Drukuj

W „Raporcie o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2012 roku”, przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, podkreślono, że wśród czynników, które mają decydujący wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym, najbardziej znaczący jest błąd człowieka. W zdecydowanej większości jest on przyczyną powstawania wypadków drogowych. Czynniki związane z drogą i pojazdem mają zdecydowanie mniejsze znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

 

W 2012 roku z winy kierujących pojazdami doszło do 30 186 (w roku 2011: 32 188) wypadków, co stanowiło 81,5% ogółu wypadków. W wyniku wypadków spowodowanych przez kierujących śmierć poniosło 2511 (w 2011 r.: 2841) osób, czyli 70,3% ogółu zabitych, a 39 002 (w 2011 r.: 41 803) osoby zostały ranne, co stanowiło 85,2% ogółu rannych w wypadkach drogowych.

W roku 2012, podobnie jak w latach poprzednich, najczęstszą przyczyną wypadków drogowych spowodowanych przez kierujących pojazdami były: niedostosowanie prędkości do warunków panujących na drodze (8550 wypadków, czyli 28,3% ogółu wypadków spowodowanych przez kierujących), nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (7922 wypadki, czyli 26,2%), nieprawidłowe zachowanie wobec pieszego, czyli nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla pieszych oraz nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu (4380 wypadków, czyli 14,5% ogółu wypadków spowodowanych przez kierujących).

Wśród sprawców wypadków kierujących pojazdami większość stanowili mężczyźni (74,6%). Kobiety spowodowały 21% wypadków (w 4,3% przypadków brak danych).

Wykres 2. Przyczyny wypadków drogowych spowodowanych przez kierujących w roku 2012; źródło KGP

Największą liczbę sprawców - kierujących pojazdami notuje się w przedziale wiekowym 25-39 lat. W roku 2012 spowodowali oni 10 192 wypadki, czyli 33,8% ogółu wypadków spowodowanych przez kierujących. Osoby w wieku 40-59 lat spowodowały 7572 wypadki, czyli 25,1% ogółu, natomiast osoby w wieku 18-24 lata spowodowały 6526 wypadków, czyli 21,6% wszystkich spowodowanych przez kierujących.

Kolejną grupą sprawców wypadków drogowych byli piesi. W 2012 roku spowodowali oni 3735 wypadków, czyli 10,1% ogółu (w roku 2011: 4377), w wyniku których śmierć poniosło 625 osób, czyli 17,5% ogółu zabitych (754), a obrażenia odniosły 3182 osoby, czyli 6,9% wszystkich rannych (3718).

Najczęstszymi przyczynami wypadków z winy pieszych były: wejście na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd (2071 wypadków, czyli 55,4% wszystkich zdarzeń spowodowanych przez pieszych), przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym (441 wypadków, czyli 11,8% ogółu), wejście na jezdnię zza pojazdu, przeszkody (433 wypadki, czyli 11,6% ogółu), wejście na jezdnię przy czerwonym świetle (310 wypadków, czyli 8,3%).

Wśród pieszych - sprawców wypadków, większość stanowili mężczyźni (67,3%). Kobiety spowodowały 32,1% wypadków.

Wykres 3. Przyczyny wypadków drogowych spowodowanych przez pieszych w roku 2012; źródło KGP

Najmniej liczną grupą sprawców wypadków drogowych są pasażerowie. W 2012 roku spowodowali oni 125 wypadków (w roku 2011: 105), w których 3 osoby zginęły (4), a 134 zostały ranne (105).

Z kolei stan techniczny pojazdu był w 2012 roku przyczyną 55 wypadków drogowych (w roku 2011: 80), zginęło w nich 6 osób (5), a rany odniosło 66 (97). Najwięcej stwierdzono braków w oświetleniu (52,7% ogółu przypadków) oraz w ogumieniu (21,8%). Z powodu niezawinionej przez kierujących niesprawności technicznej pojazdów miało miejsce 100 wypadków, w których zginęło 6 osób, a 130 odniosło obrażenia.

Policyjne dane wskazują, że najwięcej osób ginie w wypadkach na drogach krajowych. W roku 2012 doszło na nich do 9821 wypadków, w których zginęły 1352 osoby, a 11 892 zostały ranne. Na drogach powiatowych doszło do 8451 wypadków, w których zginęło 714 osób, a 10 237 zostało rannych. Na drogach wojewódzkich doszło do 6287 wypadków, w których zginęły 803 osoby, a 8037 zostało rannych.

Za najbezpieczniejsze drogi w kraju uznać należy drogi gminne, mimo że najmniej osób ginie w wypadkach na autostradach (w roku 2012: 44, w 2011: 37), ponieważ autostrady stanowią jedynie niewielki odsetek wszystkich ciągów komunikacyjnych w Polsce. Na drogach gminnych zginęło 196 osób, co stanowi 5,5% wszystkich śmiertelnych ofiar wypadków w Polsce w 2012 roku.

W 2012 roku nietrzeźwi użytkownicy dróg uczestniczyli w 4467 wypadkach drogowych (ofiary i sprawcy), czyli w 12,1% ogółu wypadków, w których śmierć poniosły 584 osoby (16,4% ogółu zabitych), a 5305 osób odniosło obrażenia (11,6% ogółu rannych).

W 2012 roku nietrzeźwi uczestnicy ruchu drogowego byli sprawcami 3407 wypadków drogowych (9,2% ogółu), w których zginęło 475 osób (13,3% wszystkich ofiar śmiertelnych), a rannych zostało 4071 osób (8,9%).

Najliczniejszą grupę nietrzeźwych sprawców wypadków drogowych stanowili kierujący pojazdami. Byli oni sprawcami 2336 wypadków (w roku 2011: 2717), w których zginęło 306 osób (300), a rannych zostało 3125 osób (3753).

Nietrzeźwi kierujący stanowili 7,7% wszystkich sprawców wypadków drogowych spowodowanych przez kierujących (w roku 2011: 8,4%). W porównaniu z 2011 rokiem nastąpił spadek liczby wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących o 381 (czyli o 14%).

Wykres 4. Liczba wypadków drogowych (i ich ofiar) spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących pojazdami w latach 2008–2012; źródło KGP

Z danych KGP wynika, że w roku 2012 w Polsce ujawniono 171 020 osób, które kierowały pojazdem, będąc pod wpływem alkoholu lub podobnie działającego środka. Oznacza to spadek w stosunku do roku poprzedniego o 6,8% (w roku 2011 było ich 183 488).

Najwięcej kierujących w stanie po użyciu alkoholu (i w stanie nietrzeźwości) lub podobnie działającego środka w roku 2012 policjanci zatrzymali w województwach: wielkopolskim (20 310), śląskim (15 195) i dolnośląskim (13 328). Najmniej na terenie działania Komendy Stołecznej Policji (5505), w woj. opolskim (5650) i woj. warmińsko-mazurskim (6151).

Źródło: Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2012 roku, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa 2013