Pierwszym, podstawowym aktem prawnym normującym stosowanie urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego jest ustawa z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.). Art. 7 ust. 3 tej ustawy zawiera delegację: „Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność zapewnienia czytelności i zrozumienia znaków i sygnałów drogowych dla uczestników ruchu drogowego, określi w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także warunki ich umieszczania na drogach”. Na bazie tej delegacji obowiązuje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 220, poz. 2181 oraz z 2008 r. Nr 67, poz. 413, Nr 126, poz.813, Nr 235, poz.1596 i z 2010 r. Nr 65, poz.411), które w §1 pkt 4 wskazuje: „Szczegółowe warunki techniczne dla (…) urządzeń bezpieczeństwa ruchu i warunki ich umieszczania na drogach (…) określa załącznik nr 4 do rozporządzenia”.
Należy również zaznaczyć, że rozporządzeniem ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 65, poz.411), zostało uregulowane stosowanie drogowych barier ochronnych zgodnie z normą PN-EN 1317 pt.: ”Systemy ograniczające drogę” (norma ta określa kryteria badań zderzeniowych i metody badań, którym powinny być poddane systemy ograniczające drogę, w tym drogowe bariery ochronne, aby mogły być stosowane na drogach publicznych).
Kolejnym istotnym aktem prawnym odnoszącym się do stosowania urządzeń brd jest ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623), która w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustanawia delegację: „Właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określą w drodze rozporządzenia warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie”. Obowiązujące na tej podstawie rozporządzenie ministra transportu i gospodarki morskiej z 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 43, poz.430) w §128 nakazuje: „Na drodze powinno być przewidziane miejsce na urządzenia techniczne określone w odrębnych przepisach, w taki sposób, aby gwarantowało to bezpieczne korzystanie z drogi”.
Wymagania ogólne dla urządzeń brd
Urządzenia brd stosuje się przede wszystkim w celu zapewnienia ochrony życia oraz w ograniczonym zakresie mienia uczestników ruchu drogowego i osób pracujących na drodze. Na drodze można umieszczać urządzenia brd dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie, które zostały właściwie oznaczone oraz dla których:
- wydano certyfikat na znak bezpieczeństwa – w odniesieniu do wyrobów podlegających certyfikacji,
- dokonano oceny zgodności – w odniesieniu do wyrobów nie podlegających certyfikacji,
- wydano atest lub certyfikat w kraju wytworzenia, co do których nie jest wymagane nadanie znaku bezpieczeństwa.
Urządzenia brd powinny mieć wyraźne i trwałe oznakowanie podające: nazwę lub znak towarowy i rok produkcji.
W urządzeniach bezpieczeństwa ruchu, z którymi mogą stykać się piesi należy zaokrąglać ich ostre krawędzie. Lica urządzeń brd, od strony ruchu pieszych i pojazdów, takie jak zapory drogowe, tablice kierujące i prowadzące powinny być odblaskowe. Odblaskowość ta nie może być mniejsza niż odblaskowość znaków drogowych pionowych zastosowanych na danym odcinku drogi. Pozostałe urządzenia brd, takie jak: separatory ruchu, bariery ochronne, wyposaża się w elementy odblaskowe. Natomiast konstrukcje wsporcze urządzeń brd powinny być stabilne i nie powodować zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego. Ponadto od urządzeń brd wymaga się estetycznego wyglądu, łatwości w wykonywaniu konserwacji, odporności na działanie środków chemicznych i warunków atmosferycznych.
Leszek Kornalewski
Instytut Badawczy Dróg i Mostów
Zespół Centrum Monitoringu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego