Inżynieria ruchu

Oddziaływanie ITS na brdWobec narastającego natężenia ruchu drogowego i związanego z nim wzrostu zagrożenia wypadkami na drogach, tworzenie systemów zarządzania ruchem w coraz większym stopniu stanowi przedmiot zainteresowania rządów i organizacji międzynarodowych.

Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego jest jednym z kluczowych zagadnień w europejskiej polityce transportowej. Stąd coraz większą rolę przypisuje się aplikacjom telematycznym. Komisja Europejska promuje głównie zastosowanie inteligentnych systemów transportowych w obszarach takich, jak bezpieczniejsza infrastruktura drogowa oraz poprawa bezpieczeństwa pojazdów. Poprawa bezpieczeństwa pojazdów i kontroli nad pojazdem nastąpić ma poprzez między innymi umożliwienie szerszego wykorzystywania telematyki oraz zainstalowanych w pojeździe systemów wspomagania. Szacuje się, że zaawansowane pokładowe systemy informacyjne, aktywne systemy wspomagania kierowcy oraz systemy nawigacyjne dają możliwość znacznej poprawy bezpieczeństwa czynnego oraz zmniejszenia liczby wypadków śmiertelnych.

Bezpieczne otoczenie drógZ analiz programu RISER wynika, że co trzeci ciężki wypadek drogowy jest konsekwencją zderzenia się pojazdu z przeszkodą znajdującą się w pasie drogowym. Dlatego tak istotne jest stosowanie rozwiązań projektowych oraz inżynierskich opartych na koncepcji drogi „samowyjaśniającej się” oraz „wybaczającej błędy”.

Sposoby kształtowania bezpiecznego otoczenia dróg są przedmiotem badań i analiz wykonywanych w ramach europejskiego programu RISER - Roadside Infrastructure for Safer European Road. Realizowany jest on pod patronatem Europejskiej Federacji Drogowej (ERF) przy współudziale dziewięciu państw europejskich i ich przedstawicieli reprezentujących zarówno administrację publiczną i jednostki naukowo-badawcze, jak też firmy sektora prywatnego.

Bezpieczeństwo ruchu i bezpieczeństwo systemuW stosunku do tradycyjnych rozwiązań ITS oferują możliwości o wiele szerszego i bardziej kompleksowego oddziaływania na sytuację na drodze, w tym na bezpieczeństwo. Tradycyjne komunikaty na drodze (np. znaki drogowe, tablice ostrzegawcze) oddziaływują tylko miejscowo i mają wpływ na sytuację wyłącznie w ich bezpośrednim otoczeniu, a więc w strefie ograniczonej zasięgiem wzroku i postrzeganiem kierowców. Ponadto tradycyjne znaki ulokowane są trwale w określonym miejscu drogi, a ich przekaz jest niezmienny bez względu na to, co dzieje się w danej chwili na drodze, a więc niezależnie od tego, czy sytuacja rzeczywiście jest niebezpieczna czy nie. Poza tym tradycyjny znak drogowy zawsze pokazuje to samo. U uczestników ruchu zatem występuje przyzwyczajenie skutkujące niezwracaniem należytej uwagi na ich treść.

System zarządzania ruchem na A4Z wieloletnich badań prowadzonych w aglomeracjach amerykańskich i kanadyjskich wynika, że zastosowanie Inteligentnych Systemów Transportowych (ITS) obniża nakłady na infrastrukturę transportową o 20–35% z jednoczesnym uzyskaniem tych samych efektów w sprawności systemu transportowego, jakie niosą kosztowne przebudowy układu drogowego [1] [2]. Potwierdzają to także badania europejskie [3].

ITS mają zastosowanie zarówno na arteriach miejskich, jak i na drogach ekspresowych i autostradach. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad postanowiła uruchomić system zarządzania ruchem na odcinku autostrady A4 (Wrocław-Gliwice) o łącznej długości 165 km, tj. od węzła „Bielany” (woj. dolnośląskie) do węzła „Sośnica” (woj. śląskie) - rys.1. Autostrada A4 łączy przejścia graniczne w Jędrzychowicach (granica polsko-niemiecka) i Korczowej (granica polsko-ukraińska) oraz pełni kluczowe znaczenie w połączeniu komunikacyjnym przenoszącym ruch międzynarodowy w kierunku wschodnim i zachodnim.

Drogi na pięć gwiazdekW 2010 roku mapy ryzyka, identyfikujące najbezpieczniejsze i najbardziej niebezpieczne miejsca na Polskich drogach, zostaną włączone do atlasu zawierającego mapy ryzyka na drogach wszystkich państw europejskich. Polska bierze bowiem udział w specjalnym programie badawczym, w efekcie którego między innymi zostanie oceniony standard bezpieczeństwa dróg miarą gwiazdek, jak hotele – pięć gwiazdek to certyfikat najwyższego bezpieczeństwa. EuroRAP to Europejski Program Oceny Ryzyka na Drogach (European Road Assessment Programme – EuroRAP AISBL), a zarazem międzynarodowa organizacja pożytku publicznego. Program EuroRAP jest największym i najsprawniej działającym programem w Europie mającym na celu poprawę poziomu bezpieczeństwa na drogach.

Drogowa koalicja dla brdFirmy sektora brd, zrzeszone w Ogólnopolskiej Izbie Gospodarczej Drogownictwa, powołały w ramach tej organizacji zespół ds. bezpieczeństwa drogowego. Zespół ukonstytuowany 12 marca br. podczas spotkania zorganizowanego przez OIGD, włączy się do opiniowania rozwiązań legislacyjnych i przepisów technicznych dotyczących brd.

Impuls inicjatywie dały trzy strony: administracja centralna, biznes oraz nauka. Ich przedstawiciele określili zakres problemów, jaki powołany zespół będzie rozpatrywał oraz cele, jakie poprzez wspólne działania, muszą być osiągnięte, aby nasze drogi stały się bezpieczne.