Jakie są zalety i korzyści mieszanek na ciepło? - Korzyści są wielorakie – odpowiada Egbert Beuving. - Dzięki mieszance, której nie trzeba podgrzewać do wysokich temperatur, możemy zaoszczędzić energię. Wielkość oszczędności zależy od wykorzystywanej metody, a waha się ona od 10 do 30 procent. Ponadto wykorzystując mieszanki niewymagające wysokich temperatur zmniejsza się emisję gazów cieplarnianych. Zmniejsza się także emisję odorów i pyłów. Zatem w ten sposób ogranicza się negatywne oddziaływanie na środowisko – podkreśla Egbert Beuving.
Mieszanki o niższych temperaturach są też mniej szkodliwe dla zdrowia osób wykonujących nawierzchnie asfaltowe. Niższe jest bowiem ryzyko ciężkich oparzeń czy zatruć emisjami oparów. Również dużo mniejsze uciążliwości odczuwają mieszkańcy osiedli sąsiadujących z trasami, na których układane są mieszanki w technologiach na ciepło. Korzyścią tych technologii jest też szybsze oddanie do użytku drogi, na której wykonywany jest remont nawierzchni. - Parametry użytkowe nawierzchni wykonanych w technologiach na ciepło są identyczne jak w technologiach mieszanek na gorąco. Warto jednak zaznaczyć, że w niektórych przypadkach można też mówić o lepszej jakości w stosunku do tradycyjnych mieszanek, ponieważ udaje się uzyskać większą gęstość (lepsze zagęszczenie) warstwy nawierzchni, co zapewnia lepszą jej trwałość. Ponadto stosując w tych technologiach mniej energii można – zachowując poziom kosztów – sięgnąć po lepsze jakościowo gatunki asfaltu, co również ma niebagatelne znaczenie w aspekcie jakości nawierzchni. Mieszanki te są bowiem rozkładane w niższych temperaturach, lepiszcze nie ulega nadmiernemu starzeniu, a plastyczna mieszanka łatwiej poddaje się zagęszczaniu. Mieszanki te można więc stosować w niższych temperaturach i nadal uzyskiwać pożądany efekt – tłumaczy Egbert Beuving.
Do produkcji mieszanek na ciepło w zasadzie służą te same wytwórnie, w których wytwarzane są mieszanki na gorąco. Tym, co okazało się zaskakujące, jest fakt podniesienia wydajności tych instalacji, co między innymi wynika z krótszego czasu potrzebnego do nagrzania kruszywa. Tę właśnie zaletę szczególnie akcentuje Juan A. Gonzalez, zaznaczając iż wzrost wydajności może sięgnąć nawet 30 procent. Dodaje on też, że optymalizowanie procesu produkcji daje ogromne oszczędności w zużywanych paliwach. W wykonywanych przez niego badaniach i analizach dane wskazały, że przy obniżeniu temperatury produkcji mieszanki o 35 stopni C, uzyskuje się oszczędności nawet rzędu 20-24 procent. Ponadto, mieszanki na ciepło dają możliwość ich transportu na znacznie większe odległości w stosunku do tradycyjnych mieszanek. – Przeprowadziliśmy eksperyment polegający na mierzeniu temperatury mieszanki w funkcji czasu. Zagęszczanie mieszanki trzeba przeprowadzić zanim jej temperatura nie spadnie poniżej wymaganej. W przypadku mieszanek na ciepło zyskujemy dodatkowy czas, w którym mieszanka zachowuje plastyczność i podatność na zagęszczanie – podkreśla Juan A. Gonzalez.
Zastosowanie
Mieszanki na ciepło są praktycznie stosowane już w prawie wszystkich krajach europejskich. Ich produkcja jednak nie jest jeszcze na dużą skalę. Decydujący jest tu koszt, który jest wyższy w stosunku do typowych mieszanek mineralno-asfaltowych na gorąco. Ale jako przykład rozwoju ich produkcji warto przytoczyć francuską firmę Colas. Produkuje ona mieszanki na ciepło stanowiące 6 procent ogólnej światowej ich produkcji, a w samej Francji ten udział wynosi nawet 12 procent. W 2020 roku firma ta planuje uzyskać 50-procentowy udział tych mieszanek w swojej produkcji. Argumentuje to korzyścią dla środowiska.
W świecie liderem technologii na ciepło są Stany Zjednoczone. W ubiegłym roku wyprodukowały około 30 mln ton mieszanki w technologii WMA, co stanowiło 7 procent całkowitej produkcji mieszanek w tym kraju. W tym roku ten udział ma sięgnąć już 10 procent. - Stany Zjednoczone zainteresowały się mieszankami na ciepło w 2000 roku na konferencji Euroasphalt&Eurobitume w Madrycie. Zaczęły też pracować nad własnymi technologiami. Powołano tam specjalną grupę roboczą, której celem jest ocena i implementacja WMA oraz dzielenie się informacjami. NAPA, amerykański odpowiednik EAPA, opracował wytyczne dla mieszanek mineralno-asfaltowych na ciepło. Opublikowano już drugie uaktualnione ich wydanie. Amerykanie widzą przyszłość tych mieszanek, bo ich urabialność ma istotne znaczenie we wbudowywaniu w trudnych warunkach, ponadto skracają one czas wykonania, niosą korzyści środowiskowe oraz promują firmy je stosujące jako „zielone” – mówi Egbert Beuving.
W europejskich państwach stopień wdrożenia i stosowania technologii mieszanek na ciepło jest zróżnicowany. – Na przykład w Niemczech wykorzystywanych jest kilka technologii mieszanek na ciepło. Trend w stosowaniu tych technologii jest narastający, choć nie są one jeszcze w przewadze. W Niemczech opracowano doskonałe wytyczne stosowania mieszanek w technologiach na ciepło pt. „Rady i triki” (Tips and tricks developed by professional for professionals) – podkreśla Egbert Beuving.
Te mieszanki są również stosowane i sprawdzane w Norwegii. W tym roku rozpocznie się tam duża inwestycja, polegająca na wykonaniu z użyciem mieszanek na ciepło 15 jednokilometrowych próbnych odcinków. Zadaniem tych testowanych odcinków będzie wykazanie zalet i wad technologii na ciepło. - W Norwegii stosowanie tych technologii podyktowane jest też względami bhp, to jest ograniczeniem ich negatywnego wpływu na zdrowie pracowników wykonujących roboty drogowe. Co prawda nie ma wyraźnych przeciwwskazań, jeśli chodzi o emisję oparów, ale nie zmienia to faktu, że Norwegowie zapobiegawczo starają się zapewnić swoim robotnikom dobre warunki otoczenia pracy oraz chronić środowisko naturalne – zastrzega Egbert Beuving.
Agnieszka Serbeńska
Konsultacja: dr Krzysztof Błażejowski
Egbert Beuving, dyrektor European Asphalt Panement Association (EAPA) i Juan A. Gonzalez z CECA Arkema Group gościli na XXIV Seminarium Technicznym pt. „Mistrzowskie technologie”, zorganizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych (24-25 marca 2011 r., Jachranka koło Warszawy).