Oprócz tego w „strefie ograniczonej prędkości” (znaki B-43 i B-44), powinny być stosowane rozwiązania lub urządzenia wymuszające jazdę z prędkością podaną na znaku. Zaleca się stosowanie urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego takich, jak progi zwalniające oraz stosowanie organizacji ruchu wymuszającej powolną jazdę (zmiana kierunku jazdy, miejscowe przewężenie). W strefach o dopuszczalnej prędkości 30 km/h lub mniejszej, urządzenia i rozwiązania wymuszające powolną jazdę mogą nie być oznakowane znakami ostrzegawczymi. W strefie ograniczonej prędkości nie powinno się stosować znaków określających pierwszeństwo na skrzyżowaniach. (zał.1, pkt 3.2.44).
Natomiast na odcinkach dróg w „strefie zamieszkania” (znaki D-40 i D-41), których parametry geometryczne umożliwiają jazdę z prędkością przekraczającą prędkość dopuszczalną, zaleca się stosowanie urządzeń lub rozwiązań wymuszających powolną jazdę (progi zwalniające, zmiany kierunku jazdy, punktowe przewężenia jezdni). Rozwiązania takie mogą nie być oznakowane znakami ostrzegawczymi (zał.1, pkt 5.2.46).
Znak D-42 „obszar zabudowany” powinien być powiązany z takimi elementami zagospodarowania drogi, jak:
- początek chodnika,
- wyjazdy bramowe z posesji,
- pas postojowy lub parking wyznaczony wzdłuż jezdni,
- skrzyżowanie.
Natomiast znak D-43 „koniec obszaru zabudowanego”, jako jedyny ze znaków obszarowych umieszcza się po prawej stronie drogi w tym samym przekroju co D-42 zastosowany dla kierunku przeciwnego (zał.1, pkt 5.2.48. i 5.2.49.)
Warunki umieszczania na drogach znaków poziomych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia, z którego wynika, że: znak poziomy P-25 „próg zwalniający” stosuje się w celu oznaczenia umieszczonego na jezdni progu zwalniającego.
Oznakowanie poziome umieszcza się na całej szerokości powierzchni najazdowej i zjazdowej progu.
Jeżeli na progu zwalniającym wyznaczono przejście dla pieszych (przejście wyniesione), na powierzchni progu umieszcza się znak P-10. W odległości 1,0 m przed progiem, na nawierzchni jezdni można umieszczać punktowe elementy odblaskowe barwy białej – min. 4 elementy (zał. 2, pkt 4.2.6).
Nie podano rozwiązań dla przejazdu przez chodnik poprzeczny do jezdni. Warunki stosowania urządzenia bezpieczeństwa ruchu określa zał. nr 4 do rozporządzenia, którego pkt 8 poświęcony jest urządzeniom do ograniczania prędkości pojazdów. Mimo liczby mnogiej użytej w tytule, wymienia się tam jedynie progi zwalniające U-16 i progi podrzutowe U-17, które można stosować dopiero w sytuacji, gdy inne metody nie są skuteczne. Niestety nie sformułowano żadnych wymagań ani parametrów technicznych innych skutecznych metod.
W tej sytuacji należy przyjąć, ze każde rozwiązanie nie odpowiadające parametrom progów zwalniających (U-16) lub progów podrzutowych (U-17), może być inną metodą i jeżeli okaże się skuteczne, nie musi być wspomagane progiem zwalniającym lub progiem podrzutowym. Jakie zastosowanie mogą mieć w związku z tym urządzenia bezpieczeństwa ruchu U-16 i U-17:
- Progi zwalniające występują jako: listwowe, płytowe lub wyspowe. Nie mogą one być stosowane na drogach: krajowych, wojewódzkich, miejskich ekspresowych, ulicach głównych ruchu przyspieszonego, ulicach głównych oraz na ulicach i drogach, po których kursuje komunikacja pasażerska, na łukach dróg, na mostach, w tunelach itp.
- Dopuszcza się również umieszczanie przed progiem elementów wymuszających zmniejszenie prędkości pojazdu (szykan), takich jak: poprzeczne wysepki, kwietniki i przegrody. Nie ma natomiast żadnych zapisów o stosowaniu takich metod samodzielnie. Czy oznacza to, że stosowane rozwiązania muszą być obowiązkowo metody nieskuteczne i dlatego mogą być stosowane przed progami, czy jednak można stosować inne skuteczne metody samodzielnie i wówczas nie występuje konieczność ich dublowania progami, które jak wykazuje praktyka nie są środkami technicznymi o największej skuteczności.
- Najprostsza sprawa jest z progami podrzutowymi, ponieważ na drogach publicznych mogą być stosowane tylko na przejściach granicznych, jako elementy uzupełniające funkcjonowanie opuszczanych zapór drogowych.
Reasumując, nie ma jednoznacznych prawnych przeciwwskazań do stosowania innych urządzeń do ograniczania prędkości pojazdów, zarówno niezależnie od progów zwalniających, jak i na ulicach różnych klas, także na ulicach z komunikacją publiczną. Muszą one spełniać tylko jeden warunek – różnić się istotnie od progów zwalniających lub progów podrzutowych. Powinny to być jednak rozwiązania sprawdzone, przystosowane do struktury rodzajowej pojazdów uczęszczających daną ulicą lub występujących w danym obszarze. A przede wszystkim powinny gwarantować możliwość przejazdu z dozwoloną w danym rozwiązaniu prędkością, zdecydowanej większości pojazdów. Nie mogą też uniemożliwiać przejazdu innym pojazdom, jeżeli takie mogą wystąpić nawet sporadycznie w danym miejscu.
Zygmunt Użdalewicz
SIGMA – SYSTEM
Członek założyciel Stowarzyszenia KLIR
Materiał jest publikacją przygotowaną na 69. Seminarium Szkoleniowe Stowarzyszenia Klub Inżynierii Ruchu pt. „Uspokojenie ruchu kołowego; metody, środki techniczne, przykłady”, Kazimierz Dolny, 14-17 kwietnia 2010 r.
- «« poprz.
- nast.