Zakaz ruchu kołowego
Zakaz to dość specyficzna metoda uspokojenia ruchu kołowego, ale jak wykazuje praktyka dość skuteczna. W polskich warunkach, odmiennie niż w krajach cywilizowanych, lepiej sprawdza się na ulicach i w obszarach bez ruchu autobusów komunikacji publicznej niż przy dopuszczeniu takiego ruchu.
Według rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów obowiązujących w ruchu drogowym znak B-1 „zakaz ruchu w obu kierunkach” oznacza zakaz ruchu na drodze pojazdów, kolumn pieszych oraz jeźdźców i poganiaczy; znak może być ustawiony na jezdni (§16, ust. 1). Wiemy też, że napis lub symbol umieszczony na tabliczce pod znakiem drogowym stanowi integralną część znaku (§2, ust. 4). Natomiast umieszczona pod znakiem B-1 tabliczka T-22 wskazuje, że zakaz nie dotyczy rowerów jednośladowych (§16, ust. 2).
Zgodnie z warunkami umieszczania znaków na drogach (zał.1, pkt 3.2.1) znak B-1 stosuje się w celu zamknięcia odcinka drogi dla ruchu wszelkich pojazdów. Natomiast przyczynami zamknięcia ruchu na drodze są w szczególności:
- przeznaczenie drogi do innych celów niż ruch pojazdów,
- przeznaczenie drogi do ruchu tylko określonych rodzajów pojazdów, np. autobusów komunikacji miejskiej i taksówek.
A jeżeli dopuszcza się odstępstwa, to na tabliczce pod znakiem należy stosować tekst np. o treści: Nie dotyczy MPK; Nie dotyczy TAXI; Nie dotyczy pojazdów zaopatrzenia; Nie dotyczy mieszkańców posesji od nr … do … ulicy …
To znaczy, że możemy też na krótkich wąskich uliczkach zastosować tabliczkę o treści: „Nie dotyczy dojazdów do posesji …”, albo podobnej. Wówczas nawet jeżeli taka uliczka jest za wąska, by być ciągiem pieszo–jezdnym w strefie zamieszkania i nie może być zaliczona do żadnej kategorii dróg publicznych, to może jeszcze być dojazdem w rozumieniu warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie9.
Jeżeli z liczącego pięć artykułów rozdz. 2 „Ruch pieszych” (znajdującego się w Dziale II „Ruch drogowy”), przywołamy ostatni zapis, według którego przepisów art. 11-1410 nie stosuje się w razie zamknięcia ruchu pojazdów na drodze (art. 15), otrzymamy rozwiązanie, które można uznać za uspokojenie ruchu kołowego, także w sytuacji kiedy ruch kołowy jest w ograniczonym zakresie dopuszczony. Z moich obserwacji funkcjonowania takich stref i ulic z niepełnym zakazem ruchu w Warszawie wynika, że piesi użytkownicy takich rozwiązań coraz intensywniej wymuszają dla siebie prawo niestosowania się do przepisów dotyczących ruchu pieszego na drogach publicznych, a kierujący w zdecydowanej większości to tolerują. Mamy w związku z tym dwa rozwiązania z zakazem ruchu kołowego wprowadzonym znakiem B-1:
- zakaz całkowity, przy którym jednak nie można wykluczyć sporadycznego wjazdu pojazdów, chociażby służb technicznych lub pogotowia;
- zakaz z równoczesnym dopuszczeniem odstępstw, określonych na tabliczce.
Jest też rozwiązanie, które można określić jako domyślny zakaz ruchu kołowego, czyli droga oznakowana znakiem C-16 „droga dla pieszych”. Jak wiadomo z praktyki i orzecznictwa sądowego, nazwa znaku ani też jego rodzaj nie wyczerpują całego obszaru prawa wynikającego z jego ustawienia. Otóż zgodnie z rozporządzeniem w sprawie znaków i sygnałów obowiązujących w ruchu drogowym znak C-16 „droga dla pieszych” oznacza drogę lub jej część przeznaczoną dla pieszych, którzy są obowiązani z niej korzystać (§39 ust. 1). Podobnie jak w przypadku drogi dla rowerów (C-13), pieszy ma obowiązek korzystania z drogi wyznaczonej znakiem C-16, ale nie ma jednoznacznego zakazu poruszania się pojazdów po tej drodze. W związku z tym mogą na takiej drodze pojawić się pojazdy kołowe, jeżeli dopuszczono ich ruch tabliczką pod znakiem, albo w sytuacjach awaryjnych lub wyższej konieczności.
Trudno w związku z tym powiedzieć czy do pieszych na takiej drodze odnoszą się wcześniej przytoczone przepisy zwalniające z obowiązków nałożonych art. 11–14, czy też nie. Jaki będzie status prawny pieszego, jeżeli znakiem C-16 oznaczy się ulicę z wyodrębnionymi chodnikami? Moim zdaniem, podobnie jak w strefie zamieszkania, nie należy dopuszczać do takich sytuacji.
Ale są też przepisy specyficzne dla takiej organizacji ruchu, według których (art. 43):
- Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi dla pieszych nie tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat (podobnie jak w strefie zamieszkania).
- A w wypadku drogi poza obszarem zabudowanym dziecko w wieku do 15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu, nie ma obowiązku używania elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu drogowego. Ale jest jeszcze drobny szczegół; powyższe zwolnienia dotyczą drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych (art. 43, ust. 3).
Zarówno określenie „zamknięcie ruchu pojazdów na drodze” w relacji do znaku B-1, jak i dodanie słowa „wyłącznie” do nazwy drogi dla pieszych wyznaczonej znakiem C-16, niewyjaśniona jest przyczyna niezgodności zapisów w rozporządzeniu z nadrzędnymi zapisami w ustawie. Czy jest niezgodność zamierzona, czy tylko przypadkowa? Jak na razie piesi (prawdopodobnie nieświadomie) traktują te niezgodności jako przypadkowe, co potwierdzają coraz powszechniej swoim zachowaniem.
Zygmunt Użdalewicz
SIGMA – SYSTEM
Członek założyciel Stowarzyszenia KLIR
Przypisy:
6. Jest to ustawa z dn. 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 05.108.908 z późn. zm.), w części odnoszącej się do ruchu drogowego i rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U.02.170.1393 z późn. zm.).
7. Dla dróg i ulic klasy niższej niż G, są to prędkości projektowe; natomiast dla dróg i ulic klasy G oraz wyższych, są to prędkości miarodajne określane przede wszystkim w zależności od przekroju drogi, a w wypadku ulic – także od prędkości dopuszczalnej (rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dn. 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, §12 i 13).
8. Ustawa o drogach publicznych (Dz.U.07.19.115 z późn. zm.); art.4, pkt.3.
9. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.02.75.690 z późn. zm.)
10. art.11 patrz strefa zamieszkania, art.12 – dotyczy ruchu kolumn pieszych, art.13 – patrz strefa ograniczonej prędkości, art. 14. Zabrania pieszym: wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem (również na przejściu dla pieszych), spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi, przechodzenia przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności, zwalniania kroku lub zatrzymywania się podczas przechodzenia oraz przebiegania przez jezdnię, chodzenie po torowisku, wchodzenia na torowisko przy opuszczonych lub opuszczających się zaporach (półzaporach),przechodzenia przez jezdnię wygrodzoną urządzeniami zabezpieczającymi lub przeszkodą.
- «« poprz.
- nast.
W Polsce obowiązuje ruch prawostronny i zawsze ma pierwszeństwo osoba po prawej stronie chyba że znaki mówią inaczej.
Będę wdzięczna za komentorze. ..