Założeniem norymberskiego programu “Mobilność dla każdego” jest to, by dostępność transportu i infrastruktury była nieustannym dążeniem, długofalową polityką zmian i celów (pośrednich i bezpośrednich), prowadzących do maksymalnej wolności i niezależności osób niepełnosprawnych. Dialog ze środowiskiem osób niepełnosprawnych, dzielenie się wiedzą oraz wspólne poszukiwanie rozwiązań od początku wdrożenia programu są jego filarami.
W latach siedemdziesiątych VAG rozpoczął swoją drogę do dostępności. Gdy w 1972 roku otwarto metro, zorganizowano pierwsze szkolenie z właściwego wykorzystania schodów ruchomych i wind, w którym uczestniczyli seniorzy, osoby na wózkach i rodzice z wózkami dziecięcymi. Lata osiemdziesiąte były okresem intensywnych dyskusji i strategicznych decyzji. VAG powołało specjalnego komisarza ds. dostępności, który miał zagwarantować rzetelne zbadanie i spełnianie potrzeb osób niepełnosprawnych. Według pierwszego raportu aż 20 procent mieszkańców Norymbergii miało problem z mobilnością. Ponieważ grupa takich pasażerów nie była jednolita pod kątem odczuwania barier, VAG podjął decyzję o wypracowaniu rozwiązań satysfakcjonujących reprezentantów każdej niepełnosprawności, co legło u podstaw ustanowienia wysokich standardów dostępności dla wszystkich klientów. Lata dziewięćdziesiąte odznaczały się poszukiwaniem przyjaznych rozwiązań na rynku. Ustanowiono standard zakupów taboru niskopodłogowych autobusów z przyklękiem. Na początku pierwszej dekady XXI wieku uzupełniano standardy o inne rozwiązania. Wówczas również rozpoczęły się intensywne prace nad dostosowaniem całej infrastruktury. VAG rozpoczął podnoszenie wszystkich peronów tramwajowych do 20-25 cm wysokości, a autobusowych do 15-18 cm. Przystanki zostały wyposażone w ścieżki dla niewidomych i oznaczenia skrajni. W 2003 roku, który był w całej Unii Europejskiej poświęcony osobom niepełnosprawnym, VAG otrzymał za swoje działania nagrodę od Europejskiego Forum Niepełnosprawności. Zorganizowano liczne warsztaty i konferencje mające na celu przepływ wiedzy do innych podmiotów świadczących usługi transportowe i popularyzację właściwych postaw przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu.
Doświadczenia VAG w zakresie zwiększania dostępności przewozów dla wszystkich pasażerów pozwoliło na sformułowanie wniosków i podpowiedzi dla innych operatorów transportu:
- dialog ze środowiskiem osób niepełnosprawnych jest podstawą sukcesu,
- lobbing w kwestiach dostępności jest niezbędny w procesie jej zwiększania,
- różnorodność pasażerów wymusza kompromisy,
- rozwój społeczeństwa jest wyzwaniem dla transportu na przyszłość i wymaga koncentracji na etapie planowania,
- czynnik ludzki jest najważniejszym elementem zmiany teorii dostępności w praktykę.
Michał Dębiec
- ekspert ds. niepełnosprawności i dostępności przestrzeni publicznej Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego, członek Powiatowej Rady Osób Niepełnosprawnych w Krakowie
Literatura:
- www.MoimiOczami.pl;
- M. Dębiec, „Transport publiczny dla każdego”, Komunikacja publiczna – wydanie 2,3/2012
W marcu 2012 r. w Urzędzie Miasta w Krakowie odbyła się konferencja CATALIST poświęcona dostępności transportu zbiorowego dla osób o ograniczonej mobilności. Organizatorem konferencji „Dostępność i bezpieczeństwo w transporcie publicznym osób o ograniczonej mobilności” był Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Krakowa. Zaplanowanie warsztatów, prowadzenie i moderację dyskusji powierzono Michałowi Dębcowi z Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego. Współprowadzącym konferencję był także Bogdan Dąsal – pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. osób niepełnosprawnych.
Konferencja była spotkaniem planistów transportu, pragnących dowiedzieć się więcej o barierach towarzyszących życiu osób z ograniczoną mobilnością (stwierdzenie to odnosi się do wszystkich pasażerów, którzy tymczasowo lub trwale są niepełnosprawni sensorycznie lub motorycznie). Jej częścią były warsztaty, podczas których uczestnicy w ćwiczeniach symulujących mogli bezpośrednio odczuć i zrozumieć trudności, na jakie natykają się niepełnosprawni w transporcie publicznym.
Podczas konferencji prezentacje wygłosili uznani w środowisku międzynarodowym eksperci ds. dostępności przestrzeni publicznej i transportu: Steven Golden (Transport for London), Eva Rödsta (Vasttraffik Goteborg), Roland Krpata (Wiener Linien GmbH & Co KG), Wolfgang Lagath (VAG transport-corporation Nuremberg) oraz Graham Lightfoot (Mandes Limited, Irlandia). Na podstawie wystąpień Evy Rödsta i Wolfganga Lagatha powstała ta część artykułu. Eva Rödsta jest menadżerem w dziale informacji Specjalnych Usług Transportowych w Goteborgu. Była także menadżerem projektów szkoleniowych, kierowanych do pasażerów niepełnosprawnych. Wolfgang Lagath przewodzi departamentowi technologii w przedsiębiorstwie transportowym VAG w Norymberdze, któremu podlegają tramwaje, autobusy i metro. Jest odpowiedzialny za jakość oraz dostępność usług dla osób niepełnosprawnych. Aktywnie uczestniczy w pracy badawczej Stowarzyszenia Transportu i Dróg, gdzie zajmuje się transportem publicznym. W innych stowarzyszeniach para się informacją pasażerską i zarządzaniem ruchem.
- «« poprz.
- nast.
