Artykuły

To, co najbardziej różni podejście DG-TREN i ETSC to znaczenie celów ilościowych. Wcześniejszy konsensus pozwalał sądzić, że cele ilościowe do roku 2020 będą stanowiły element krytyczny czwartego planu działań, jednak wypowiedzi DG-TREN na ten temat wydają się mało zdecydowane. W związku z tym warto jest dobitnie powtórzyć powody, dla których ETSC uważa, że UE powinna przyjąć cele ilościowe.

Znaczenie celów ilościowych
ETSC opracowała listę kontrolną [22], która ma pomóc państwom członkowskim w przygotowaniu i wdrożeniu polityki brd. Listę tę w dużej części powtarza w formie bardziej zwięzłej OECD/ITF [25]. Elementem zasadniczym obydwu list jest wyznaczenie trudnych, a jednocześnie możliwych do osiągnięcia celów ilościowych w zakresie zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych i rannych w założonym okresie; na ogół jest to 10 lat od daty przyjęcia celu i służy jako kamień milowy na drodze do ambitnej i długofalowej wizji zminimalizowania liczby ofiar śmiertelnych i rannych w wypadkach drogowych. Są to cele powstałe w kontekście strategii i planu, którego wdrożenie zapewni realizację celu, a nawet jego przekroczenie.

Sam proces ustanawiania celów już był tematem podejmowanym przez ETSC [20]. Rada zaleca:

• stosowanie danych historycznych do oszacowania możliwego do osiągnięcia zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych i rannych w założonym okresie, przy kontynuacji istniejących działań poprawy brd, z uwzględnieniem przyszłych poziomów wielkości ruchu drogowego,
• realistyczną ocenę dalszej redukcji w założonym okresie, przy intensywnym wdrażaniu dodatkowych działań na tyle, na ile jest to zasadne, biorąc pod uwagę czas trwania strategii i plan jej wdrożenia.

W ten sposób uzyskujemy cele, które są kwantyfikacją ambitnych celów zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych i rannych w wypadkach drogowych w tempie szybszym, niż można by sądzić na podstawie tendencji z przeszłości. Jest to zgodne z zaleceniami OECD/ITF [25].
ETSC zwróciła się z prośbą do wiodącego europejskiego eksperta od tego procesu, aby zastosował go do danych dla UE-25 za lata 1992-2008. Uzyskany wynik wskazywał, że kontynuacja obecnego poziomu działań poprawy może z dużym prawdopodobieństwem zmniejszyć liczbę ofiar śmiertelnych o 33% w okresie 2010-2020, co zostałoby zwiększone do 40% dzięki dodatkowym działaniom dającym samodzielnie 11%*. Uwzględniając obietnice składane przez zwolenników powszechnie zachwalanych środków poprawy brd, można w sposób uzasadniony oczekiwać co najmniej 11% po wprowadzeniu dodatkowych środków, jeżeli ich wdrożenie będzie zintensyfikowane.

Właśnie z tego powodu ETSC jest zwolennikiem przyjęcia celu zmniejszenia rocznej liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w UE o co najmniej 40% w okresie 2010-2020.
Przeprowadzono podobne obliczenia dla śmiertelnych wypadków drogowych z udziałem dzieci, które wskazują, że możliwe jest zmniejszenie tej liczby o około 50% w okresie 2010-2020 poprzez kontynuację istniejących działań poprawy brd; liczbę tę można by zwiększyć do 60% poprzez wprowadzenie dodatkowych działań, które samodzielnie pozwoliłyby uzyskać około 18%.

Fakt ten – wraz z danymi ETSC z programu PIN [24] wskazującymi na malejącą liczbę ofiar śmiertelnych wśród dzieci o co najmniej 2%, rocznie szybciej niż liczba wszystkich ofiar śmiertelnych w ciągu ostatniego dziesięciolecia oraz prognozy malejącego udziału dzieci w populacji UE - tłumaczy, dlaczego ETSC jest zwolennikiem przyjęcia celu zmniejszenia rocznej liczby ofiar śmiertelnych wśród dzieci na drogach UE o co najmniej 60% w okresie 2010-2020.

Prowadzony przez ETSC program PIN [23] również wskazuje, że w całej UE w ciągu ostatnich 10 lat roczna procentowa redukcja liczby osób zarejestrowanych jako poważnie ranne w wyniku wypadku drogowego (według różnych definicji i procedur rejestrowania stosowanych w państwach członkowskich) przebiega dosyć podobnie do redukcji liczby ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych.

ETSC jest głęboko zaniepokojona faktem, że skutki odczuwane przez osoby, które na długo utraciły samodzielność w wyniku obrażeń odniesionych w wypadkach samochodowych oraz skutki odczuwane przez ich bliskich mogą być tak samo, a może nawet bardziej dotkliwe niż skutki śmierci i żałoby. Szacunkowy koszt społeczny poważnie rannych ofiar wypadku drogowego jest porównywalny z kosztem powstającym w wyniku wypadku śmiertelnego.

Właśnie z tego powodu ETSC jest zwolennikiem przyjęcia celu zmniejszenia rocznej liczby ofiar ciężko rannych w wypadkach drogowych w UE o co najmniej 40% w okresie 2010-2020.
Ze względu na różnice pomiędzy państwami członkowskimi, jeśli chodzi o definicje i rejestrowanie ofiar poważnie rannych, ETSC zaleca:

• mierzenie postępu w realizacji celu zmniejszenia liczby ofiar poważnie rannych najpierw przez każde państwo członkowskie za pomocą jego własnej definicji i jednocześnie,
• opracowanie akceptowanej wspólnej definicji ofiar ciężko rannych i procedury ich rejestrowania, a następnie wdrożenie tych rozwiązań w całej UE, jako jednego z ważniejszych zadań czwartego programu działań.

Ostatnim ważnym źródłem informacji, które zadecydowało o przekonaniu ETSC, że w czwartym programie powinny zostać zawarte kwantyfikowane cele redukcji ofiar śmiertelnych i rannych, są dane statystyczne potwierdzające efekty realizacji przyjmowanych celów krajowych i wpływ, jaki mają one w odniesieniu do tempa zmniejszania liczby ofiar śmiertelnych w państwach członkowskich i innych krajach OECD.

Tweet