Artykuły

Unijny Projekt Zrównoważonej Miejskiej Mobilności o akronimie CIVITAS MIMOSA jest na finiszu. Biorące w nim udział europejskie miasta: Bolonia, Tallin, Funchal, Utrecht i Gdańsk, przez cztery minione lata wprowadzały innowacyjne rozwiązania, przekonujące mieszkańców do idei zrównoważonego transportu jako jednego z najważniejszych czynników poprawy jakości życia w miastach.

CIVITAS MIMOSA to innowacyjna współpraca między miastami Bolonia (Włochy), Funchal (Portugalia), Gdańsk (Polska), Tallin (Estonia), i Utrecht (Holandia). MIMOSA jest skrótem od motta projektu: „Tworzenie innowacji w dziedzinie mobilności i zrównoważonego działania”. Celem tego projektu jest zapewnienie mobilności dla wszystkich obywateli, bez obciążania środowiska lub osłabienia gospodarki miast.

Bolonię, Funchal, Gdańsk, Tallin i Utrecht połączyły działania pod  przewodnim hasłem:  „Naucz się jak lepiej przemieszczać się i żyć w lepszym mieście“. Celem każdego z miast było zastosowanie zintegrowanego podejścia obejmującego rozwiązania technologiczne, infrastrukturalne oraz metody zaangażowania mieszkańców. Natomiast nadrzędnym celem tych działań było wykształcenie nowego sposobu myślenia, zgodnie z którym świadome wybory transportowe nie są postrzegane jako wyrzeczenie, lecz jako zmiana w kulturze transportowej i sposobie podróżowania w mieście.

Koordynacja przez Bolonię

Bolonia poszukując rozwiązań skomplikowanych problemów komunikacyjnych przystąpiła wcześniej do programu CIVITAS Plus. Udział w tym projekcie poprzedziło przyjęcie przez władze Bolonii Ramowego Planu Ruchu Miejskiego, służącego łagodzeniu skutków zakorkowanych ulic, zanieczyszczenia powietrza i wypadków. Założenia tej strategii były oparte na promowaniu i wspieraniu zrównoważonego transportu. W ramach CIVITAS miasto podjęło się pilotowania kilka zintegrowanych i całkowicie nowatorskich rozwiązań transportowych. W efekcie przyjęło rolę koordynatora projektu CIVITAS MIMOSA (inicjatywa CIVITAS jest współfinansowana w ramach programu ramowego UE RTD, część Energia i Transport).

Bolonia jest stolicą włoskiego regionu Emilia-Romania. Jest siódmym pod względem wielkości miastem we Włoszech, ważnym ośrodkiem akademickim oraz węzłem komunikacyjnym o ogromnym znaczeniu w krajowym systemie dróg. Miasto liczy około 380 000 mieszkańców, a w jego obszarze metropolitalnym łącznie zamieszkuje prawie milion osób.

Średniowieczne śródmieście Bolonii tworzą charakterystyczne wąskie i kręte uliczki oraz przylegające do nich kamienice z arkadami, podcieniami i portykami. W takim układzie urbanistycznym trudno pogodzić potrzeby zachowania dziedzictwa kulturowego z transportowymi. W mieście ciągu roku notuje się 2 miliony miejskich podróży, co w konsekwencji wywołuje zatłoczenie komunikacyjne w ciasnym centrum oraz  wzmożone zanieczyszczenie powietrza.

Bolonia w ramach unijnego projektu skupiła się na działaniach w obszarze zabytkowego śródmieścia, wyznaczając tam strefę ograniczonego ruchu - LTZ (skrót od angielskiego określenia strefy ograniczonego ruchu). W obszarze tym jest niewiele miejsca na ruch i parkowanie pojazdów, co sprawia problemy kierowcom i negatywnie wpływa na jakość życia mieszkańców. Obszar LTZ był świetną platformą do stopniowo wprowadzanych rozwiązań w zakresie technologii, infrastruktury i komunikacji w połączeniu z ograniczeniem dostępu. Celem tego było osiągniecie poprawy organizacji ruchu w mieście i bezpieczeństwa na drogach oraz zwiększenie liczby użytkowników komunikacji miejskiej.

Głównym elementem bolońskiego projektu była kampania marketingowa realizowana równocześnie z przygotowaniem i wdrożeniem działań w zakresie transportu. Aby podnieść świadomość mieszkańców, firm i partnerów społecznych, miasto opracowało program spotkań, warsztatów, wydarzeń i prezentacji. Były one okazją do tego, by zaangażować mieszkańców i zachęcić ich do pomocy w ocenie efektów realizowanych działań oraz pozyskać cenne dane do tworzenia planów na przyszłość.

Zrealizowane w latach 2006–2011 działania projektu MIMOSA pomogły poprawić jakość powietrza zmniejszając o 26% poziom pyłu PM 2,5 i o 18% pyłu PM 10 (na podstawie pomiarów wykonanych w śródmieściu). Samochody nieprawidłowo zaparkowane na wąskich ulicach obszaru LTZ często przeszkadzały w ruchu pojazdów i spowalniały transport miejski. Skutecznym rozwiązaniem okazał się system ITS z mobilnymi kamerami, wyposażonymi w system automatycznego rozpoznawania tablic rejestracyjnych ANPR, wykrywającymi nieprawidłowo zaparkowane pojazdy. Pierwszymi efektami tego rozwiązania była większa punktualność transportu miejskiego i spadek liczby mandatów aż o 68 procent w okresie dwóch lat.

Kolejnym nowatorskim rozwiązaniem opartym na ITS było wprowadzenie systemu STARS, który kontroluje przestrzeganie sygnalizacji świetlnej. System ten korzysta z kamer podłączonych do pętli indukcyjnych pod powierzchnią ulicy, które włączają się razem z czerwonym światłem. Również w tym przypadku wyniki były imponujące: liczba wypadków i poważnych obrażeń odnotowana na 16 skrzyżowaniach z zamontowanym systemem STARS spadła o 45 procent. Po odwołaniach kierowców anulowano tylko 400 z 20 000 przyznanych punktów karnych.

Tweet