Równolegle do Systemu Sterowania Ruchem (UTSC), jako współdziałający wdrażany był System Nadzoru Ruchu Tramwajowego (TTSS), odpowiedzialny za nadzór nad ruchem tramwajów oraz za sterowanie tablicami informacji pasażerskiej (system obecnie obsługuje 82 tablice przystankowe).

– W tramwajach są zamontowane autokomputery, które poprzez GPRS przesyłają informacje do serwerów o pozycji pojazdów. Serwery z kolei przesyłają do tablic przystankowych informacje dla pasażerów o przewidywanych czasach odjazdów z danych przystanków. Natomiast na stacji dyspozytorskiej w ZIKiT możemy śledzić punktualność kursów tramwajowych – mówi Łukasz Gryga. Dodatkowo powstanie druga stacja dyspozytorska w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym do wykonywania kontroli wykonywanych przewozów.

Autokomputer zainstalowany w pojeździe, poza pozycjonowaniem za pośrednictwem GPRS, ma możliwość również podawania motorniczemu informacji o realizowanym czasie przejazdu i pokonywanej trasie. Autokomputer zainstalowany w nowych pojazdach ponadto obsługuje wewnątrz pojazdu kasowniki i wyświetlacze oraz podaje głosowe powiadomienia o przystankach.

Najważniejszym jednak aspektem TTSS jest przekazywanie do sygnalizacji świetlnej zapotrzebowania na priorytet dla  ruchu tramwajów. Odbywa się to za pomocą nadajników radiowych. W zależności od skrzyżowania ta informacja jest nadawana z różnych odległości. W ten sposób sygnalizacja jest przygotowywana do zmiany. Gdy tramwaj już dojeżdża blisko wówczas sygnalizacja otrzymuje drugi sygnał radiowy uruchamiając dla niego priorytetowy sygnał zielony. Zmiana może odbyć się poprzez przedłużenie wyświetlania już świecącego sygnału bądź poprzez przydzielenie fazy poza kolejnością. Tramwaj opuszczając skrzyżowanie ponownie nadaje komunikat do sterownika sygnalizacji świetlnej, aby sygnalizacja mogła powrócić do normalnego trybu pracy.

***

Poza pierwotnie zainstalowanym przez firmę Simens systemem sterowania ruchem (obejmującym centrum i drugą obwodnicę miasta oraz trasę KST – linia 50), elementy jego rozbudowy wykonywane były w ramach zadań finansowanych z funduszy unijnych 2007-2013 (dedykowanych bezpośrednio na rozbudowę systemu bądź na projekty drogowe). W projekcie „Rozwoju Systemu Zarządzania Transportem Publicznym w Krakowie” realizowany jest kontrakt „Rozbudowa Systemu Sterowania Ruchem (UTCS)” (Bronowice, al. Pokoju, Nowohucka). Będzie on uruchamiany z końcem tego roku. Natomiast rozszerzania systemu wykonano projektach modernizacji następujących układów drogowych:

- rozbudowa ul. Surzyckiego - ul. Botewa oraz budowa ul. Śliwiaka (przedłużenie ul. Botewa do drogi ekspresowej S7) – 14 sygnalizacji świetlnych;

- budowa linii tramwajowej łączącej ul. Brożka oraz Kampus UJ wraz z systemem sterowania ruchem i nadzoru - projekt ten jest na ukończeniu.

W tym roku rozpocznie się przebudowa linii tramwajowej na odcinku Rondo Mogilskie - al. Jana Pawła II - Plac Centralny. Inwestycja ta przyniesie kolejne rozszerzenie systemu sterowania ruchem w Krakowie o 15 sygnalizacji. Natomiast w trakcie przygotowań jest rozbudowa linii tramwajowej KST, etap II B (wraz z układem drogowym ul. Lipska - ul. Wielicka).

Z dofinansowaniem funduszy perspektywy unijnej 2014-2020 planowane jest wykonanie projektu, polegającego na rozszerzeniu systemu sterowania ruchem o obszary dotąd nim nie objęte, tam gdzie występuje tylko lokalna koordynacja. W ramach tego projektu wstępnie przewiduje się następującą rozbudowę Systemu Sterowania Ruchem:

- Zakopiańska  na odcinku (Brożka – Opatkowicka),

- Turowicza na odcinku (Podmokła – Strumienna),

- Wielicka – na odcinku (Bieżanowska – Ochota),

- Opolska - Lublańska na odcinku (R. Ofiar Katynia – Wiślicka),

- 29 Listopada na odcinku (Prandoty – do granic miasta),

- Brodowicza - Pilotów- Młyńska na odcinku (Beliny Prażmowskiego - R. Polsadu).

Dodatkowo w ramach projektu planuje się wyposażyć w autokomputery flotę autobusów miejskich w Krakowie, co umożliwi likwidację problemów w sterowaniu ruchem na skrzyżowaniach oraz umożliwi przydzielanie priorytetu dla autobusów, a także podawanie informacji wyświetlanej na tablicach.

Rozszerzanie systemu planowane jest również w ramach - przygotowywanych do sfinansowania z unijnych funduszy nowej perspektywy - modernizacji układów drogowych (inwestycji strategicznych): budowa linii tramwajowej KST etap IIIA (os. Krowodrza Górka – os. Górka Narodowa), rozbudowa ul. Kocmyrzowskiej, rozbudowa ul. Igołomskiej i budowa Trasy Łagiewnickiej wraz z linią tramwajową.

Agnieszka Serbeńska

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji RP Oddział w Krakowie wraz z Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie zorganizowało seminarium pn. „Dobre praktyki stosowane w zarządzaniu systemem transportu zbiorowego Krakowa”. Odbyło się ono 21 czerwca 2013 r. w Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. Seminarium było okazją do prezentacji przedsięwzięć wdrażanych w Krakowie przez ZIKiT w ramach projektu „Rozwój Systemu Zarządzania Transportem Publicznym w Krakowie”. W trakcie tego spotkania Łukasz Gryga z ZIKiT omówił jedno z zadań polegające na wdrożeniu systemu sterowania ruchem. Artykuł „Obszarowy system sterowania ruchem i nadawanie priorytetu dla transportu zbiorowego w Krakowie” wspólnego autorstwa Grzegorza Firlejczyka, Łukasza Grygi i Michała Wojtaszka z ZIKiT został opublikowany w wydaniu czerwcowym miesięcznika naukowo-technicznego SITK RP „Transport miejski i Regionalny”. Również o szczegółach krakowskiego projektu można przeczytać w materiale Łukasza Grygi, opublikowanym na stronie internetowej ZIKiT; patrz: System Sterowania Ruchem