Jakiej zasadzie powinien odpowiadać przekaz kampanii promującej zrównoważony transport? Austriaccy eksperci odpowiadają na to pytanie krótkim stwierdzeniem: „Małe zmiany równają się dużym wpływom ogólnym”. Wyjaśniają je praktycznym przykładem obliczeń jakie wykonali dla Aten. Otóż  w swoich kalkulacjach założyli, że jedna osoba przestaje korzystać z samochodu w drodze do pracy. Przeciętnie jest to przejazd o długości 2 km pokonywany dwa razy - do i z pracy, łącznie dający więc 4-kilometrową trasę. Ta długość trasy pomnożona przez 220 dni roboczych w roku daje łącznie 880 km. Pokonanie tej liczby kilometrów oznacza zużycie średnio 57,2 l paliwa na rok oraz emisję 143 kg CO₂ na rok. Ilość zaoszczędzonego paliwa i zmniejszonej emisji dwutlenku węgla w przypadku rezygnacji z jazdy autem przez jedną osobę jest nikłym efektem. Ale jeśli z korzystania z prywatnego auta zrezygnuje osiem osób, to już roczne oszczędności paliwa sięgną 15 158.000 l, a roczne obniżenie emisji CO₂  - 37 895 kg. Wielkość tak zaoszczędzonego paliwa można obrazowo porównać do 433 cystern samochodowych bądź 126 kolejowych wagonów. W mieście liczącym około 800 tys. mieszkańców kolejne zatem osoby rezygnujące z prywatnych podróży znacząco pomnażają efekt.

Kampanie mogą służyć zmianom w pracy przewozowej w transporcie, a więc przekonać odbiorców, do których kierowany jest przekaz kampanii, aby zrezygnowali z jazdy samochodem na rzecz transportu publicznego bądź przemieszczania się rowerem. Co istotne, w kampanii promującej ruch rowerowy – jak podkreślają austriaccy eksperci - można się skoncentrować na efekcie w podnoszeniu bezpieczeństwa ruchu. Zwiększenie bowiem udziału rowerzystów w ruchu drogowym oznacza zmniejszenie prędkości samochodów. - Badania reakcji kierowców samochodów na rowerzystów dowiodły, że przy osiągnięciu pewnej określonej liczby rowerzystów w mieście kierowcy przyzwyczajają się do ich obecności na ulicach i zachowują ostrożność spodziewając się ich na swoich trasach przejazdu. Reakcje kierowców na rowerzystów stają się spokojniejsze i przyjaźniejsze. Natomiast w przypadku niewielkiej liczby rowerzystów uczestniczących w ruchu drogowym kierowcy ich nie zauważają i nie respektują w ruchu. Ich pojawieniem bywają zaskoczeni i tracą orientację w tym jak powinni się zachować wobec rowerzystów. A więc im więcej rowerów, tym bezpieczniejsi są rowerzyści. W Danii przeprowadzono badania poświęcone temu zjawisku. Wynik badań jest taki, że przy podwojeniu liczby rowerzystów zmniejsza się diametralnie liczba wypadków z ich udziałem. Zatem promując udział rowerów w transporcie równocześnie promuje się bezpieczeństwo ruchu – podkreśla Claus Köllinger.

***

Robert Pressl i Claus Köllinger – eksperci FGM-AMOR z Grazu – podczas szkolenia „Projekt i realizacja kampanii na rzecz zrównoważonej mobilności” (7. Moduł Transport Learning, 21-22 stycznia br. w Krakowie) przedstawili metodologię planowania, projektowania, wdrażania i oceny skuteczności działań promocyjnych w dziedzinie zmian zwyczajów transportowych społeczeństw.* Przytaczając kardynalne zasady i opisując pożyteczne wskazówki przywoływali doświadczenia uzyskane w realizacji projektów badawczych TAPESTRY i MAX-SUCCESS, współfinansowanych przez Komisję Europejską. Opisując charakter kampanii przywołali angielskie słowo „smart” oznaczające spryt/inteligencję. Jest ono również określeniem wykorzystywanym w budowaniu kampanii, bowiem składa się na skrót tworzony z pierwszych liter pojęć: szczegółowe, mierzalne, akceptowalne, realistyczne, terminowe (określone w czasie).  Kampania uwzględniające te aspekty umożliwiają skuteczne dotarcie do docelowej grupy odbiorców oraz w sposób dający gwarancję uzyskania zamierzonych celów.

Sformułowana w projekcie TAPESTRY definicja kampanii jest następująca: „Celowe próby informowania, przekonywania i motywowania danej społeczności (lub podgrupy społeczności) z wykorzystaniem zorganizowanych działań komunikacyjnych przez określone kanały, z innymi wspomagającymi działaniami zbiorowymi lub bez nich”. Informacje na temat transportu oraz kampanie promocyjne mogą wpływać na świadomość ludzi, ich postawy i zachowania podróżnicze – a także zachęcać do jazdy na rowerze, chodzenia i korzystania z transportu publicznego. W ramach projektu TAPESTRY opracowane zostało siedem etapów Modelu Zmian: Krok 1 - Świadomość problemu; Krok 2 - Przyjęcie odpowiedzialności; Krok 3 - Postrzeganie możliwości; Krok 4 - Ocena możliwości; Krok 5 - Dokonanie wyboru; Krok 6 - Zachowanie eksperymentalne; Krok 7 - Wejście w nawyk. Na przykład krokiem pierwszym dla osoby jeżdżącej samochodem jest uświadomienie, jak wpływa to na zatłoczenie miasta i zwiększenie szkodliwych emisji. Drugi krok oznacza zrozumienie własnego udziału w negatywnych skutkach komunikacji. W trzecim kroku następuje dostrzeżenie alternatywy dla swoich zachowań czy przyzwyczajeń, czyli zrównoważonych form transportu. W czwartym kroku dokonuje się oceny możliwości, czyli sprawdzenie na ile odpowiada danej osobie komunikacja publiczna, jazda rowerem czy piesze przejście określonego dystansu. Piąty krok to wybór sposobu podróżowania. Szósty krok określany jest okresem eksperymentalnym, ponieważ w tym czasie następuje przestawienie się na nowy zwyczaj. Ostatni krok to już utrwalenie nowego nawyku.

AS

*Materiały do 7. Modułu szkolenia Transport Learning „Projekt i realizacja kampanii na rzecz zrównoważonej mobilności”, opracowane przez Roberta Pressla i Clausa Köllingera z Forschungsgesellschaft Mobilität – Austrian Mobility Research FGM-AMOR w Grazu, można pobrać ze strony projektu www.transportlearning.net

Tweet