ustalanie ostatecznego kompromisowego przebiegu drogi ekspresowej trwało blisko 10 lat. Było to spowodowane skomplikowanym charakterem terenu, przez który przebiega trasa:
- tereny wydobywcze czterech kopalń (KWK Ziemowit, Piast, Brzeszcze, PG Silesia),
- trzy obszary specjalnej ochrony Natura 2000 (Stawy w Brzeszczach, Dolina Dolnej Soły, Dolna Soła),
- sąsiedztwo Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau Byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady, czyli obszaru, który znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO,
- liczna zabudowa mieszkaniowa.

Najważniejsze decyzje dla budowy drogi ekspresowej wraz z obwodnicą Oświęcimia zapadały po 2015 r.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach została wydana przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach 30 czerwca 2016 r., przesądzając o wyborze ostatecznego wariantu drogi (wariant E).

9 czerwca 2016 r. GDDKiA wszczęła procedurę przetargową na opracowanie Koncepcji Programowej, a umowę w tym zakresie podpisano 22 listopada 2017 r.

15 marca 2017 r. Minister Infrastruktury podpisał Program Inwestycyjny dla budowy drogi ekspresowej S1 wraz z budową obwodnicy Oświęcimia, natomiast 12 lipca 2017 r. Rada Ministrów zaktualizowała Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.), w którym ujęta została budowa drogi ekspresowej S1 Kosztowy - Bielsko-Biała.

Źródło: GDDKiA O/Katowice